Modernizacja instalacji oświetleniowej osiedla mieszkaniowego - analiza przypadku

• Autorzy: Ściężor Tomasz

Identyfikatory

DOI

10.36119/15.2024.7-8.7

Warianty tytułu

EN

Modernisation of the lighting installation of a housing estate - case study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prawidłowe oświetlenie miejsca zamieszkania w nocy, a zwłaszcza w zimowe wieczory, jest niezwykle ważne zarówno pod kątem zapewnienia bezpieczeństwa, jak również komfortu wypoczynku nocnego. Niestety, budowane kilkadziesiąt lat temu osiedla mieszkaniowe oświetlane są przez archaiczne, często w dużym stopniu zaniedbane, oprawy oświetleniowe współpracujące z lampami HPS, zwykle również nieprawidłowo zamontowane. Oświetlenie to jest najczęściej niewystarczające, jednocześnie generując różne formy zanieczyszczenia świetlnego. Obecnie w Krakowie systematycznie w osiedlowych instalacjach oświetleniowych montowane są nowoczesne oprawy oświetleniowe wykonane w technologii LED. Niejednokrotnie w mediach podnoszony jest zarzut, że to właśnie to nowe oświetlenie nie jest wystarczające, a wręcz gorsze od poprzedniego. W sierpniu 2023 r. została zmodernizowana cała instalacja oświetleniowa Osiedla Żywieckiego w Krakowie, co pozwoliło na weryfikację tych zarzutów. Porównanie wartości natężenia oświetlenia oraz rozkładu luminancji w różnych częściach tego osiedla przed i po wspomnianej modernizacji pozwoliło stwierdzić, że w chwili obecnej oświetlenie jego przestrzeni jest prawidłowe, zapewniając komfort mieszkańcom, spełniając jednocześnie wymogi polskich norm oświetleniowych.

EN

Proper lighting of the place of residence at night, especially on winter evenings, is extremely important both in terms of ensuring safety and comfort of sleep at night. Unfortunately, housing estates built several dozen years ago are lit by archaic, usually largely neglected, HPS type luminaires, usually incorrectly installed. This lighting is most often insufficient, while generating various forms of light pollution. Currently, in Kraków, modern LED luminaires are systematically installed in housing estate lighting installations. The accusation is often raised in the media that the new lighting is not sufficient and is even worse than the previous one. In August 2023, the entire lighting installation of the Żywieckie Housing Estate in Kraków was modernised, which allowed these allegations to be verified. Comparison of the illuminance values and luminance distribution in various parts of this estate before and after the above-mentioned modernisation allowed us to conclude that currently the lighting of its space is correct, ensuring the comfort of residents, while meeting the requirements of Polish lighting standards.

Słowa kluczowe

PL

zanieczyszczenie świetlne; oświetlenie ulic; oświetlenie chodników; natężenie oświetlenia; lampy; oprawy oświetleniowe; bezpieczeństwo

EN

light pollution; street lighting; sidewalk lighting; illuminance; luminance; lamps; lighting fixture; safety

• Wydawca: Ośrodek Informacji "Technika instalacyjna w budownictwie''
• Czasopismo: Instal
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 7/8
• Strony: 51--57
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., fot., rys., tab.

