Rola audytów wewnętrznych w doskonaleniu jakości i bezpieczeństwa żywności na przykładzie wybranego zakładu z sektora owocowo-warzywnego

• Autorzy: Król Jolanta , Chmiel Weronika , Brodziak Aneta

Identyfikatory

DOI

10.15199/46.2022.5.3

Warianty tytułu

EN

The role of internal audits in improving food quality and safety: the example of a plant in the fruit and vegetable sector

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cel: Celem artykułu jest ocena skuteczności systemów zarządzania bezpieczeństwem żywności funkcjonujących w wybranym zakładzie z sektora owocowo-warzywnego na podstawie wyników z audytów wewnętrznych. Projekt badania/metodyka badawcza/koncepcja: Badania zostały zrealizowane w jednym z zakładów z sektora owocowo-warzywnego na podstawie udostępnionej dokumentacji. Analizie poddano 16 procesów opisanych w procedurach opracowanych w ramach systemu zarzadzania bezpieczeństwem żywności według normy ISO 22000. Poszczególne działania były poddawane procesowi audytu wewnętrznego raz w roku, tj. zgodnie z planem audytów wewnętrznych. Wyniki/wnioski: W ramach badań dokonano analizy obserwacji i niezgodności najczęściej stwierdzanych podczas audytów wewnętrznych przeprowadzonych w latach 2018-2019. W okresie objętym badaniami wyznaczono tylko jedną niezgodność, która dotyczyła procedury Nadzorowanie procesu produkcji, oraz 20 obserwacji. Należy podkreślić, iż w drugim roku badań stwierdzono mniejszą liczbę uchybień, co wynikało niewątpliwie z zastosowania się przez zakład do zaleceń i wprowadzenia działań poaudytowych. Pozytywnie należy zatem ocenić rolę przeprowadzonych audytów wewnętrznych w procesie doskonalenia systemu, jak również funkcjonowania całej organizacji. Ograniczenia: Ograniczenia mogą dotyczyć dostępu jedynie do raportów z audytów wewnętrznych przekazanych przez badaną organizację. Zastosowanie praktyczne: Podstawą każdego systemu zarządzania, w tym bezpieczeństwem żywności, jest ciągłe doskonalenie. Wyniki audytów wewnętrznych stanowią znaczący element w tym zakresie, dostarczając każdej organizacji cennych informacji i wskazówek na temat funkcjonowania systemu. Oryginalność/wartość poznawcza: Przedstawione w artykule wyniki dotyczą organizacji z sektora owocowo-warzywnego.

EN

Purpose: The aim of the study was to assess the effectiveness of food safety management systems operating at a selected plant in the fruit and vegetable sector on the basis of the results of internal audits. Design/methodology/approach: The study was carried out at a plant in the fruit and vegetable sector on the basis of documentation that was made available. Sixteen procedures developed within the safety management system in accordance with ISO 22000 were analysed. Individual procedures were subjected to internal audit once a year, in accordance with the internal auditing plan. Findings/conclusions: The analysis included identification of the most frequent errors and inconsistencies in the years 2018-2019. Only one inconsistency was identified during this period, concerning the procedure ‘Oversight of the production process’, as well as 20 observations. It should be emphasized that in the second year of the study, a smaller number of inconsistencies was found, which undoubtedly resulted from the company’s compliance with the recommendations and the implementation of post-audit measures. Therefore, the role of internal audits in the process of improving the system and the functioning of the entire organization should be positively assessed. Limitations: Limitations may only apply to access to internal audit reports provided by the audited organization. Practical implications: The basis of an management system, including food safety, is a continuous improvement. The results of internal audits constitute a significant element in this respect, providing each organization with valuable information and guidance on the functioning of the system. Originality/value: The results presented in the article concern organizations from the fruit and vegetable sector.

