Instalacje oświetleniowe a problem zanieczyszczenia świetlnego

• Autorzy: Ściężor Tomasz

Warianty tytułu

EN

Lighting installations and the problem of light pollution

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zanieczyszczenie świetlne, rozumiane jako zaburzanie nocnego środowiska naturalnego światłem emitowanym przez sztuczne źródła światła, jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych, lecz jednocześnie najmniej zauważalnych, zanieczyszczeń środowiska naturalnego. Przejawia się ono poprzez olśnienie i zaświecanie otoczenia zarówno przez światło padające bezpośrednie, jak też przez łunę świetlną, powstającą wskutek rozpraszania sztucznego światła w atmosferze. W pracy przedstawiono historię zagadnienia i jego aspekty prawne. Określono kategorie zanieczyszczenia świetlnego oraz ich wpływ na środowisko naturalne. Sklasyfikowano źródła zanieczyszczenia świetlnego oraz wskazano na metody jego ograniczenia.

EN

Light pollution, defined as disturbing the nocturnal environment with light emitted by artificial light sources, is one of the most widespread, but at the same time least noticeable pollution of the natural environment. It manifests itself through glare and trespass by a direct light and by the sky glow created by scattering of artificial light in the atmosphere. The paper presents the history of the issue and its legal aspects. The categories of light pollution and their impact on the natural environment have been identified. Light pollution sources were classified and methods of its reduction were indicated.

Słowa kluczowe

PL

zanieczyszczenie świetlne; olśnienie; oślepianie; zaświecanie; łuna świetlna; sztuczna poświata niebieska

EN

light pollution; glare; trespass; sky glow; artificial sky glow

• Wydawca: Ośrodek Informacji "Technika instalacyjna w budownictwie''
• Czasopismo: Instal
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 5
• Strony: 28--33
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Ściężor Tomasz

