Starorzecza doliny rzeki Pilicy

• Autorzy: Góralczyk Aleksandra , Kołudzki Zbigniew , Wężyk Marcin , Kaźmierczak Marcin , Góralczyk Aleksander

Identyfikatory

DOI

10.15199/22.2023.10.4

Warianty tytułu

EN

Oxbow lakes in the Pilica River valley

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia znaczenie i charakter starorzeczy Pilicy, dobrze zachowanych elementów systemu doliny rzecznej, który powstał głównie w późnym vistulianie i holocenie, tworząc różnorodne siedliska dla flory i fauny. Procesy fluwialne, zmiany w przepływie rzeki, erozja, osadzanie osadów rzecznych i działania ludzkie wpłynęły na ich kształt i charakter. Dotychczasowe badania naukowe nie są obszerne i skupiają się na ekosystemach starorzeczy, analizując biologiczną różnorodność, skład osadów i zmiany środowiskowe zachodzące w dolinie. Dane zgromadzone w ramach projektu LIFE Pilica pozwolą lepiej rozumieć procesy ekologiczne w tych obszarach oraz ustalić działania ochronne i renaturyzacyjne, mające na celu zachowanie i przywrócenie tych cennych ekosystemów.

The article discusses the significance and nature of the Pilica oxbow lakes, which are well-preserved parts of the river valley system that were formed mostly during the late Vistulian and Holocene epochs, offering a variety of habitats for flora and wildlife. Fluvial processes, variations in river flow, erosion, sediment deposition, and human activities have all altered the structure and character of river and floodplain. To present, scientific research has been limited to oxbow lake habitats, analysing biological diversity, sediment composition, and environmental changes occurring in the valley. The data gathered as part of the LIFE Pilica project will help us to better understand biological processes in these locations and develop protection and restoration measures directed at protecting and restoring these rich ecosystems.

Słowa kluczowe

PL

starorzecze; Pilica; dolina rzeczna; procesy fluwialne

EN

oxbow lakes; Pilica River; river valley; fluvial processes

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 10
• Strony: 16--19
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys.

Twórcy

autor

Góralczyk Aleksandra

• Europejskie Regionalne Centrum Ekohydrologii Polskiej Akademii Nauk

autor

Kołudzki Zbigniew

• Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Łódzkiego

autor

Wężyk Marcin

• Europejskie Regionalne Centrum Ekohydrologii Polskiej Akademii Nauk

autor

Kaźmierczak Marcin

• Europejskie Regionalne Centrum Ekohydrologii Polskiej Akademii Nauk

autor

Góralczyk Aleksander

• Europejskie Regionalne Centrum Ekohydrologii Polskiej Akademii Nauk

Bibliografia

• [1] Fałkowski T. 2008. "Stabilizacja erozji wgłębnej i jej wpływ na morfologię powierzchni tarasowej dolin rzecznych na Niżu Polskim". Geologia (4): 653-662.
• [2] Fałkowski T., Ostrowski P. 2010. "Rzeźba doliny Pilicy pomiędzy Inowłodzem a Domaniewicami i jej związek z budową geologiczną podłoża aluwiów". Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich Polska Akademia Nauk (9): 53-63.
• [3] Gallardo B., Cabezas A., Gonzalez-Sargas E., Comin, F. 2012. "Effectiveness of a Newly Created Oxbow Lake to Mitigate Habitat Loss and Increase Biodiversity in a Regulated Floodplain". Restoration Ecology 20: 387-394
• [4] Jędrzejczyk, K. 2020. "Zmiany morfologiczne koryta Pilicy między Domaniewicami a Nowym Miastem nad Pilicą na podstawie analizy kartograficznej". Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica (19): 31-39.
• [5] Mitsch W., Wu X., Nairn R., Weihe P., Wang N., Deal R., Boucher C. 1998. "Creating and Restoring Wetlands". Bioscience 48(12): 1019-1030.
• [6] Nijboer R. C., Verdonschot P., Piechocki A., Tończyk G., Klukowska M. 2006. Characterisation of pristine Polish river systems and their use as reference conditions for Dutch river systems. Alterra-rapport 1367. Wageningen: Alterra.
• [7] Penczak T. 1968. "Ichtiofauna rzek Wyżyny Łódzkiej i terenów przyległych. Cz. lb. Hydrografia i rybostan Pilicy i jej dopływów" [The ichthyofauna of the rivers of the od Upland and adjacent areas. Part Ib. The hydrography and fishes of the Pilica river basin]. Acta HydrobioL 10(4): 499-524 [Engl. summ.].
• [8] Penczak T. 1969. "Ichtiofauna rzek Wyżyny Łódzkiej i terenów przyległych. Cz. Ic. Hydrografia i rybostan Warty i dopływów" [The ichthyofauna of the rivers of the Łódź Upland and adjacent areas. Part lc. The hydrography and fishes of the Warta basin]. Acta HydrobioL 11(1): 69-118 [Engl. summ.].
• [9] Penczak T., Zalewski M. 1974. "Distribution of fish numbers and biomass in barbel region of the river and the adjoining old river beds". Ekol. poi. 22(1): 107-119.
• [10] Penczak T., Kruk A., Koszalinski H., Grabowska J., Marszal L., Galicka W., Głowacki Ł. 2000. "Fishes of three oxbow lakes and their parent Pilica River: 25 years later". Polskie Archiwum Hydrobiologii 47: 115-130.
• [11] Rodzik J., Ciupa T., Janicki G., Kociuba W., Tyc A., Zgłobicki W. 2021. Współczesne przemiany rzeźby Wyżyn Polskich. W: Kostrzewski A., Krzemień K., Migoń P., Starkel S., Winowski M., Zwoliński Z. (red.) Współczesne przemiany rzeźby Polski, 333-414, wyd. II rozszerzone. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
• [12] Szwarczewski P., Korabiewski B. 2003. "Wybrane geochemiczne cechy osadów wypełniających starorzecza w dolinie dolnej Pilicy w okolicach Warki". Prace i Studia Geogr. 33: 71-82.
• [13] Zedler J. B. 2006. Wetland restoration. W D. P. Batzer, R. R. Sharitz (eds.) Ecology of freshwater and estuarine wetlands, 348-406. Berkeley: University of California Press.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).