80 lat Kopalni Węgla Brunatnego Konin. Część I : historia rozpoznania złóż i ich eksploatacja

• Autorzy: Frydrychowicz Dagmara , Galantkiewicz Ewa , Kasztelewicz Zbigniew , Widera Marek

Identyfikatory

DOI

10.7306/2024.34

Warianty tytułu

EN

80 years of the Konin Lignite Mine. Part I : a history of deposits’ exploration and mining

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Abstract. February 2025 marks the 80th anniversary of the operation of the Konin Lignite Mine (KWB Konin/ in central Poland. During the period, lignite was extracted in 12 opencasts, of which currently (late 2024) only the Tomisławice opencast remains. Throughout the history of the KWB Konin, a total of approx. 650 mill. Mg of lignite was exploited. Lignite mining was inextricably linked to the removal of over 3.5 billion m³ of overburden and the pumping out of more than 6 billilon m³ of water. These activities led to enormous changes in the hydrogeological and geological environment, as well as transformations of the morphology of the area around the town of Konin. In the latter case, this is manifested in the occurrence of numerous external dumps and anthropogenic lakes, which are up to several dozen metres high and deep, respectively. All post-mining areas are subject to multi-directional reclamation, such as: water, forest, agricultural, recreational, etc. Finally, it is worth mentioning the open-air museums located in the vicinity of the former Konin Lignite Mine opencasts, where mining machines and equipment will be available for future generations.

Słowa kluczowe

PL

złoże lignitu; wydobycie lignitu; Zagłębie Konińskie; Polska Centralna

EN

lignite deposit; lignite mining; Konin Basin; central Poland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2024
• Tom: Vol. 72, nr 10
• Strony: 532--545
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., fot., tab.

Twórcy

autor

Frydrychowicz Dagmara

• Muzeum Okręgowe w Koninie, ul. Muzealna 6, 62-505 Konin

autor

Galantkiewicz Ewa

• PAK KWB Konin S.A., al. 600-lecia 9, 62-540 Kleczew

autor

Kasztelewicz Zbigniew

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, al. A. Mickiewicza 30; 30-059 Kraków

autor

Widera Marek

• Instytut Geologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. B. Krygowskiego 12, 61-680 Poznań

