Górnictwo a społeczeństwo. Program na rzecz powstania Centrum Monitorowania Zmian Okołogórniczych (CMZO)

• Autorzy: Marszowski R.

Warianty tytułu

EN

Mining and Society: Programme for Mining-Related Changes Monitoring Centre (CMZO)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Światowe i europejskie doświadczenia, zwłaszcza od końca drugiej połowy XX i pierwszej dekady XXI wieku wskazują na potrzebę opracowania instrumentów mających na celu minimalizację kosztów procesu restrukturyzacji górnictwa. Na podstawie tej tezy oraz wyników przeprowadzonych badań empirycznych powstała koncepcja opracowania programu Centrum Monitorowania Zmian Okołogórniczych w Górnictwie (CMZO), którego misją jest pobudzanie i utrzymywanie harmonii i równowagi między celami przedsiębiorstwa górniczego a jego otoczeniem - w wymiarze społecznym, gospodarczym, środowiskowym i infrastrukturalnym. Opisana koncepcja może mieć powszechne zastosowanie w procesach związanych z restrukturyzacją przemysłu górniczego. W tym świetle − na podstawie programu utworzenia CMZO – można przewidywać wpływ restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego na jego otoczenie w kontekście negatywnych skutków i sposobów ich redukcji − poprzez praktyczne zastosowanie zaproponowanych w artykule rozwiązań.

EN

Global and European experience, especially from the end of the second half of the 20th and the first decade of the 21st century, indicates the need for the development of instruments to minimize the costs of the restructuring process of this mining. On the basis of this thesis and the results of empirical research, the concept of the establishment of the program for Mining-Related Changes Monitoring Centre (CMZO), whose mission is to encourage and maintain the harmony and balance between the objectives of the mining enterprise and its environment – in the social, economic, environmental, and infrastructural dimension – is presented in this paper. The described proposal may have a universal application in the global economy in the processes related to the restructuring of the mining industry. In this light – on the basis of the program for the establishment of CMZO – it is worth anticipating the impact of the restructuring of hard coal mining on its environment in terms of its effects and methods of its reduction − through the practical application of solutions proposed in this paper.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo; centrum monitorowania zmian w górnictwie

EN

mining industry; monitoring centre of mining-related changes

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 74, nr 1
• Strony: 46--51
• Opis fizyczny: Bibliogr. 39 poz., tab.

