Organizacja systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne w Polsce na przykładzie SPZOZ „RM-MEDITRANS” stacji pogotowia ratunkowego i transportu sanitarnego w Siedlcach

• Autorzy: Szpakowski L. , Pilip S.

Warianty tytułu

EN

Organization of the National System of Emergency Medical Services in Poland, as exemplified by the “SPZOZ” RM-MEDITRANS : the ambulance and health transport services in Siedlce

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rolą systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne (PRM) jest świadczenie pomocy każdej osobie, która znajduje się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. System funkcjonuje w oparciu o jednostki organizacyjne, do których zaliczmy szpitalne oddziały ratunkowe, zespoły ratownictwa medycznego, centra powiadamiania ratunkowego oraz centra dyspozytorskie. Dysponenci jednostek systemu wyłaniani są z konkursu ofert, a następnie zawierają umowę z właściwym dla danego województwa oddziałem Narodowego Funduszu Zdrowia na udzielanie świadczeń zdrowotnych. Rolą szpitalnego oddziału ratunkowego jest zapewnienie wstępnej diagnostyki oraz podjęcie leczenia stabilizującego funkcje życiowe osób znajdujących się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Zespoły ratownictwa medycznego pozostają w gotowości do wykonywania medycznych czynności ratunkowych w warunkach przedszpitalnych i są dysponowane do miejsca zdarzenia przez dyspozytora medycznego. W przypadku stwierdzenia stanu nagłego zagrożenia zdrowotnego, transportują pacjenta do najbliższego szpitalnego oddziału ratunkowego lub innego szpitala wskazanego przez dyspozytora medycznego albo lekarza koordynatora medycznego zgodnie ze wskazaniami medycznymi. Istnieją dwa rodzaje naziemnych zespołów ratownictwa medycznego – specjalistyczne (z lekarzem) i podstawowe (bez lekarza), w których kierownikiem zespołu jest pielęgniarka lub ratownik medyczny. Ważna rolę w Systemie pełnią również zespoły lotniczego pogotowia ratunkowego, w skład których wchodzi lekarz, ratownik medyczny i pilot. Zakres zadań poszczególnych zespołów uzależniony jest przede wszystkim od rodzaju wezwania oraz od szacowanego czasu dotarcia do miejsca zdarzenia, który powinien być jak najkrótszy. System wspomagany jest przez jednostki współpracujące, w szczególności Państwową i Ochotniczą Straż Pożarną, Policję, Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, a także inne stowarzyszenia i organizacje, które wykonują działania ratownicze w ramach swoich zadań statutowych. Decyzją wojewody mazowieckiego – obszar Mazowsza podzielony jest na 6 rejonów operacyjnych określających obszar działania poszczególnych dysponentów zespołów ratownictwa medycznego. SPZOZ „RM-MEDITRANS” Stacja Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego w Siedlcach jest dysponentem 21 zespołów ratownictwa medycznego w rejonie operacyjnym 14-04. Na przełomie ostatnich lat w rejonie 14-04 można zaobserwować wzrost liczby wyjazdów zespołów ratownictwa medycznego, w tym również wyjazdów nieuzasadnionych. Wskazuje to na konieczność edukacji społeczeństwa w zakresie zasad funkcjonowania systemu ratownictwa medycznego, który nie powinien pełnić funkcji „przychodni na kółkach”. Problemem dysponentów jednostek jest również zbyt niskie finansowanie oraz samo istnienie procedury konkursowej z NFZ, która niekiedy powoduje sztuczne zaniżanie cen usług. Kontraktowanie umów na ratownictwo medyczne przez Narodowy Fundusz Zdrowia na zbyt krótki okres czasu nie pozwala na pełen rozwój potencjału jednostki. Pomimo tego, na podstawie analizy dostępnych danych stwierdzić należy, że System Państwowe Ratownictwo Medyczne w rejonie 14-04 działa efektywnie, a jego organizacja zapewnia bezpieczeństwo zdrowotne ludności.

