Zagrożenia bezpieczeństwa międzynarodowego w XXI wieku wywołane przez konflikty lokalne

• Autorzy: Ciekanowski Z. , Załoga W. , Perdion W.

Warianty tytułu

EN

On the 21st centruty international security threats as triggered by local conflicts

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niniejsze opracowanie przedstawia definicje „bezpieczeństwa” i „bezpieczeństwa międzynarodowego”. Autorzy w niej stwierdzają, iż definicja „bezpieczeństwa międzynarodowego” ma bardzo szeroki zakres treści w odróżnieniu od ogólnego pojęcia „bezpieczeństwa” czy definicji „bezpieczeństwa narodowego”. W opracowaniu scharakteryzowano modele bezpieczeństwa międzynarodowego. Dokonano analizy zagrożeń bezpieczeństwa międzynarodowego, m.in. terroryzmu czy zagrożeń cybernetycznych, która pokazała, że dla dobra współczesnego świata kraje powinny ze sobą współpracować, gdyż zapewnienie bezpieczeństwa jest możliwe tylko dzięki wielostronnym działaniom na jego rzecz. Przedstawiono instytucje odpowiedzialne za bezpieczeństwo międzynarodowe, a następnie skupiono się na zagrożeniach bezpieczeństwa Polski w świetle konfliktów lokalnych XX i XXI wieku. Rozpatrując bezpieczeństwo w znaczeniu podmiotowym autorzy opracowania zaakcentowali, iż istnieje podział przedstawiający bezpieczeństwo w wymiarze nie tylko narodowym, ale również regionalnym i globalnym. Niniejsza klasyfikacja jest również o tyle interesująca, iż w oparciu o wyznacznik zasięgu bezpieczeństwa z bezpieczeństwa międzynarodowego można wyodrębnić bezpieczeństwo wewnętrzne i bezpieczeństwo zewnętrzne. W trakcie prowadzonej przez autorów analizy przedmiotu nad bezpieczeństwem w literaturze zwrócono uwagę na podział bezpieczeństwa pod względem przedmiotu, ukazywanego w kontekście diagnozowania stanu zagrożenia i zarzewia niebezpieczeństwa. Patrząc na bezpieczeństwo według kryterium przedmiotu niewątpliwym faktem jest tu zależność od rozwoju cywilizacyjnego oraz przekształceń obyczajowych w społeczeństwie jako źródło nowych zagrożeń przekładających się na istnienie i działalność państwa. Pierwotnie zagrożenia dla państwa miały swe źródło w elemencie wojskowo-militarnym państwa, jednakże wraz z upływem lat zapoczątkowano działania zmierzające do podtrzymywania stanu spokoju również w różnorodnych dziedzinach administracji potęgi państw. Zauważono istniejącą zależność pomiędzy oddziaływaniem ładu i porządku w różnych dziedzinach działalności państwa a całościowym stanem bezpieczeństwa narodowego. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że obecna sytuacja polityczno-militarna Polski jest względnie bezpieczna i stabilna, dzięki współpracy z państwami zachodnimi, aczkolwiek nie jest to sytuacja gwarantująca całkowite bezpieczeństwo. Według autorów przyczyn potencjalnego zagrożenia bezpieczeństwa Polski należy dopatrywać się m.in. w postępującej anarchizacji życia społeczno-politycznego w Rosji, dysponującej bronią jądrową, niestabilnej sytuacji na Białorusi i Ukrainie, ale także we wzrastającej w ostatnich latach liczbie imigrantów w Polsce. Polska nie powinna ignorować żadnego z potencjalnych zagrożeń bezpieczeństwa, za czym przemawia strategiczne położenie kraju oraz nieustannie zmieniająca się sytuacja polityczna, społeczna i militarna. Także kraje Unii Europejskiej powinny być przygotowane na możliwość powstania konfliktów lokalnych, zagrażających bezpieczeństwu międzynarodowemu i wewnętrznemu poszczególnych państw. Autorzy opracowania podkreślają, że organizacje bezpieczeństwa międzynarodowego nie są w stanie zapewnić całkowitego bezpieczeństwa na świecie m.in. z powodu braku skutecznych mechanizmów egzekwowania postanowień traktatów czy narastających nacjonalizmów lub podziałów narodowościowych i religijnych. Obiektem zainteresowania tych organizacji musi być cały świat, bo nie można przewidzieć, gdzie nagle wybuchnie konflikt. Nie sposób jest rozważać stan bezpieczeństwa międzynarodowego bez odwołania się do archaicznych, podstawowych wymogów związanych z indywidualną potrzebą życia w spokoju najmniejszej komórki społeczeństwa. Potrzeba bezpieczeństwa jest jedną z niezbędnych w życiu potrzeb, można by zaryzykować stwierdzenie że jest to najważniejsza w ludzkiej hierarchii wartości potrzeba. Nie istnieje bezpieczeństwo narodowe, jeżeli nie jest zapewnione bezpieczeństwo pojedynczej jednostki w zakresie niezaspokojenia w niezbędne wartości i potrzeby. Jedynie w momencie zagwarantowanie bytowania i dalsze rozwijanie się daje możliwość postawienia tezy, iż pojedynczy człowiek bądź mocarstwo są bezpieczne. Jeżeli dochodzi do zaspokojenia podstawowych potrzeb istoty ludzkiej w narodzie, to można zaryzykować stwierdzenie iż wtedy mamy stan bezpieczeństwa narodu jako ogółu społeczeństwa w danym kraju. Chcąc mówić o bezpieczeństwie w kontekście całego narodu nie sposób pominąć, że buduje je bezpieczeństwo zewnętrzne będące stanem, podczas którego kraj czyni zabiegi mające na celu ograniczenie wpływów z zewnątrz państwa tak, by były jak najmniej dotkliwe dla społeczeństwa.

