Rola wewnętrznie światłoczułych komórek siatkówki – wprowadzenie

• Autorzy: Datta Natalia , Seredyka-Burduk Małgorzata
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pierwsze doniesienia wskazujące na istnienie dodatkowego systemu wykrywania światła, wykorzystującego inne receptory niż komórki czopkonośne i pręcikonośne, miały miejsce w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Liczne badania doprowadziły do wykrycia w siatkówce zwierząt subpopulacji komórek zwojowych zdolnych do bezpośredniej reakcji na światło. Komórki te nazwano wewnętrznie światłoczułymi komórkami zwojowymi siatkówki (ang. intrinsically photosensitive retinal ganglion cells, ipRGCs). Tworzą one skomplikowany system, dzięki któremu możliwa jest ocena zmian natężenia światła w otoczeniu. System ten odgrywa bardzo ważną rolę w funkcjach wzrokowych niezwiązanych z tworzeniem obrazu (ang. non-image-forming photoreceptor system, NIF), takich jak synchronizacja rytmów dobowych, procesów poznawczych i afektywnych oraz wpływ na wydzielanie hormonów. W niniejszym opracowaniu przedstawione zostaną podstawowe informacje na temat światłoczułych komórek zwojowych.

Słowa kluczowe

PL

komórka zwojowa; rytm dobowy; światłoczułość; siatkówka

• Wydawca: MAGMONI Sp. z o.o.
• Czasopismo: Optyka
• Rocznik: 2025
• Tom: Nr 2
• Strony: 66--67
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., tab.

Twórcy

autor

Datta Natalia

• Bydgoski Zakład Optyczny Żuchowscy w Bydgoszczy

autor

Seredyka-Burduk Małgorzata

• Klinika Okulistyki i Optometrii, Katedra Chorób Oczu, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• 1. J. B. Zawilska, K. Czarnecka. Melanopsyna – nowo odkryty chronobiologiczny receptor światła. Postępy Biologii Komórki 2006; 2: 229–246
• 2. L. A. Levin, P. L. Kaufman, M. E. Hartnett. Adler’s Physiology of the Eye. Twelfth Edition. Elsevier 2024
• 3. P. Lax, I. Ortuño-Lizarán, V. Maneu, M. Vidal-Sanz, N. Cuenca. Photosensitive Melanopsin-Containing Retinal Ganglion Cells in Health and Disease: Implications for Circadian Rhythms. Int J Mol Sci. 2019 Jun 28;20(13):3164. doi: 10.3390/ijms20133164
• 4. M. T. Do, K. W. Yau. Intrinsically photosensitive retinal ganglion cells. Physiol Rev 2010 Oct; 90(4):1547–81. doi: 10.1152/physrev.00013.2010
• 5. S. Hughes, A. Jagannath, J. Rodgers, M. W. Hankins, S. N. Peirson SN et al. Signalling by melanopsin (OPN4) expressing photosensitive retinal ganglion cells. Eye (Lond) 2016 Feb; 30(2):247–54. doi: 10.1038/eye.2015.264
• 6. M. L. E. Quattrochi, M. E. Stabio, I. Kim, M. C. Ilardi, P. M. Fogerson et al. The M6 cell: A small-field bistratified photosensitive retinal ganglion cell. J Comp Neurol 2019 Jan 1;527(1):297–311. doi: 10.1002/cne.24556
• 7. J. L. Ecker, O. N. Dumitrescu, K. Y. Wong, N. M. Alam, S. Chen et al. Melanopsin-Expressing Retinal Ganglion-Cell Photoreceptors: Cellular Diversity and Role in Pattern Vision. Neuron 2010; 67: 49–60. doi:10.1016/j.neuron.2010.05.023