Twórcy

autor

Marszowski R.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• [1] Andrews-Speed P., Ma G., Shao B. 2004 - Economic responses to the closure of small-scale coal mines in Chongqing, China. Resources Policy volume 30.
• [2] Attalla T., Bean P. 2017 - Determinants of energy productivity in 39 countries. An empirical investigation. Energy Economics.
• [3] Blaschke W., Gawlik L., Lorenz U. 2004 - Perspektywy górnictwa węgla kamiennego po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej w świetle realizowanych programów restrukturyzacyjnych. Aktualia i perspektywy gospodarki surowcami mineralnymi – Zakopane, „Sympozja i Konferencje” nr 63, wyd. Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN. Kraków.
• [4] Boni M. (red). 2009 - Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, wyd. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa.
• [5] Bytom 2020+. Uwarunkowania społeczno-gospodarcze rozwoju Bytomia jako Obszaru Strategicznej interwencji, wymagającego kompleksowej rewitalizacji, wyd. Urząd Miejski w Bytomiu, Bytom 2013.
• [6] Cahen D., Lubomirsky I. 2008 - Energy, the global challange, and materials. Materials Today, Volume 11, Issue 12, December.
• [7] Drenda J.2008 - Warianty rozwoju branży węgla kamiennego, w: Scenariusze rozwoju technologicznego przemysłu wydobywczego węgla kamiennego, Turek M., (red), wyd. GIG, Katowice.
• [8] Dubiński J. 2013 - Zrównoważony rozwój górnictwa surowców mineralnych, Journal of Sustainable Mining, Vol 13.
• [9] Dubiński J., Turek M. 2009 - Wybrane aspekty zmian restrukturyzacyjnych w polskim górnictwie węgla kamiennego (w latach 1990–2008), Prace Naukowe GIG „Górnictwo i Środowisko” nr 2.
• [10] Dubiński J., Turek M. 2012 - Szanse i zagrożenia rozwoju górnictwa węgla kamiennego w Polsce, „Wiadomości Górnicze” nr 11.
• [11] Energia 2020 Strategia na rzecz konkurencyjnego, zrównoważonego i bezpiecznego sektora energetycznego, Komisja Europejska, Bruksela 2010a.
• [12] Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu, Komisja Europejska, Bruksela 2010b.
• [13] Europa w perspektywie roku 2050. Komitet Prognoz Polska 2000 Plus, PAN, Warszawa 2007.
• [14] http://gornictwo.wnp.pl/kopalnie/ (dostęp, 11.07.2016 r.).
• [15] http://gornictwo.wnp.pl/kopalnie/ (dostęp, 19.12.2016 r.).
• [16] http://nettg.pl/news/135615/slaskie-samorzady-do-rzadu-ws-przeksztalcenw-gornic- twie (dostęp, 10.02.2017 r.).
• [17] http://www.agh.edu.pl/blog-naukowy/info/article/gornictwo-w-polsce-to-nie-tylko-wegiel (dostęp, 15.03.2017 r.).
• [18] Informacja o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w 2014 r. wraz z oceną realizacji Programu działalności górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 2007–2015, wyd. Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2015.
• [19] Informacja o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w czerwcu oraz w okresie styczeń – czerwiec 2016 r., wyd. Ministerstwo Energii, Warszawa 2016.
• [20] Ivanova G., Rolfe J., Timmer V. 2007 - Assessing social and economic impacts associated with changes in the coal mining industry in the Bowen Basin, Queensland, Australia. Management of Environmental Quality: An International Journal volume 18.
• [21] Jonek -Kowalska I. 2015 - Challenges for long-term industry restructuring in the Upper Silesian Coal Basin: What has Polish coal mining achieved and failed from a twenty-year perspective? Resources Policy, Volume 44.
• [22] Kokocińska K. 2014 - Prawny mechanizm prowadzenia polityki rozwoju w zdecentralizowanych strukturach władzy publicznej. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• [23] Lockie S. 2009 - Coal mining and the resource community cycle: a longitudinal assessment of the social impacts of the Coppabella coal mine. Environmental impact, volume 29.
• [24] Morrice E., Colagiri R. 2013 - Coal mining, social injustice and health: A universal conflict of power and priorities. Health & Place, Volume 19.
• [25] Overland I. 2016 - Energy: The missing link in globalization. Energy Research & Social Sciences,Volume 14, April.
• [26] Paszcza H. 2010 - Procesy restrukturyzacyjne w polskim górnictwie węgla kamiennego w aspekcie zrealizowanych przemian i zmian bazy zasobowej, „Górnictwo i Geoinżynieria” z. 3.
• [27] Polityka energetyczna Polski do 2030 roku, wyd. Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2009.
• [28] Polityka energetyczna Polski do 2050 roku, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2015.
• [29] Portal Miejski Ruda Śląska com.pl, https://rudaslaska.com.pl/i,damy-sobie-rade-rozmowa-z-prezydent-grazyna-dziedzint-sytuacjigornictwie,823819,1191715.html.
• [30] Przybyłka A. 2011 - Historyczne aspekty rozwoju zabezpieczeń socjalnych górników na Górnym Śląsku, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.
• [31] Ranosz R. 2014 - Górnictwo i jego znaczenie w gospodarce światowej, „Gospodarka Surowcami Mineralnymi”, z. 30.
• [32] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 lipca 2000 r. w sprawie wprowadzenia Nomenklatury Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NTS). Dz.U. z 2000 nr 58, poz. 635.
• [33] Runge A. 2010 - Procesy i struktury ludnościowe w województwie śląskim, w: Runge J., Żurek I., (red.): Procesy i struktury demograficzno-społeczne na obszarze województwa śląskiego w latach 1988-2008, Urząd Statystyczny, Katowice.
• [34] Strategia Rozwoju Kraju 2020, MRR, Warszawa 2012.
• [35] Strangleman T. 2001 - Networks, Place and Identities in Post-industrial Mining Communities. IJURR, volume 25.
• [36] The mining industry of the future The European Innovation Partnership on Raw Materials Annual Conference of the Norwegian Mining and Quarrying Industries Trondheim, 17 –18 October 2013.
• [37] Tracking the trends 2016. The top 10 issues mining companies will face in the coming year. Deloitte.
• [38] Vlaicu Popa M., Plesea V., Nimara C. 2013 - The concept of sustainable development through economic growth and diversification of the labour market.... Annals of Constatin Brancusi University, 3.
• [39] Województwo Śląskie w liczbach 2016, wyd. Urząd Statystyczny w Katowicach, Katowice 2016.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).