EN

The role of Emergency Medical Services System (EMSS) in Poland is considered in this article, as a part of national emergency system. Its main purpose is to provide the qualified first aid to people being in life or health threatening conditions, either in traffic accidents, sudden diseases, catastrophes or potential and more common now, in dangers of terrorist attacks. The functioning of the system is determined by the Act on State Emergency Medical Services, signed on 8th September 2006 with its subsequent regulations. Implementation of tasks of the system is undertaken by system units such as the Hospital Casualty Departments, the Medical Emergency Teams (MET,) as well as the Emergency Communication Centre (ECC), accepting notifications and Dispatchers Centres. Owners of system units chosen in an open competition sign contracts with appropriate units of National Health Fund (NFZ) to provide quick and competent medical assistance in case of emergencies. One of the tasks of Hospital Casualty Departments is to supply preliminary diagnosis and treatment or to stabilize vital functions of people in sudden life or health threatening conditions. The division of Hospital Casualty Departments into well-equipped medical units with qualified staff helps in fulfilling the tasks. Most importantly, Medical Emergency Teams (MET) are dispatched to perform rescue operations in outof- hospital conditions such as the place of an accident. In life or health threatening conditions patients are taken to the nearest Hospital Casualty Department or another unit, as told by a dispatcher or a coordinating doctor accordingly with medical indications. Medical Emergency Teams (MET) are divided into two types: the first one with a doctor, and the second one with a paramedic or a nurse managing the actions. Moreover, the integral and significant part of the system also includes Helicopter Emergency Medical Service (HEMS) with a doctor, a paramedic and a pilot. The range of tasks of the units is mainly determined by the type of a notification, and by approximated the shortest arrival time. The system is supported by cooperating units including The State/Volunteer Fire Brigade, the Police, Mountain Volunteer Search and Rescue (GOPR), Tatra Volunteer Search and Rescue (TOPR) and Volunteer Water Rescue Service (WOPR). Diversity of rescue operations is also performed by other units or social organisations qualified to take emergency actions defined in the Act. In practice, as the process is exemplified by author, due to Mazovian Voivode’s decision, the Mazovia Region is divided into six areas of operation determining the range of actions of particular dispatchers of Medical Emergency Teams chosen in an open competition organised by National Health Fund (NFZ). SPZOZ “RM-MEDITRANS” Emergency Medical Service and Sanitary Transport in Siedlce administers 21 Medical Emergency Teams in the 14-04 region. In recent years, in the mentioned region, the number of accepted notifications has significantly risen including the false ones. The constant necessity of educating society is proved essential to understanding the functioning of Emergency Medical Services that is commonly treated as a kind of “clinic on wheels.” Finally, the low level of financing by the owners of the system units, poses the main source of problems. Additionally, competitions announced by National Health Fund (NFZ) artificially make the prices of the services lower, and signing short-term contracts deprives the units of the capability of full development. Upon the analysis up to date, it can be affirmed that the Emergency Medical Services System (EMSS) in Poland, in the 14-04 region, functions effectively and its organisational scheme provides basic health security for population of the area.

Słowa kluczowe

PL

System Państwowe Ratownictwo Medyczne; PRM; jednostki systemu PRM; jednostki współpracujące z systemem PRM; nagłe zagrożenie zdrowotne; działania ratownicze; zespoły ratownictwa medycznego

EN

Emergency Medical Services System; EMSS; system units of EMSS; cooperating units with EMSS; life or health threatening conditions; rescue operations; Medical Emergency Teams; MET

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2016
• Tom: R. 6, Nr 10
• Strony: 117--130
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., wykr., tab., rys.

Twórcy

autor

Szpakowski L.

• Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej "RM-MEDITRANS"
• Stacja Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego w Siedlcach

autor

Pilip S.

• Zakład Ratownictwa Medycznego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Bibliografia

• [1] http://www.lpr.com.pl/pl/start.html
• [2] http://www.mz.gov.pl/system-ochrony-zdrowia/panstwowe-ratownictwo-medyczne/lotnicze-pogotowie-ratunkowe
• [3] Jakubaszko J., Założenia organizacyjne systemu zintegrowanego ratownictwa medycznego, [w:] Ratownik medyczny, Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2003.
• [4] Plan działania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne dla Województwa Mazowieckiego. Tekst jednolity-zaktualizowany według stanu na dzień 31 grudnia 2013 roku Warszawa, wrzesień 2014.
• [5] Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 3 listopada 2011 roku w sprawie szpitalnego oddziału ratunkowego (Dz.U. 2011 nr 237 poz. 1420 z późn. zm.).
• [6] Rozporządzenie Ministra administracji i cyfryzacji z dnia 28 kwietnia 2014r. w sprawie organizacji i funkcjonowania centrów powiadamiania ratunkowego (Dz.U. z 2014r. poz.574).
• [7] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 stycznia 2014r. w sprawie ramowych procedur przyjmowania wezwań przez dyspozytora medycznego i dysponowania zespołami ratownictwa medycznego.
• [8] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 roku w sprawie wojewódzkiego planu działania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne oraz kryteriów kalkulacji kosztów działalności zespołów ratownictwa medycznego (Dz.U. 2011, nr 3 poz. 6).
• [9] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 maja 2007 r. w sprawie ramowych procedur przyjmowania wezwań przez dyspozytora medycznego i dysponowania zespołami ratownictwa medycznego (Dz.U. 2007 Nr 90 poz. 605).
• [10] Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (Dz.U. 2011 r. Nr 208, poz. 1240).
• [11] Ustawa z dnia 22 listopada 2013r. o systemie powiadamiania ratunkowego (Dz.U. z 2013 r. poz. 1635).
• [12] Ustawa z dnia 8 września 2006r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. Nr 191, poz. 1410 z późn, zm.).
• [13] Zarządzenie Nr 18/2010/DSM Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 7 kwietnia 2010 r. zmieniające zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju ratownictwo medyczne.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).