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo żywności; jakość; doskonalenie; audyt wewnętrzny

EN

food safety; quality; improving; internal audit

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Problemy Jakości
• Rocznik: 2022
• Tom: R. 54, nr 5
• Strony: 21--26
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz.

Twórcy

autor

Król Jolanta

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Oceny Jakości i Przetwórstwa Produktów Zwierzęcych, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polska

• https://orcid.org/0000-0002-6289-3153

autor

Chmiel Weronika

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Oceny Jakości i Przetwórstwa Produktów Zwierzęcych, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin, Polska

autor

Brodziak Aneta

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Oceny Jakości i Przetwórstwa Produktów Zwierzęcych, ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin

• https://orcid.org/0000-0002-8439-796X

Bibliografia

• [1] Ackah Nina Bernice, Elvis Alfred Baidoo, Alexander Henry Kwadwo Appiah. 2018. „Validating a HACCP System for the Production of Vegetable Shito”. Journal of Food Quality (7): 1–7. DOI: 10.1155/2018/7146040.
• [2] Dzwolak Waldemar. 2018. „Wprowadzenie do systemowego zarządzania bezpieczeństwem żywności wg normy ISO 22000:2018”. Przegląd Mleczarski (9): 41–46.
• [3] Judzińska Agnieszka. 2017. „Systemy zarządzania jakością i bezpieczeństwem żywności oraz stan ich wdrożenia w polskim przemyśle spożywczym”. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu 19(2): 102–107. DOI: 10.5604/01.3001.0010.1167
• [4] Kosieradzka Anna, Katarzyna Rywacka. 2018. Analiza i ocena raportów pokontrolnych pod względem niezgodności i działań korygujących w przedsiębiorstwach branży spożywczej. W Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, 304–314. Opole: Oficyna Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Zarządzania Produkcją.
• [5] Król Jolanta, Anna Litwińczuk, S. Marczewska, T. Grodzicki. 2011. Effectiveness evaluation of the internal audit In selected plant of meat industry. W Monography CXXX Safety in Food Production Chain, 51–57. Wrocław: Uniwersytet Przyrodniczy.
• [6] Lisiecka Krystyna, Mira Lisiecka-Biełanowicz. 2016. „Kryteria oceny jakości audytu w organizacjach”. Przedsiębiorstwowe współczesnej gospodarce – teoria i praktyka 2(17): 39–53. DOI: 10.19253/reme.2016.02.003.
• [7] Litwińczuk Anna, Mariola Zięba, Aneta Brodziak. 2016. „Wdrażanie systemów zapewnienia bezpieczeństwa żywności (GHP, GMP i HACCP) w zakładach i instytucjach związanych z jej produkcją”. Życie Weterynaryjne 91(5): 368–372.
• [8] Michalak Agnieszka. 2009. „Audity doskonalenia systemów zarządzania”. Problemy Jakości (1): 21–24.
• [9] Midor Katarzyna. 2013. „Audyt wewnętrzny w doskonaleniu systemu zarządzania jakością”. Innowacyjność, Jakość, Zarządzanie 2(4): 65–80.
• [10] Toruński Janusz. 2013. „Znaczenie audytu w procesie zarządzania jakością w przedsiębiorstwie”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach 25(98): 51–60.
• [11] Voss Grażyna. 2015. „Rola i zadania audytu wewnętrznego w zarządzaniu przedsiębiorstwem”. Technika Transportu Szynowego 22(12): 1600–1603.
• [12] Wiza Paulina. 2019. „Znaczenie wdrażanych systemów zarządzania jakością i bezpieczeństwem żywności w sektorze mleczarskim dla poprawy jakości produktów i konkurencyjności przedsiębiorstw na rynku”. Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego (2): 91–97.
• [13] Żuchowska-Grzywacz Monika. 2018. „Dobrowolne systemy jakości – znaczący trend w prawie żywnościowym”. Problemy Jakości (6): 8–15. DOI: 10.15199/48.2018.6.2.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).