Ocena zmian powierzchni i rozmieszczenia użytków zielonych w dolinie Bystrzycy Dusznickiej i propozycja transformacji jej użytkowania

• Autorzy: Żyszkowska M.

Warianty tytułu

EN

Estimation of changes in grassland areas in the Bystrzyca Dusznicka valley in view of its sustainable development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczących zmian powierzchni i rozmieszczenia użytków zielonych w dolinie Bystrzycy Dusznickiej w ciągu 35 lat. Celem pracy była ocena wielkości i charakteru tych zmian. Omawiane wyniki zostały opracowane na podstawie materiałów pochodzących z trzech źródeł: mapy glebowo-rolniczej z lat 1965-1970, jako materiału wyjściowego, mapy transformacji użytkowania wykonanej w projekcie FAPA przez Zespół Sudecki Dolnośląskiego Ośrodka Badawczego IMUZ, jako materiału porównawczego, i własnych badań terenowych przeprowadzonych na 84 losowo wybranych powierzchniach użytków zielonych, przedstawiających aktualny stan użytkowania. Na podstawie analizy uzyskanych wyników stwierdzono, że zmiany nastąpiły na 42% badanych powierzchni i to w niepożądanym kierunku. Szczególnie niepokojące jest zwiększenie powierzchni gruntów ornych kosztem trwałego zadarnienia. Propozycje zmian przedstawione na mapie transformacji użytkowania są bardziej zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju doliny górskiej, ponieważ zakładają zwiększenie powierzchni użytków zielonych kosztem pól uprawnych oraz powierzchni lasów kosztem użytków rolnych.

EN

This paper presents results of studies on changes in grassland patterns in the Bystrzyca Dusznicka river valley during last 35 years. The main objective was to assess the quantity and quality of these changes. The results presented here are based on the following data: agricultural soil maps produced between 1965 and 1970 (reference data), a map of the land use transformation prepared during FAPA project (as comparison) and the author's own study in 84 randomly selected test sites located in grassland (present state). After a detailed analysis, some changes have been found in over 42 % of test sites, and these changes seem to go in the wrong direction. The most alarming is an enlargement of arable lands at the cost of permanent grasslands. Suggestions of changes presented on the land use transformation map are more appropriate for sustainable development of the mountain river valley, because they focus on an increase of the grassland area at the cost of arable lands, and of forests area at the cost of croplands.

Słowa kluczowe

PL

dolina rzeki górskiej; Sudety; użytkowanie; rozwój zrównoważony

EN

mountain river valley; Sudetes; land use; sustainable development

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2003
• Tom: T. 3, z. 2
• Strony: 47--56
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., il.

Twórcy

autor

Żyszkowska M.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych, Dolno-śląski Ośrodek Badawczy, Zespół Sudecki, 50-152 Wrocław ul. Kraińskiego 16; tel. [phone]

Bibliografia

• FATYGA J., 1992. Waloryzacja użytków zielonych w Sudetach na przykładzie woj. wałbrzyskiego. Zesz. Nauk. AR Wroc. s. 99–100.
• FATYGA J, 2002. Warunki przestrzennej restrukturyzacji gospodarki łąkowo-pastwiskowej w Sudetach. W: Ekologia travenoho porastu. Cz. 6. Lucno pasenkove ekosystemy podhorskych a horskych oblasti stredniej Europy (CR, PR, SR). Mater. Konf. Międzyn. Banska Bystrica, 11-12 grudnia 2002 s. 34–41.
• FATYGA J., GÓRECKI A., 2001. Kształtowanie granicy rolno-leśnej i darniowo-polowej w Sudetach. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 322.
• FATYGA J., SIERKA M., 1998. Ecological aspects of grasssland distribution in the Sudety Mountains. Proc. 17th Gen. EGF Meeting, Debrecen, Węgry vol. 2 s. 487–489.
• GACKA-GRZEŚKIEWICZ E., CICHOCKI Z., 1998. Propozycja oceny dolin rzecznych jako korytarzy ekologicznych. W: Bliskie naturze kształtowanie rzek i potoków. Mater. Konf. Nauk. Techn. Zakopane 5–7.10 1998, IMGW i P. Krak. s. 55–60.
• GACKA-GRZEŚKIEWICZ E., CICHOCKI Z., 2002. Propozycja delimitacji granic i oceny dolin rzecznych jako korytarzy ekologicznych. W: Bug – rzeka która łączy. Piaski: Ekol. Klub UNESCO Pracownia na Rzecz Bioróżnorodn. s. 36–44
• KLISTOWSKI M., STASZEK W., 1999. Poradnik do opracowania gminnego i powiatowego programu zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska. Gdańsk: Pomorski U. Woj. Wydz. Ochr. Środ. i Rol. ss. 253.
• KOPEĆ S., 1987. Przyrodnicze uwarunkowania racjonalnej gospodarki w terenach górskich. Post. Nauk Rol. nr 5–6 s. 23–34.
• KOSTUCH R., 1976. Przyrodnicze podstawy gospodarki łąkowo-pastwiskowej w górach. Warszawa: PWRiL ss. 150.
• KOZŁOWSKI S., 2002. Prawne podstawy korytarzy ekologicznych. W: Bug – rzeka która łączy. Piaski: Ekol. Klub UNESCO Pracownia na Rzecz Bioróżnorodn. s. 9–13.
• Mapa transformacji użytkowania terenu w skali 1 : 10 000. 1998. Wrocław: IMUZ DOB Zespół Sudecki.
• Mapa glebowo-rolnicza w skali 1 : 5000. 1965–1970. Wrocław: Woj. Biuro Geodezji i U.R.
• RYSZKOWSKI L., 1997. Kształtowanie obszarów rolno-leśnych dla trwałego i zrównoważonego rozwoju. W: Ekologia wsi. VII Ogólnopolskie Forum s. 9–32.
• ŻYSZKOWSKA M., 2001.Wstępne badania dotyczące aspektów użytkowych i krajobrazowych doliny górskiej w Sudetach. W: Trwała okrywa roślinna jako podstawa zrównoważonego rozwoju rolnictwa w zlewniach karpackich. Mater. Konf. Nauk. Stacja Badawcza IMUZ w Jaworkach. 9–11 października 2001 roku. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 86–92.