The impact of land consolidation on the improvement of spatial structure and farming conditions in areas affected by highway construction

• Autorzy: Doroż Arkadiusz , Samojeden Martyna , Łojan Anna , Nowak Agnieszka

Identyfikatory

DOI

10.15576/GLL/205718

Warianty tytułu

PL

Wpływ konsolidacji gruntów na poprawę struktury przestrzennej i warunków gospodarowania na terenach objętych budową autostrad

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article discusses the process of land consolidation as a corrective measure used to minimize the negative effects of highway construction. Linear investments, such as highways, cause the fragmentation of agricultural land, leading to numerous problems related to the use of that land, and to limited transport accessibility. As a result, farmers often lose the ability to manage their plots efficiently, which affects the profitability of agricultural production and hinders the development of farms. Moreover, the lack of access to public roads increases transportation costs and reduces the competitiveness of agriculture in the given area. To mitigate these effects, the land consolidation process is applied, allowing for the reorganization of agricultural space, improvement of land structure, and ensuring access to transport infrastructure. The subject of the analysis is the land consolidation process carried out in the northwestern part of Tarnów, where the construction of the A4 highway caused significant disruption to the layout of land plots (parcels) and road network. The goal of the process was to eliminate excessive land fragmentation, improve access to public roads, and modernize the land layout to enable more efficient use in terms of farming and development. The consolidation work included, among other things, the design of a new network of access roads, the elimination of plots without infrastructure access, and the adaptation of space to the needs of local farms and enterprises. The article emphasizes that similar measures are also applied in other European countries, where land consolidation is an essential element of spatial planning.

PL

W artykule omówiono proces scalania gruntów jako środek zaradczy, mający na celu minimalizację negatywnych skutków budowy autostrad. Inwestycje liniowe, takie jak autostrady, powodują rozdrobnienie gruntów rolnych, co prowadzi do licznych problemów związanych z ich użytkowaniem oraz ograniczoną dostępnością komunikacyjną. W rezultacie rolnicy często tracą możliwość efektywnego gospodarowania swoimi działkami, co wpływa na opłacalność produkcji rolnej i utrudnia rozwój gospodarstw rolnych. Ponadto brak dostępu do dróg publicznych zwiększa koszty transportu i obniża konkurencyjność rolnictwa na danym obszarze. Aby złagodzić te skutki, stosuje się proces scalania gruntów, który pozwala na reorganizację przestrzeni rolniczej, poprawę struktury gruntów i zapewnienie dostępu do infrastruktury transportowej. Przedmiotem analizy jest proces scalania gruntów przeprowadzony w północno-zachodniej części Tarnowa, gdzie budowa autostrady A4 spowodowała znaczne zaburzenia w układzie działek i sieci drogowej. Celem procesu była eliminacja nadmiernego rozdrobnienia gruntów, poprawa dostępu do dróg publicznych oraz modernizacja układu gruntów, aby umożliwić bardziej efektywne wykorzystanie pod kątem rolniczym i rozwojowym. Prace konsolidacyjne obejmowały między innymi zaprojektowanie nowej sieci dróg dojazdowych, likwidację działek pozbawionych dostępu do infrastruktury oraz dostosowanie terenu do potrzeb lokalnych gospodarstw rolnych i przedsiębiorstw. W artykule podkreślono, że podobne działania są stosowane również w innych krajach europejskich, gdzie konsolidacja gruntów jest istotnym elementem planowania przestrzennego.

Słowa kluczowe

EN

land consolidation; A4 highway; agricultural space

PL

konsolidacja gruntów; autostrada A4; przestrzeń rolnicza

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie
• Czasopismo: Geomatics, Landmanagement and Landscape
• Rocznik: 2025
• Tom: no. 2
• Strony: 61--76
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Doroż Arkadiusz

• Faculty of Environmental Engineering and Geodesy, University of Agriculture in Krakow

