Budowa dźwigu w pałacu Izraela Poznańskiego w Łodzi – studium przypadku

• Autorzy: Jeżowski Rafał

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK74ELEVATOR

Warianty tytułu

EN

Construction of an elevator in Izrael Poznański’s Palace in Łódź: a case study

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Główna część pałacu Izraela Poznańskiego w Łodzi jest siedzibą Muzeum Miasta Łodzi, które od 1975 roku sukcesywnie przywraca rezydencję do świetności. Ostatni remont zakończony we wrześniu 2020 roku objął m.in. przystosowanie tej części obiektu dla osób niepełnosprawnych, w tym budowę dźwigu (windy). W artykule dokonano przeglądu literatury i ważniejszych dokonań w zakresie budowy dźwigów w obiektach zabytkowych, w tym pełniących funkcje muzealne. Przedstawiono wybrane problemy konserwatorskie i techniczne z tym związane. W zabytkowej rezydencji Poznańskiego czteroprzystankowy szklany dźwig umieszczono w baszcie od strony ogrodu. Opisano sposób przystosowania wnętrza baszty do funkcji szybu dźwigowego oraz zabiegi mające na celu ograniczenie do minimum ingerencji w zabytkową materię i eksponowanie zachowanych elementów wystroju. Zamieszczono zdjęcia wnętrz baszty wykonane przed przebudową i w trakcie prac. Artykuł zawiera opis oryginalnych rozwiązań konstrukcyjnych zastosowanych w dźwigu.

EN

The main section of Izrael Poznański’s Palace in Łódź is the seat of the Museum of the City of Łódź, which has been restoring successively the residence to its splendor since 1975. The last renovation completed in September 2020 included, among others: adapting this part of the facility for persons with disabilities, including the construction of an elevator. This paper reviews the literature and major achievements in the field of construction of elevators in historical buildings, including museums. Selected conservation and technical problems related to this are presented. In the historical residence of Poznański, a four-stop glass elevator was located in the tower from the garden side. The method of adapting the interior of the tower to the function of the elevator shaft as well as procedures aimed at minimizing interference with the historical matter and exposing the preserved elements of the decoration are described. Photographs of the interior of the tower taken before and during the reconstruction are presented. The paper documents the original design solutions used in the elevator.

Słowa kluczowe

PL

dostępność; dźwig; zabytek architektury; pałac Izraela Poznańskiego; Muzeum Miasta Łodzi

EN

accessibility; elevator; architectural monument; Izrael Poznański’s Palace; Museum of the City of Łódź

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 74
• Strony: 158--172
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., fot.