EN

In the article, in reference to contemporary definitions of “security” and “international security”, the authors state that the definition of “international security” has a very wide range of content, unlike the general notion of “security” or the definition of “national security”. Various models based on the definitions characterize the international security models. Based on analysis of the international security threats, including terrorism or cyber threats, it can be shown that for the sake of the modern international security countries should cooperate with each other, since full security is only possible through multilateral action on its behalf. In view of this, the authors present description of institutions responsible for international security in order to focus more specifically on threats to Poland’s security, in the light of local conflicts in the 20th and 21st centuries. The current political and military situation in Poland is relatively safe and stable, thanks to cooperation with the West, although this is not a situation which guarantees total security. According to the authors, the possibilities for the potential threat to Poland’s security abound. Some of those include the progressive anarchization of the socio-political life in Russia, nuclear weapons, unstable situation in Belarus and Ukraine, but also the growing number of immigrants in Poland in recent years. Poland should not ignore any of the potential security threats, as the strategic position of the country and its political, social and military situation constantly changes. Also, the European Union and its individual members (including Poland since 2004) should be prepared for the possibility of local conflicts that threaten the international and internal security of individual states. The authors of the study emphasize that international security organizations are not able to provide complete security in the world. This is determined by the lack of effective mechanisms for enforcing the provisions of the treaties or growing nationalism or national and religious divisions. The object of interest for these organizations must be the whole world, because it is impossible to predict where a conflict might be triggered. It is impossible to consider the state of international security without resorting to the archaic, fundamental requirements of the individual need for peaceful living, already at the smallest cell of society. The need for security is one of life’s necessities, and one could risk the statement that this is the most important value in the human hierarchy. There is no national security if the safety of a single unit fails to meet the necessary values and needs. Only when the guarantee of existence and further development gives the possibility that the individual or the power is secured, consequential following variables are possible. If it meets the basic needs of the human being in the nation, then it is possible to risk the statement that we then have the state of security of the nation. To speak of security in the context of the whole nation, it can not be ignored that external security is a big factor , a state has to make effort to limit the influence of the outside states to the extent that it is not harmful to society.

Słowa kluczowe

PL

analiza; bezpieczeństwo; pokój; wojna; zagrożenia

EN

analysis; security; peace; war; threats

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2017
• Tom: R. 7, Nr 12
• Strony: 177--207
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz.

Twórcy

autor

Ciekanowski Z.

• Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej

autor

Załoga W.

• Wojskowa Akademia Techniczna

autor

Perdion W.

