Mapy geośrodowiskowe obszarów przygranicznych jako narzędzie zrównoważonego rozwoju regionu i ochrony dziedzictwa geologicznego

• Autorzy: Radwanek-Bąk B. , Laskowicz I. , Bąk B. , Kopciowski R.

Warianty tytułu

EN

Geo-environmental maps of transborder areas as a tool of sustainable development and geological heritage protection

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jedną z form aktywności w ramach współpracy polsko-ukraińskiej jest opracowanie map geośrodowiskowych obszarów przygranicznych. Mapy takie wraz z syntetyczną informacją objaśniającą zawierają kompleksowe informacje o budowie geologicznej, zasobach kopalin, ich wykorzystaniu, walorach przyrodniczych i kulturowych regionu, formach ochrony, a także o charakterze i źródłach antropopresji oraz związanych z nią zagrożeń poszczególnych komponentów środowiska naturalnego. Mogą stanowić narzędzie wspomagające zrównoważoną gospodarkę zasobami środowiska naturalnego i przestrzeni, przyczynić się do efektywniejszej ochrony wspólnego dziedzictwa geologicznego całego regionu. Prezentowana publikacja przedstawia koncepcję opracowania takiej mapy oraz wstępne rezultaty badań wykonanych w latach 2006–2007 na obszarze przygranicznym Polski i Ukrainy między Lubaczowem a Radymnem po stronie polskiej oraz Rawą Ruską i Iwano-Frankowem po stronie ukraińskiej. Dotyczyły one jednego z ważnych elementów środowiska naturalnego – oceny potencjału surowcowego omawianego terenu.

EN

Development of geo-environmental maps of transborder areas should be one of the significant form of activity in bilateral cooperation between Poland and Ukraine. Such maps accompanied by a guiding text contain the complex information about the geology, mineral resources and economic aspects of deposits, nature-cultural values of the described area, nature protection forms, as well as about anthropopression sources and the character of environmental hazard. They could be used as a tool helping the sustainable management of the environment and space (land use planning), particularly in contributing to the more effective protection of regional-scale natural heritage. The paper is dedicated to a concept of such maps and shows the preliminary results of the research performed in 2006–2007 in the Polish-Ukrainian transborder area located between Lubaczów–Radymno (Poland) and Rava Ruska–Ivano-Frankove (Ukraine). They were related to the mineral resources potential assessment, which seems to be one of the most important elements of the environment.

Słowa kluczowe

PL

współpraca transgraniczna; złoża kopalin; mapy geośrodowiskowe

EN

transborder cooperation; mineral deposits; geoenvironmental maps

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2012
• Tom: nr 449
• Strony: 41--53
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., il., tab.

Twórcy

autor

Radwanek-Bąk B.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Laskowicz I.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Bąk B.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