• https://orcid.org/0000-0001-5092-2845

Bibliografia

• 1. BIELIKOWSKI K., CZAPLA Z., LIBICKI J., PETRYSZCZEW W., SZWARNOWSKI A., WŁODARCZYK B., WOJCIECHOWSKI C. (red.) 1999 - Węgiel Brunatny w Polsce. Konf. Pol. Górn. Węg. Brunat. Węgiel Brunatny: 1-64.
• 2. CIUK E. 1994 - Z dziejów rozwoju poszukiwań, badań i górnictwa węgla brunatnego na ziemiach polskich. Węgiel Brunatny, 9 (3): 33-37.
• 3. FAGIEWICZ K. 2016 - Przekształcenia struktury krajobrazowej obszarów odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego. Przykład Konińsko-Tureckiego Zagłębia Węgla Brunatnego. Bogucki Wydaw. Nauk., Poznań.
• 4. FRYDRYCHOWICZ D. 2024 - Słoń leśny z „Jóźwina”. Konińskie Zeszyty Muzealne, Muzeum Okręgowe w Koninie, 18: 30-39.
• 5. GALANTKIEWICZ E. 2010 - Wyimki. Kronika 65-lecia Kopalni Węgla Brunatnego „Konin”. Qax Manufaktura Artystyczna, Bydgoszcz.
• 6. GALANTKIEWICZ E. 2024 - Gosław z Jóźwina. Konińskie Zeszyty Muzealne. Muzeum Okręgowe w Koninie, 18: 13-20.
• 7. JAŃCZAK J. 1996 - Atlas Jezior Polski, t. I. Bogucki Wydaw. Nauk., Poznań.
• 8. KALIŃSKI J. 2017 - Lignite Basins in Poland after 1945. Kwart. Kolegium Ekonomiczno-Społecznego, 2: 107-130.
• 9. KASZTELEWICZ Z. 2004 - Polskie górnictwo węgla brunatnego. Związek Pracodawców „Porozumienie Producentów Węgla Brunatnego” w Bełchatowie, Bełchatów-Wrocław.
• 10. KASZTELEWICZ Z. 2007 - Węgiel brunatny optymalna oferta energetyczna dla Polski. Związek Pracodawców ,,Porozumienie Producentów Węgla Brunatnego” w Bogatyni, Wrocław.
• 11. KASZTELEWICZ Z. 2010 - Rekultywacja terenów pogórniczych w polskich kopalniach odkrywkowych. Fundacja Nauka i Tradycje Górnicze z siedzibą Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Akademii Górniczo-Hutniczej im Stanisława Staszica w Krakowie, Kraków.
• 12. KASZTELEWICZ Z., CZYŻ J., DWORNIK E. 2005 - Sztuka górnicza w sześćdziesięcioleciu KWB „Konin”. Węgiel Brunatny, 53 (4): 23-29.
• 13. KASZTELEWICZ Z., MICHALSKI A. 2005 - Ochrona środowiska w sześćdziesięcioleciu Kopalni Węgla Brunatnego „Konin”. Węgiel Brunatny, 53 (4): 17-22.
• 14. KOWALCZYKIEWICZ Z. 1995 - Zaczęło się w Brzeźnie. Wydaw. KWB Konin, Konin.
• 15. KOWALCZYKIEWICZ Z. 1996a - Brykietownia Kopalni Węgla Brunatnego „Konin” 1946-1996. Wydaw. KWB Konin, Konin.
• 16. KOWALCZYKIEWICZ Z. 1996b - Odkrywka „Jóźwin” 1971-1996. Wydaw. KWB Konin, Konin.
• 17. NOWAK B., SZADEK P., WIDERA M., KRUCZYŃSKA E. 2024-B3. Przyrodnicze i gospodarcze wyzwania związane z eksploatacją i rekultywacją konińskich odkrywek węgla brunatnego. [W:] Rotnicka-Dłużewska J. (red.), Przewodnik do wycieczek terenowych. IV Polski Kongres Geologiczny, 10-14 czerwca 2024, Poznań: 105-135.
• 18. SKOCZYLAS J. 1994 - Użytkowanie surowców skalnych w początkach państwa polskiego w Wielkopolsce. VI Konferencja Sozologiczna i Seminarium Petroarcheologiczne. PTG, Instytut Geologii UAM, Poznań: 63-74.
• 19. TAJDUŚ A., KACZOROWSKI J., KASZTELEWICZ Z., CZAJA P., CAŁA M., BRYJA Z., ŻUK S. 2014 - Węgiel brunatny - oferta dla polskiej energetyki. Możliwość rozwoju działalności górnictwa węgla brunatnego w Polsce do 2050 roku. Komitet Górnictwa PAN, Kraków.
• 20. WIDERA M. 2000 - Węgiel brunatny w Wielkopolsce - przeszłość, teraźniejszość, przyszłość. Streszczenia Referatów Poznańskiego Oddziału PTG, Poznań, 9: 47-60.
• 21. WIDERA M. 2021 - Geologia polskich złóż węgla brunatnego. Bogucki Wydaw. Nauk., Poznań.
• 22. WIDERA M. 2022 - Zarys geologii okolic Poznania, Turku i Konina. Bogucki Wydaw. Nauk., Poznań.
• 23. WIDERA M., KASZTELEWICZ Z., PTAK M. 2016 - Lignite mining and electricity generation in Poland: The current state and future prospects. Energy Policy, 92: 151-157.
• 24. WIDERA M., GLACOVÁ V., MARSCHALKO M. 2022 - Origin of clastic partings and their impact on ash yield in mined lignite: A case study from Middle Miocene of central Poland. J. Clean. Product., 378: 134401.
• 25. WIDERA M., URBAŃSKI P., MAZUREK S., NAWORYTA W. 2024a - Polish lignite resources, mining and energy industries - what is next? Gospodarka Surowcami Mineralnymi - Mineral Resources Management, 40 (2): 5-28.
• 26. WIDERA M., NAWORYTA W., URBAŃSKI P. 2024b - Polish energy sector’s dependence on lignite industry: The process of transition. J. Sustain. Min., 23 (4): 397-406.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).