• https://orcid.org/0000-0001-5775-9112

autor

Samojeden Martyna

• Faculty of Environmental Engineering and Geodesy, University of Agriculture in Krakow

autor

Łojan Anna

autor

Nowak Agnieszka

Bibliografia

• 1. Act 1982. Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów [Act on land consolidation and exchange] (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1197).
• 2. Bacior S., Prus B. 2018. Infrastructure development and its influence on agricultural land and regional sustainable development. Ecological Informatics, 44, 82‒93.
• 3. Bacior S., Chmielowski K., Prus B. 2022. Assessment of Motorway Impact on Agricultural Land with a Simplified Method and GIS Data as a Tool for Selecting the Optimal Route. Sustainability, 14(24), 16410.
• 4. Doroż A. 2019. Wskaźnik jakości danych katastralnych w kontekście tworzenia i funkcjonowania zintegrowanego systemu informacji o nieruchomościach. Doctoral dissertation, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie.
• 5. Doroż A., Musiał A., Bożek P. 2022. Assessment of the effectiveness of land consolidation works, as illustrated with the case of Bielcza village. Geomatics, Landmanagement and Landscape, 2, 37‒48.
• 6. Dudzińska M. 2012. Szachownica gruntów rolnych jako czynnik kształtujący przestrzeń wiejską. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 2/III.
• 7. Dudzińska M., Bacior S., Prus B. 2019. Motorway Route Planning with Regarding the Adverse Effects on Agricultural Production Space. Sustainability, 11(23), 6770.
• 8. Harasimowicz S., Janus J. 2009. Ocena efektów scalenia gruntów w pasie oddziaływania autostrady A-4 we wsi Brzezie. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 04.
• 9. Jadczyszyn J., Woch F. 2017. Problem rozłogu gruntów gospodarstw rolnych o większej powierzchni. Polish Journal of Agronomy, 31, 27‒38.
• 10. Janus J. 2011. Wstępna ocena efektów prac scaleniowych realizowanych w związku z budową autostrady A-4 na odcinku Kraków‒Tarnów. Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 142, 404‒411.
• 11. Janus J. 2011. Wyznaczenie granic obszaru przeznaczonego do scalenia w związku z budową autostrady A4 na przykładzie wsi Krzeczów. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 02.
• 12. Janus J., Taszakowski J., Korta G. 2017. Problematyka identyfikacji obszarów przeznaczonych do objęcia postępowaniami scaleniowymi w przypadku realizacji inwestycji liniowych na przykładzie województwa małopolskiego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, I/2.
• 13. Leenen H. 2021. Land Consolidation in the Netherlands. FIG e-Working Week 2021, Smart Surveyors for Land and Water Management – Challenges a New Reality, Virtually in the Netherlands, 21‒25 June 2021.
• 14. Marcinkowski M. 2012. Geneza i ewolucja scalania gruntów rolnych w prawie niemieckim. Przegląd Prawa Rolnego, 2, 11.
• 15. Moeller R., Pestinger J., Frierson M., Kennedy W., McCormick A., Muth C.C., Waymack S. 2002. European right-of-way and utilities best practices, FHWA-PL-02-013.
• 16. Sobolewska-Mikulska K., Wójcik J. 2012. Aspekty środowiskowe i krajobrazowe rolnictwa w opracowaniu założeń do projektu scalania gruntów. Acta Scientiarum Polonorum. Geodesia et Descriptio Terrarum, 11(4), 27‒38.
• 17. Szafrańska B. 2011. Scalenia infrastrukturalne jako narzędzie naprawcze przestrzeni planistycznej przeciętej budowana autostradą. Czasopismo Techniczne, 108(1B), 151‒161.
• 18. Taszakowski J., Doroż A., Grzesiak E. 2021. Katastralne efekty scalenia gruntów. Przegląd Geodezyjny, 93.
• 19. Taszakowski J., Doroż A., Łojan A., Tokarczyk S. 2023. Ocena jakości scalenia gruntów we wsi Rzymkowice, powiat nyski, województwo opolskie. Przegląd Geodezyjny, 95.
• 20. Woch F. 2001. Optymalne parametry rozłogu gruntów gospodarstw rodzinnych dla wyżynnych terenów Polski. Pamiętnik Puławski, 127.
• 21. Woch F. 2007. Organizacja przestrzenna gospodarstw rolniczych oraz jej wpływ na efektywność gospodarowania. Studia i Raporty IUNG-PIB, 7, 117‒137.