autor

Kopciowski R.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

Bibliografia

• 1. BILANS zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce, 2006-2008 (red M. Gientka, A. Malon, W. Tymiński). Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 2. BOGUCKI A., WOŁOSZYN P., GERASIMOW L., WYSOCKA A., 1998 — Budowa geologiczna Roztocza Ukraińskiego. LXIX Zjazd Nauk. Pol. Tow. Geol. Budowa geologiczna Roztocza: 245-256. Lublin.
• 3. BUŁA Z., HABRYN R. (red.), 2008 — Atlas geologiczno-strukturalny podłoża paleozoicznego Karpat zewnętrznych i zapadliska przedkarpackiego. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 4. CIEŚLIŃSKI S., KUBICA B., RZECHOWSKI J., 1994 — Mapa geologiczna Polski w skali 1:200 000, ark. Tomaszów Lubelski, Dołhobyczów. Kartograficzna Agencja Ekologiczna S.A.
• 5. GĄSIEWICZ A., 2000 — Sedymentologia i diageneza wapieni poselenitowych a model genetyczny polskich złóż siarki rodzimej. Pr. Państw. Inst. Geol., 172.
• 6. GĄSIEWICZ A., 2007 — Złoże siarki rodzimej Basznia – wpływ eksploatacji na cechy geochemiczne środowiska powierzchniowego. W: Budowa geologiczna regionu lubelskiego i problemy ochrony litosfery (red. M. Harasymiuk): 95-102. UMCS, Lublin.
• 7. GĄSIEWICZ A., CZAPOWSKI G., PARUCH-KULCZYCKA J., 2004 — Granica baden–sarmat w zapisie geochemicznym osadów w północnej części zapadliska przedkarpackiego – implikacje stratygraficzne. Prz. Geol., 52, 5: 413-420.
• 8. GERASIMOW L., CZALIJ W., GERASIMOWA I., 2004a—Dierżawna geołogiczna karta Ukrainy skal 1:200 000, ark. Drohobycz. Kijów.
• 9. GERASIMOW L., MAKAROWA I., CZALIJ W., PŁOTNIKOW A., GERASIMOWA I., 2004b — Dierżawna geołogiczna karta Ukrainy skal 1:200 000, ark. Rawa Ruska. Kijów.
• 10. GUTOWSKI J., POPADYUK I., OLSZEWSKA B., 2005 — Late Jurassic–Earliest Cretaceous evolution of the epicontinental sedimentary basin of South-Eastern Poland and Western Ukraine. Geol. Quart., 49, 1: 16-31.
• 11. INSTRUKCJA opracowania mapy geośrodowiskowej Polski w skali 1:50 000, 2005. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 12. JOCHEMCZYK Z., OSENDOWSKA E., NOWACKI K., BLIŹNIAK A., KWECKO P., TOMASSI-MORAWIEC H., 2007a — Mapa środowiskowa Polski w skali 1:50 000 (wraz z objaśnieniami), ark. Cieszanów. Centr. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [dok. elektroniczny].
• 13. JOCHEMCZYK Z., OSENDOWSKA E., NOWACKI K., BLIŹNIAK A., KWECKO P., TOMASSI-MORAWIEC H., 2007b — Mapa środowiskowa Polski w skali 1:50 000 (wraz z objaśnieniami), ark. Dzików. Centr. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [dok. elektroniczny].
• 14. JOCHEMCZYK Z., OSENDOWSKA E., NOWACKI K., BLIŹNIAK A., KWECKO P., TOMASSI-MORAWIEC H., 2007c - Mapa geośrodowiskowa Polski w skali 1:50 000 (wraz z objaśnieniami), ark. Horyniec. Centr. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [dok. elektroniczny].
• 15. JOCHEMCZYK Z., WIERZBANOWSKI P, NOWACKI K., BLIŹNIAK A., KWECKO P., TOMASSI-MORAWIEC H., 2007c — Mapa geośrodowiskowa Polski w skali 1:50 000 (wraz z objaśnieniami), ark. Lubaczów i Sieniawka. Centr. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [dok. elektroniczny].
• 16. KONDRACKI J., 2002 — Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• 17. KOTARBA M.J., PERYT T.M., KOLTUN Y.V., 2011 — Microbial gas system and prospectives of hydrocarbon exploration in Miocene strata of the Polish and Ukrainian Carpathian Fore deep. Ann. Soc. Geol. Pol., 81: 523-544.
• 18. KRZYWIEC P., 1999 — Mioceńska ewolucja tektoniczna wschodniej części zapadliska przedkarpackiego (Przemyśl–Lubaczów w świetle interpretacji danych sejsmicznych.-Pr. Państw Inst. Geol., 168: 249-276.
• 19. KRZYWIEC P., 2001 — Contrasting tectonic and sedimentary history of the central and eastern parts of the Polish Carpathian Foredeep Basin – results of seismic data interpretation. Marine Petrol. Geol., 18, 1: 13-38.
• 20. NEY R., 1969 — Piętra strukturalne w północno-wschodnim ob ramowaniu zapadliska przedkarpackiego. Pr. Geol. Oddz. PAN Kraków, 53.
• 21. OSZCZYPKO N., KRZYWIEC P., POPADYUK I., PERYT T. 2006 — Carpathian Foredeep Basin (Poland and Ukraine) its sedimentary, structural and geodynamic evolution. AAP( Memoir., 84: 261-319.
• 22. OSZCZYPKO N., ŚLĄCZKA A., 1998 — The evolution of the Miocene basin in the Polish Outer Carpathians and their fore land. Geol. Carpath., 40: 23-36.
• 23. PACZYŃSKI W., SADURSKI A. (red.), 2007 — Hydrogeologia regionalna Polski, t. I. Wody słodkie. Państw. lnst. Geol., Warszawa.
• 24. PERYT T.M., 2006 — The beginning, development and termination of the Middle Miocene Badenian salinity crisis in Centra Paratethys. Sedim. Geol., 188/189: 379-396.
• 25. PERYT T.M., PERYT D., 1994 — Badenian (Middle Miocene) Ratyn Limestone in western Ukraine and northern Moldavia: microfacies, calcareous nannoplankton and isotope geochemisty. Bull. Pol. Acad. Sc. Earth Sci., 42: 127-136.
• 26. RAUCH M., 2009—Neogene stress field in the central and eastern parts of the Outer Polish Carpathian Foredeep. Geodinamica Acta, 22, 1/2: 99-110.
• 27. STUPNICKA E., 2007 — Geologia regionalna Polski. Wyd. UW, Warszawa.
• 28. UCHNAST Z., OSENDOWSKA E., NOWACKI K., BLIŹNIAK A., KWECKO P., TOMASSI-MORAWIEC A., 2007 — Mapa geośrodowiskowa Polski w skali 1:50 000 (wraz z objaśnieniami), ark. Laszki. Centr. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [dok. elektroniczny].
• 29. WIERZBANOWSKI P., BLIŹNIAK A., KWECKO P., STEC B., TOMASSI-MORAWIEC A., 2007a — Mapa geośrodowiskowa Polski w skali 1:50 000 (wraz z objaśnieniami), ark Krakowiec. Centr. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa [dok. elektroniczny].
• 30. WIERZBANOWSKI P., BLIŹNIAK A., KWECKO P., STEC B., TOMASSI-MORAWIEC A., 2007b — Mapa geośrodowiskowa Polski w skali 1:50 000 (wraz z objaśnieniami), ark. Radymno. Centr. Arch. Geol. PIG-PIB. Warszawa [dokument elektroniczny].
• 31. WYSOCKA A., 2006 — Klastyczne utwory badeńskie Roztocza – przebieg sedymentacji w północnej, marginalnej strefie zapadliska przedkarpackiego. Prz. Geol., 54, 5: 430- 437.