Względna przyrodnicza zasadność rozwoju odwodnień i nawodnień w skali województw

• Autorzy: Kaca E. , Rek-Kaca G.

Warianty tytułu

EN

The relative validity of developing drainage and irrigation in the provinces scale

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem pracy jest specyficzna cecha województwa, którą jest względna przyrodnicza zasadność rozwoju w nim melioracji (odwodnień albo nawodnień) użytków rolnych. Względna, gdyż cecha ta odnoszona jest do przyrodniczej zasadności rozwoju melioracji w pozostałych województwach w kraju. Praca składa się z dwóch części. Pierwsza dotyczy klimatycznej, glebowo-wodnej, hydrologicznej i przyrodniczej kwantyfikacji względnej zasadności rozwoju melioracji w województwach, druga zaś syntezy tych cząstkowych rodzajowych zasadności w jeden wskaźnik – względną przyrodniczą zasadność rozwoju melioracji w województwie. W realizacji pierwszej części wykorzystuje się wskaźniki charakteryzujące cząstkowe zasadności rozwoju melioracji w powiatach, w drugiej zaś fragment wielokryterialnej dialogowej metody porządkowania wariantów ELECTRE III. Na podstawie metodyki opisanej wcześniej przez autora sklasyfikowano województwa w Polsce. Klasyfikacji dokonano na podstawie takich rodzajowych zasadności rozwoju melioracji, jak: klimatyczna, glebowo-wodna, hydrologiczna i przyrodniczo-ekologiczna. Według tej klasyfikacji największą przyrodniczą zasadnością rozwoju odwodnień charakteryzuje się województwo łódzkie, a najmniejszą – województwo lubuskie. Największa zasadność rozwoju nawodnień występuje w województwie opolskim, najmniejsza zaś w województwie małopolskim.

EN

The subject of the research is a specific feature of the province in Poland – the relative environmental validity of developing drainage and irrigation within it; relative, as it refers to the environmental validity of developing land drainage and irrigation in the remaining provinces in the country. The research consists of two parts. The first applies to soil-water, climate, hydrological and environmentalecological quantification of the relative validity of the development of land reclamation in the provinces, while the second – synthesis of these partial validity in one indicator – relative environmental validity of developing land reclamation in the province. In the first part of the research, the indicators characterizing the partial justification the development of land reclamation in the counties is used. In the second, a fragment of the multi-criteria dialogue method of ordering of variants (regions) ELECTRE III is used. Based on the methodology described in the work of the author [KACA 2017a, b] the provinces in Poland were classified. The classification was made on the basis of such generics the validity of the development of reclamation as the climate, soil and water, hydrological and environmental-ecological validity. According to this classification, the largest natural reasons for the development of drainage systems is characterized by the Łódzkie Voivodeship and the smallest – Lubuskie Voivodeship. The highest rationale for irrigation development occurs in the Opolskie Voivodeship, and the smallest in Małopolskie Voivodeship.

Słowa kluczowe

PL

metoda AHP; metoda ELECTRE III; nawodnienia; odwodnienia; zasadność

EN

AHP method; ELECTRE III method; irrigation; drainage; validity

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 17, z. 4
• Strony: 67--80
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz.

Twórcy

autor

Kaca E.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Kształtowania Środowiska, ul. Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Rek-Kaca G.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Kształtowania Środowiska

Bibliografia

• DEMBEK W., OŚWIECIMSKA-PIASKO Z. 2014. Przyrodniczo-ekologiczne uwarunkowania rozwoju melioracji. W: Uwarunkowania rozwoju melioracji wodnych w Polsce [Biological and ecological determinants of reclamation development. In: Determinants of reclamation development in Poland]. Red. E. Kaca. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie. Nr 37. Falenty. Wydaw. ITP s. 113–127.
• HAAS R., MEIXNER O. niedatowane. An illustrated guide to the Analytic Hierarchy Process [online]. Vienna. Institute of Marketing and Innovation. University of Natural Resources and Applied Life Sciences. [Dostęp 05.06. 2013]. Dostępny w Internecie: http://www.boku.ac.at/mi/
• KACA E. 2013. Strategiczna analiza SWOT Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego z wykorzystaniem metody AHP [Strategic SWOT analysis of the Institute of Technology and Life Sciences with use of AHP method]. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie. Nr 3 s. 129–134.
• KACA E. 2015a. Podstawy metodyczne obliczeń w programowaniu rozwoju melioracji wodnych. Aspekty rzeczowo-kosztowe [The methodological basis for calculations in programming of the land reclamation development. Material and cost aspects]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie. Nr 41. Falenty. Wydaw. ITP. ISBN 978-83-65426-00-0 ss. 105.
• KACA E. 2015b. Średnio- i długookresowe programy rozwoju melioracji wodnych w skali kraju i województw [Average- and long-term programmes of the development of drainage and irrigation on the national and provincial scale]. Falenty. Wydaw. ITP. ISBN 978-83-65426-03-1 ss. 159.
• KACA E. 2017a. Szacowanie względnej zasadności rozwoju melioracji w skali regionów [The assessing of relative validity of developing land reclamation on the regional scale] WodaŚrodowisko-Obszary Wiejskie. T. 17. Z. 4 (60) s. 49–65.
• KACA E. 2017b. Methodology of assessing the relative environmental validity of developing drainage and irrigation on a regional scale. Journal of Water and Land Development. No. 35 p. 101–112.
• KACA E., OSTROWSKI J. 2014. Uwarunkowania i zasadność rozwoju melioracji. W: Uwarunkowania rozwoju melioracji wodnych w Polsce [Determinants and advisability of reclamation development. In: Determinants of reclamation development in Poland]. Red. E. Kaca. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie. Nr 37. Falenty. Wydaw. ITP. s. 167–191.
• ŁABĘDZKI L. 2014. Klimatyczne uwarunkowania rozwoju melioracji. W: Uwarunkowania rozwoju melioracji wodnych w Polsce [Climatic determinants of reclamation development. In: Determinants of reclamation development in Poland]. Red. E. Kaca. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie. Nr 37. Falenty. Wydaw. ITP s. 35 – 52.
• OSTROWSKI J., TUSIŃSKI E. 2014. Glebowo-wodne uwarunkowania rozwoju melioracji. W: Uwarunkowania rozwoju melioracji wodnych w Polsce [Soil-water determinants of reclamation development. In: Determinants of reclamation development in Poland]. Red. E. Kaca. WodaŚrodowisko-Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie. Nr 37. Falenty. Wydaw. ITP. s. 86–112.
• SZYMCZAK T. 2014. Hydrologiczne uwarunkowania rozwoju melioracji. W: Uwarunkowania rozwoju melioracji wodnych w Polsce [Hydrological determinants of reclamation development. In: Determinants of reclamation development in Poland]. Red. E. Kaca. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie. Nr 37. Falenty. Wydaw. ITP s. 53–85.