Twórcy

autor

Ściężor Tomasz

• Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechnika Krakowska, Kraków

• https://orcid.org/0000-0001-6158-6074

Bibliografia

• [1] Ściężor T., Instalacje oświetleniowe a problem zanieczyszczenia świetlnego. Instal, 5 (406), 2019, s. 28-33.
• [2] Ściężor T., Czaplicka A., Instalacja oświetleniowa kompleksu biurowego jako źródło zanieczyszczenia świetlnego. Instal, 6 (441), 2022, s. 35-42. DOI: 10.36119/15.2022.6.5
• [3] Ściężor T., Czaplicka A., Instalacja oświetleniowa placu parkingowego jako źródło zanieczyszczenia świetlnego. Instal, 11 (456), 2023, s. 57-62. DOI: 10.36119/15.2023.11.8
• [4] Ściężor T., Effect of the low and high clouds on the local and distant light pollution. Technical Transactions, 23, 2012, s. 253-260. DOI: 10.4467/2353737XCT.14.065.1842
• [5] Fryc I., Tabaka P., Zanieczyszczenia nocnego nieboskłonu światłem emitowanym przez oprawy oświetlenia zewnętrznego. Przegląd Elektrotechniczny, 93 (6), 2017, s. 46-49. DOI: 10.15199/48.2017.06.12
• [6] Zielińska-Dąbkowska K.M., Xavia K., Bobkowska K., Assessment of Citizens’ Actions against Light Pollution with Guidelines for Future Initiatives. Sustainability, 12, 2020, 4997. DOI: 10.3390/su12124997
• [7] Walker M.F., The Effects of Urban Lighting on the Brightness of the Night Sky. Publications of the Astronomical Society of the Pacific, 89, 1977, s. 405-409
• [8] Brons J., Bullough J., Rea M. Outdoor site-lighting performance: A comprehensive and quantitative framework for assessing light pollution. Light. Res. Technol., 40, 2008, s. 201-224. DOI: 10.1177%2F1477153508094059
• [9] Pothukuchi K., City Light or Star Bright: A Review of Urban Light Pollution, Impacts, and Planning Implications. J. Plan. Lit., 088541222098642, 2021. DOI: 10.1177%2F0885412220986421
• [10] Ściężor T., Lighting of pedestrian and pedestrian-driving routes in a housing estate as a source of light pollution, Technical Transactions, No. 2022/012, 2022, s.1-17. DOI: 10.37705/TechTrans/e2022012
• [11] LED-y miały olśnić, a jest ciemno, Dziennik Polski, 27 maja 2015 [online] https://dziennik-polski24.pl/ledy-mialy-olsnic-a-jest-ciemno/ar/3877811 (dostęp: 29.05.2024)
• [12] Górczewska M., Uproszczone procedury wyboru klas oświetlenia drogowego zgodnie z nową wersją raportu CEN/TR 13 201-1:2014, Wiadomości Elektrotechniczne, LXXXIII 2015, 10, s. 27-30. DOI: 10.15199/74.2015.10.7
• [13] Górczewska M., Oświetlenie LED - nie „wszystko jasne”, XII Konferencja „Oświetlenie drogowe - sposoby zarządzania systemami oświetlenia na terenie kraju”, Jachranka, 19-20 kwietnia 2017 r.; Energia elektryczna, 5, 2017.
• [14] Piątkowski P., Oświetlenie zewnętrzne na osiedlach mieszkaniowych - projektowanie i wybór opraw, Murator. Obiekty mieszkalne, instalacje, 22.03.2023 [online] https://obiektymieszkalne.muratorplus.pl/instalacje/oswietlenie-zewnetrzne-na-osiedlach-mieszkaniowych-projektowanie-oswietlenia-zewnetrznego-i-wybor-opraw-aa-eywB-tSu2-VZcZ.html (dostęp: 29.05.2024)
• [15] Trawiński A., Klasy oświetlenia opraw oświetleniowych, PERFAND LED [online] https://perfandled.pl/klasy-oswietlenia-opraw-oswietleniowych/ (dostęp: 29.05.2024)
• [16] Du J., Zhang X., King D., An Investigation into the Risk of Night Light Pollution in a Glazed Office Building: The Effect of Shading Solutions. Building and Environment, 145, 2018. DOI: 10.1016/j.buildenv.2018.09.029
• [17] Helbich M., Browning M.H.E.M., Huss A., Outdoor light at night, air pollution and depressive symptoms: A cross-sectional study in the Netherlands. Sci. Total Environ., 744, 2020, 140914. DOI: 10.1016/j.scitotenv.2020.140914
• [18] Karagöz Z., EKREN N., Light Pollution and Smart Outdoor Lighting. Balkan journal of electrical & computer engineering, 9, 2, 2021, s. 191-200. DOI: 10.17694/bajece.874343
• [19] Remande C., Light Pollution: How High-Performance Luminaires Can Reduce It. Preserving the Astronomical Sky, IA U Symposium, Vol. 196, 2001, s. 49-59. DOI: 10.1017/S007418090016382X
• [20] Włodarczyk M., Krakowskie Osiedla Modernizmu lat 1945-1990. Wybrane przykłady, Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP, 2014, s. 108-111 [online] http://www.sarp.krakow.pl/sd/om/ (dostęp: 29.05.2024)
• [21] Elvidge C.D., Baugh K.E., Zhizhin M., Hsu F.-C., Why VIIRS data are superior to DMSP for mapping nighttime lights. Proc. Asia-Pac. Adv. Netw., 35, 2013, s. 62. DOI: 10.7125/APAN.35.7
• [22] Wolfe R.E., Lin G., Nishihama M., Tewari K.P., Tilton J.C., Isaacman A.R., Suomi NPP VIIRS prelaunch and on-orbit geometric calibration and characterization. J. Geophys. Res. Atmos., 118, 2013, s. 11508-11521. DOI: 10.1002/jgrd.50873
• [23] Zamorano J., Miguel A.S. De, Pascual S., Castaño J.G., Ramírez P., Challupner P., ISS nocturnal images as a scientific tool against Light Pollution, 2011, s. 1-20. DOI:10.5281/zenodo.46753
• [24] Sánchez de Miguel A., Kyba C.C.M., Aubé M., Zamorano J., Cardiel N., Tapia C., Bennie J., Gaston K.J. Colour remote sensing of the impact of artificial light at night (I): The potential of the International Space Station and other DSLR-based platforms. Remote Sens. Environ 224, 2019, s. 92-103. DOI:10.1016/j.rse.2019.01.035.
• [25] Gateway to Astronaut Photography of Earth [online] https://eol.jsc.nasa.gov/ (dostęp: 19.04.2021)
• [26] Zamorano J., Tutorial: to identify the spectra of common street lamps, Madrid 2019 [online] https://guaix.ucm.es/wp-content/uploads/2020/01/StreetSpectra_manual.pdf (dostęp: 29.05.2024)
• [27] Lau E., Krug W., Equidensitometry, Focal Press, London, 1968
• [28] Brown N., Image processing for overnight lighting quantification in buildings. January 2010, Conference: IEECB 2010, Frankfurt, 2010, Improving energy efficiency in commercial buildings, Frankfurt, Germany [online] https://www.researchgate.net/publication/263071005_Image_processing_for_overnight_lighting_quantification_in_buildings (dostęp: 29.05.2024)
• [29] Skwarło-Sońta K., Skażenie światłem: co dziś wiemy o jego wpływie na funkcjonowanie organizmu człowieka? Kosmos 64(4), 2015, s. 633-642.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025)