• Wojskowa Akademia Techniczna

Bibliografia

• [1] Antczak A., Unia Europejska. Bezpieczeństwo - Strategia - Interesy, Józefów 2011.
• [2] Dworecki S., Aspekty prawne bezpieczeństwa narodowego RP, [za:] S. Dworecki, Zagrożenia bezpieczeństwa państwa, Warszawa 1994, idem, Od konfliktu do wojny, Warszawa 1996.
• [3] Białoskórski R., Wyzwania i zagrożenia bezpieczeństwa XXI wieku, Warszawa 2010.
• [4] Borkowski J., Terroryzm jako patologia społeczna, [w:] Terroryzm a broń masowego rażenia. Diagnoza, poglądy, wnioski, „Zeszyty Naukowe AON”, nr 1 (50) A, Warszawa 2003.
• [5] Czachór Z., Graś A., Yademecum. Europa od A do Z, Warszawa 2006.
• [6] Czaputowicz J., Bezpieczeństwo w teoriach stosunków międzynarodowych, [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe. Teoria i praktyka, red. K. Żukrowska, M. Grącik, Warszawa 2006.
• [7] Hołyst B., Kryminologia, Warszawa 2001.
• [8] Korzeniowski L.F., Zarządzanie bezpieczeństwem. Rynek, ryzyko, zagrożenie, ochrona, s. 437, [w:] Zarządzanie bezpieczeństwem, red. Tyrała P., Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 2000.
• [9] Kuspys P., Wspólnota Niepodległych Państw - stan faktyczny i perspektywy, „Biuletyn Opinie” Nr 10/2009, Warszawa 2009.
• [10] Lasoń M„ Bezpieczeństwo w stosunkach międzynarodowych, [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe w XXI wieku. Wybrane problemy, red. Erhard Cziomer, Kraków 2010.
• [11] Leszczyński M., Bezpieczeństwo w wymiarze lokalnym. Wybrane obszary, red. M. Leszczyński, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2013.
• [12] Mierzejewski D.J., Bezpieczeństwo międzynarodowe. Wybrane problemy, Piła 2011.
• [13] Nowak E., Nowak M., Zarys teorii bezpieczeństwa narodowego, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2011.
• [14] Pastusiak L., NATO na rozdrożu - wybór przyszłej drogi, Jakie NATO? [w:] NATO wobec wyzwań współczesnego świata, red. R. Czulda, R. Łoś, J. Reginia-Zacharski, Warszawa-Łódź 2013.
• [15] Rotfield A.D., Europejski system bezpieczeństwa in statu nascendi, Warszawa 1990.
• [16] Szmyd J., Bezpieczeństwo jako wartość, refleksja aksjologiczna i etyczna, [w:] Zarządzanie bezpieczeństwem, red. P. Tyrała, Kraków 2000.
• [17] Zając J., System bezpieczeństwa międzynarodowego, [w:] Bezpieczeństwo państwa. Wybrane problemy, red. K.A. Wojtaszczyk, A. Materska-Sosnowska, Warszawa 2009.
• [18] Zięba R., Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, Warszawa 2008.
• [19] Zięba R., Teoria ogólna bezpieczeństwa państwa w stosunkach międzynarodowych, [w:] Stosunki międzynarodowe w XXI wieku. Księga jubileuszowa z okazji 30-lecia Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006.
• [20] Zuber M„ Katastrofy naturalne i cywilizacyjne. Terroryzm współczesny, aspekty polityczne, społeczne i ekonomiczne, Wrocław 2006.
• [21] Żukrowska K., Pojęcie bezpieczeństwa i jego ewolucja, [w:] Bezpieczeństwo międzynarodowe. Teoria i praktyka, red. K. Żukrowska, M. Grącik, Warszawa 2006.
• [22] https://www.msz.gov.pl/pl/polityka_zagraniczna/organizacje_miedzynarodowe/organizacja_narodow_zjednoczonych/ [z dn. 21.04.2016].
• [23] http://www.msz.gov.pl/pl/p/msz_pl/polityka_zagraniczna/organizacje_miedzynarodowe/orga- nizacja_narodow_zjednoczonych/organy_onz/rada_bezpieczenstwa [z dn. 21.04.2016],
• [24] http://www.msz.gov.pl/pl/p/msz_pl/polityka_zagraniczna/organizacje_miedzynarodowe/orga- nizacja_narodow_zjednoczonych/organy_onz/sekretariat [z dn. 25.04.2016].
• [25] http://www.msz.gov.pl/pl/p/msz_pl/polityka_zagraniczna/organizacje_miedzynarodowe/orga- nizacja_narodow_zjednoczonych/organy_onz/zgromadzenie_ogolne [z dn. 21.04.2016].
• [26] http://www.msz.gov.pl/pl/p/msz_pl/polityka_zagraniczna/organizacje_miedzynarodowe/organizacja_narodow_zjednoczonych/organy_onz/miedzynarodowy_trybunal_sprawiedliwosci [z. dn. 22.04.2016],
• [27] http://www.msz.gov.pl/pl/p/msz_pl/polityka_zagraniczna/organizacje_miedzynarodowe/orga- nizacja_narodow_zjednoczonych/organy_onz/sekretariat [z dn. 25.04.2016].
• [28] http://stat.gov.pl/sprawozdawczosc/intrastat/wykaz-panstw-czlonkowskich-unii-europejskiej/ [z dn.22.04.2016],
• [29] http://stosunki-miedzynarodowe.pl/slownik/47-a/438-asean-stowarzyszenie-narodow-azji-poludniowo-wschodniej [zdn. 25.04.2016].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).