• Pracownia Monitoringu Zanieczyszczenia Świetlnego, Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• [1] Skwarło-Sońta K., Skażenie światłem: co dziś wiemy o jego wpływie na funkcjonowanie organizmu człowieka? KOSMOS. Problemy nauk biologicznych, t. 64, 4, 2015, s. 633-642.
• [2] Garstang R. H., Night-Sky Brightness at Observatories and Sites. Publications of the Astronomical Society of the Pacific, vol. 101, no. 3, 1989, pp. 306-329.
• [3] Ściężor T., Kubala M., Particulate matter as an amplifier for astronomical light pollution. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, vol. 444, no. 3, 2014, pp. 2487-2493.
• [4] Kokhanovsky A. A., Rozanov V. V., Zege E. P., Bovensmann H., Burrows J. P., A semianalytical cloud retrieval algorithm using backscattered radiation in 0.42.4 μm spectral region. J. Geophys. Res., vol. 108, 2003, p. 4008.
• [5] Squires W. A., Hanson H. E., The destruction of birds at the lighthouses on the coast of California, Condor, vol. 20, 1918, pp. 6-10.
• [6] Longcore T., Rich C., Ecological light pollution, Frontiers in Ecology and the Environment, vol. 2, no. 4, 2004, pp. 191-198.
• [7] CIE 01-1980, Guidelines for Minimizing Urban Sky Glow Near Astronomical Observatories, Commission Internationale de ľĖclarage, Technical Report No. 01-1980.
• [8] CIE 126-1997, Guidelines for Minimizing Sky Glow, Commission Internationale de ľĖclarage, Technical Report No. 126-1997.
• [9] CIE 150: 2003, Guide on the Limitation of the Effects of Obtrusive Light from Outdoor Lighting Installations, Commission Internationale de ľĖclarage, Technical Report No. 150: 2003.
• [10] Hunter T. B., Crawford D. L., Howell L., Knauss D. G., The International Dark-Sky Association, Inc., [w:] Light Pollution, Radio Interference and Space Debris, ed. D. L. Crawford. Astronomical Society of the Pacific Conference Series, Vol. 17, 1991.
• [11] Light Pollution, Radio Interference and Space Debris, ed. D. L. Crawford, Astronomical Society of the Pacific Conference Series, Vol. 17, 1991.
• [12] The Vanishing Universe: Adverse environmental impacts on astronomy, ed. Derek McNally, Cambridge University Press, 1994.
• [13] Resolution A1: Protection of the night sky, IAU Information Bulletin, No. 81, January 1998, p. 20.
• [14] Preserving the Astronomical Sky, eds R. J. Kohen, W. T. Sullivan III, International Astronomical Union Symposium No. 196, Astronomical Society of the Pacific, 2001.
• [15] Cinzano P., Night Sky Photometry with Sky Quality Meter, first draft, ISTIL Internal Report n. 9, v. 1.4, ISTIL, Thiene, 2005.
• [16] Proteccion de la Calidad Astronomica de los Observatorios del Instituto de Astrofisica de Canarias, Ley 31/1988, de 31 de octubre, Boletin Oficial del Estado, numero 264
• [17] De calidad del aire y proteccion de la atmosfera, Ley 34/2007, de 15 de noviembre, Boletin Oficial del Estado, numero 275, 2007.
• [18] Misure urgenti in tema di risparmio energetico ad uso di illuminazione esterna e di lotta all’inquinamento luminoso, Bolletino Ufficiale della Regione Lombardia, 1 Supplemento Ordinario al n. 13, Milano-Giovedi, 30 marzo 2000.
• [19] Guidelines for Countermeasures against Light Pollution (Revised Edition), February 13, 2007 [online] https://www.env.go.jp/press/8023.html
• [20] Sanhueza P., Schwarz H. E., Smith M. G., The OPCC experience in protecting the skies of northern Chile, [w:] StarLight: A Common Heritage, eds Marin C., Jafari J., StarLight Initiative, Instituto de Astrofisica de Canarias, Canary Islands, Spain, 2007, pp. 427-434.
• [21] Obwieszczenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 17 lipca 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, Dz.U. 2015 poz. 142
• [22] IDA 1988, International Dark-Sky Association [online], http://www.darksky.org.
• [23] Stone E. L., Harris S., Jones G., Impacts of artificial lighting on bats: A review of challenges and solutions. Mammalian Biology - Zeitschrift fur Saugetierkunde, 80, 2015, pp. 213-219.
• [24] Kubala M., Ściężor T., Oświetlenie gruntu przez zanieczyszczone świetlnie nocne niebo, [w:] Interdyscyplinarne zagadnienia w inżynierii i ochronie środowiska 2. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2012, s. 301-308.
• [25] Ściężor T., Naturalne i antropogeniczne czynniki łuny świetlnej nocnego nieba. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2018.
• [26] Beck S. D. (Ed.), Insect Photoperiodism. Academic Press, 9, 1980.
• [27] Kyba C.C.M., Mohar A., Posch T., How bright is moonlight? Astronomy & Geophysics, 58(1), 1.31-1.32, 2017.
• [28] Ściężor T., Kubala M., Kaszowski W., Light Pollution of the Mountain Areas in Poland. Archives of Environmental Protection, 38(4), 2012, s. 59-69.
• [29] Isobe S., Hamamura S., Light Energy Loss and its Application to Estimate a Global Energy Usage, [w:] Hyperspectral Remote Sensing of the Land and Atmosphere, eds W. L. Smith, Y. Yasuoka, Proceedings of SPIE, vol. 4151, Society of Photographic Instrumentation Engineers, 2001, pp. 237-245.
• [30] Isobe S., Hamamura S., Elvidge C. D., Educating the Public about Light Pollution, [w:] Preserving the Astronomical Sky, eds R. J. Kohen, W. T. Sullivan III, International Astronomical Union Symposium No. 196, Astronomical Society of the Pacific, 2001, pp. 363-368.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).