Ocena wpływu inwestycji na zdrowie w świetle badań nad terapeutycznymi właściwościami krajobrazu

• Autorzy: Trojanowska M. , Sas-Bojarska A.

Warianty tytułu

EN

Health Impact Assessment and the Study of Therapeutic Landscape Features

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Praca przedstawia tematykę oceny wpływu inwestycji na zdrowie w świetle badań nad terapeutycznym wpływem krajobrazu na zdrowie człowieka. Ocenę wpływu inwestycji na zdrowie – uzupełniającą stosowaną w Unii Europejskiej procedurę ocen oddziaływania na środowisko (OOŚ) – zaprezentowano jako narzędzie umożliwiające ochronę zdrowia człowieka w przypadku realizacji szkodliwych dla niego inwestycji. Wiele działań, jak oddzielenie budynków mieszkalnych od parku poprzez budowę drogi szybkiego ruchu, ma negatywny wpływ na zdrowie okolicznych mieszkańców. Artykuł udowadnia, że oprócz innych pojawiających się w takich przypadkach szkodliwych oddziaływań również utrata walorów krajobrazowych może wywoływać negatywne zjawiska zdrowotne. Jednak obecnie OOŚ nie przewiduje badania skutków dla zdrowia ludzi powodowanych utratą walorów krajobrazowych środowiska. Na tle opisu badań dotyczących wpływu terenów zieleni na łagodzenie stresu i promocję aktywnego trybu życia ukazano propozycje wykorzystania oceny wpływu inwestycji na zdrowie do kompensacji utraconych walorów leczniczych krajobrazu. Może nią być budowa parku publicznego o cechach terapeutycznych.

EN

This paper discusses the health impact of investment projects as measured by a Health Impact Assessment (HIA) with reference to research that has shown that the landscape has a therapeutic effect on human health. The Health Impact Assessment (HIA), which complements the Environmental Impact Assessment (EIA) used in the European Union, is a tool which can be used to protect against the potentially harmful side effects of development projects. Many projects, for example construction of a new highway that cuts residential buildings off from access to a park, could have a negative impact on the health of local residents. This paper demonstrates that, in addition to other more obvious risks, loss of local landscape value can trigger adverse health consequences. Unfortunately, the current EIA does not require an assessment of the negative effects on human health caused by the loss of therapeutic features of the local environment. Based on research showing the benefits of greenways for alleviating stress and promoting an active lifestyle, the HIA is recommended for evaluating investment projects and proposing appropriate compensation for the loss of the therapeutic value of the landscape. An example of a compensatory action would be to build a public park.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz; właściwości terapeutyczne; ocena; wpływ; zdrowie

EN

landscape; therapeutic qualities; health; impact; assessment

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
• Czasopismo: Architektura Krajobrazu
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 3
• Strony: 94--106
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz.

Twórcy

autor

Trojanowska M.

• Katedra Urbanistyki i Planowania Regionalnego Wydział Architektury Politechnika Gdańska

autor

Sas-Bojarska A.

• Katedra Urbanistyki i Planowania Regionalnego Wydział Architektury Politechnika Gdańska