Twórcy

autor

Jeżowski Rafał

Bibliografia

• Opracowania / Secondary sources
• 1. Adaptacja obiektów zabytkowych do współczesnych funkcji użytkowych, red. Bogusław Szmygin, Warszawa–Lublin 2009.
• 2. Affelt Waldemar, Estetyka zabytku budownictwa jako wyzwanie dla jego adaptacji, [w:] Adaptacja obiektów zabytkowych do współczesnych funkcji użytkowych, red. Bogusław Szmygin, Warszawa–Lublin 2009.
• 3. Bukal Grzegorz, Dzierżko-Bukal Iwona, Zamek w Człuchowie – funkcja zabytku jako problem konsewatorski, [w:] Wartość funkcji w obiektach zabytkowych, red. Bogusław Szmygin, Warszawa 2014.
• 4. Grabowska-Pałecka Hanna, Niepełnosprawni w obszarach i obiektach zabytkowych. Problemy dostępności, Kraków 2004.
• 5. Janowski Zbigniew, Janowski Marcin, Problemy projektowe związane z adaptacją budynków zabytkowych na cele użyteczności publicznej, „Czasopismo Techniczne. Budownictwo” 2009, z. 9, 2-B.
• 6. Kadłuczka Andrzej, Modernizacja Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku Muzeum Narodowego w Sukiennicach w Krakowie; wybrana problematyka projektowo-konserwatorska, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2009, nr 26.
• 7. Kadłuczka Andrzej, Ochrona dziedzictwa architektury i urbanistyki – doktryny, teoria, praktyka, Kraków 2018.
• 8. Kadłuczka Andrzej, Restauracja i modernizacja Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku Muzeum Narodowego w Sukiennicach w Krakowie, „Wiadomości Konserwatorskie” 2010, nr 27.
• 9. Kadłuczka Andrzej, Sukiennice w Krakowie – restauracja i modernizacja, Kraków 2010.
• 10. Konopka Marek, Między przykazaniem a jego interpretacją – czy konserwator powinin być konserwatywny?, [w:] Postęp i nowoczesność w konserwacji zabytków: problemy, perspektywy, red. Bogusław Szmygin, Lublin 2005.
• 11. Mączyński Dominik, Nowoczesne szkło w zabytkach. Zastosowania i zagrożenia, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2010, nr 28.
• 12. Narębski Lech, Na czym polega skuteczna ochrona zabytków architektury o bezpowrotnie upadłej funkcji pierwotnej, [w:] Ochrona wartości w procesie adaptacji zabytków, red. Bogusław Szmygin, Warszawa 2015.
• 13. Ratajczyk-Piątkowska Elżbieta, Ochrona zabytków w okresie gospodarki rynkowej na przykładzie Wielkiego Młyna w Gdańsku, Gdańsk 2001.
• 14. Rouba Bogumiła J., Teoria w praktyce polskiej ochrony, konserwacji i restauracji dziedzictwa kultury, [w:] Współczesne problemy teorii konserwatorskiej w Polsce, red. Bogusław Szmygin, Warszawa–Lublin 2008.
• 15. Szmygin Bogusław, Analiza obiektu zabytkowego jako element adaptacji do współczesnych funkcji użytkowych – metodologia Światowego Dziedzictwa, [w:] Adaptacja obiektów zabytkowych do współczesnych funkcji użytkowych, red. Bogusław Szmygin, Warszawa–Lublin 2009.
• 16. Tajchman Jan, Piaskowska Beata, Na czym polega metoda adaptacji zabytków architektury do współczesnej funkcji, [w:] Wartość funkcji w obiektach zabytkowych, red. Bogusław Szmygin, Warszawa 2014.
• 17. Wesołowski Łukasz, Nowoczesne technologie szklane w przestrzeni obiektów historycznych – wybrane przykłady, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2014, nr 37.
• Akty prawne / Legal acts
• 18. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 nr 75, poz. 690 z późn. zm.)
• 19. Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 3 czerwca 2016 r. w sprawie wymagań dla dźwigów i elementów bezpieczeństwa do dźwigów (Dz.U. z dnia 8 czerwca 2016 r. poz. 811).
• 20. PN-EN 81-20:2014-10 Przepisy bezpieczeństwa dotyczące budowy i instalowania dźwigów. Dźwigi przeznaczone do transportu osób i towarów. Część 20: Dźwigi osobowe i dźwigi towarowo-osobowe.
• 21. PN-EN 81-70:2018-07 Przepisy bezpieczeństwa dotyczące budowy i instalowania dźwigów. Szczególne zastosowania dźwigów osobowych i towarowych. Część 70: Dostępność dźwigów dla osób, w tym osób niepełnosprawnych.
• Projekty / Projects
• 22. Projekt przebudowy fragmentu budynku (baszty) dla potrzeb montażu windy dla osób niepełnosprawnych w ramach zadania: „Rewitalizacja, modernizacja i poprawa infrastruktury zabytkowego obiektu Muzeum Miasta Łodzi – Pałacu Poznańskich”, wpisanego do Rejestru Zabytków pod nr A/46 w części użytkowanej przez Muzeum Miasta Łodzi.
• 23. Projekt zamienny – architektura, ARTA Sp. z o.o., Łódź, luty 2019 r.
• 24. Projekt przebudowy fragmentu budynku (baszty) dla potrzeb montażu windy dla osób niepełnospraw- nych w ramach zadania: „Rewitalizacja, modernizacja i poprawa infrastruktury zabytkowego obiektu Muzeum Miasta Łodzi – Pałacu Poznańskich”, wpisanego do Rejestru Zabytków pod nr A/46 w części użytkowanej przez Muzeum Miasta Łodzi. Konstrukcja, ARTA Sp. z o.o., Łódź, luty 2019 r.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).