Bibliografia

• 1. Active design guidelines: promoting physical activity and health in design, 2010. NYC.
• 2. Carmona M., Heath T., Oc T., Tiesdell S., 2003. Public Places Urban Spaces. The dimensions of Urban Design. Architectural Press, Elsevier, Oxford.
• 3. Cole D., Troy H., 2010. Experiencing the Restorative Components of Wilderness Environments: Does Congestion Interfere and Does Length of Exposure Matter? Environment and Behaviour.
• 4. Dannenberg A.L., Frumkin H., Jackson R.J., 2011. Making Healthy Places.
• 5. Garvin E., Cannuscio C., Branas C., 2012. Greening vacant lots to reduce violent crime: a randomised controlled trial. Injury Prevention, 2012 doi:10.1136/injuryprev-2012-040439.
• 6. Grahn P., Stigsdotter U., 2003. Landscape Planning and Stress. Urban Forestry & Urban Greening Vol 2, 1–18. Verlag, Jena.
• 7. Ivarsson C.T., Hagerhall C.M., 2008. The perceived restorativness of gardens – Assessing the restorativness of a mixed built and natural scene type Urban Forestry and Urban Greening 7(2), 107–118.
• 8. Jacobs J., 1993. The death and life of great American cities Modern Library Edition.
• 9. Kaplan S., 1995. The restorative benefits of nature-Towards an integrative framework Journal of Environmental Psychology 15 (3):169–182.
• 10. Lis A., 2005. Struktura podłoża motywacyjnego zachowań użytkowników parków miejskich Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu.
• 11. Kuo F., 2010. Parks and Other Green Environments. Essential Components of a Healthy Human Habitat National Recreation and Park Association.
• 12. Moudon A.V, Lee Ch., Cheadle A.D., 2006. Operational Definitions of Walkable Neighborhood:Theoretical and Empirical Insights [in:] Journal of Physical Activity and Health 3, Suppl 1, S99–S117.
• 13. Park B.J., Yuko Tsunetsugu, 2010. The physiological effects of Shinrin-yoku Environmental /Health and Preventive Medicine 15(1) 18–26.
• 14. Quigley R., den Broeder R.L., Furu P., Bond A., Cave B., Bos R., 2006. Health Impact Assessment:International Best Practice Principles. Special Publication Series 5. Fargo, ND: International Association for Impact Assessment.
• 15. Saelens B.E., Lawrence D.F., 2006. Measuring Physical Environments of Parks and Playgrounds: EAPRS Instrument Development and Inter-Rater Reliability. Journal of Physical Activity and Health, 3, Suppl 1, S190–S207.
• 16. Sas-Bojarska A., 2006. Przewidywanie zmian krajobrazowych w gospodarowaniu przestrzenią z wykorzystaniem ocen oddziaływania na środowisko na przykładzie transportu drogowego. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
• 17. Skärbäck E., 2005. Landscape as a Resource for Health and Development – Case Studies. NAEP (National Assoc. of Environmental Proffesionals), 30th Annual Conference, Alexandria VA, USA, 16–19 April.
• 18. Skärbäck E., 2007. Planning for healthful landscape values [in:] Multifunctional land use: meeting future demands for landscape goods and services. Springer Verlang.
• 19. Skärbäck E., 2010. Balance in the Lomma harbor housing project [in:] The 47th International Federation of Landscape Architects [IFLA] World Congress, 28–30 May, Souzhou, China.
• 20. Społeczna Koncepcja zagospodarowania Pasa Nadmorskiego wraz z Inwentaryzacją Przyrodniczą, 2010. Polski Klub Ekologiczny, Gdańsk.
• 21. Sternberg E., 2010 Healing spaces. The science of place and well-being, Harvard University press.
• 22. Stigsdotter U.A., 2005. Urban Green Spaces: Promoting Health through City planning [in:] Inspiring Global Environmental Standards and Ethical Practices. NAEP, 30th Annual Conference, Alexandria, VA USA.
• 23. Takano T., Nakamura K., Watanabe M., 2002. Urban residential environments and senior citizens’ longevity in megacity areas: the importance of walkable green spaces. Journal of Epidemiology 56: 913–918.
• 24. Ulrich, R.S., 1984. View through a window may influence recovery from surgery. Science, 224: 42–421.
• 25. Williams A., 1998. Therapeutic Landscapes In Holistic Medicine Soc. Sci. Med. Vol. 46, No. 9, 1193–1203.
• 26. Wolf K., 2002. Retail and Urban Nature: Creating a Consumer Habitat People/Plant Symposium Amsterdam, Netherlands June.
• 27. Zachariasz A., 2006 Zieleń jako współczesny czynnik miastotwórczy ze szczególnym uwzględnieniem roli parków publicznych. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.