Ogólny węgiel organiczny w wodach rzek dorzecza Wisły i Niemna

Górniak, A.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Ogólny węgiel organiczny w wodach rzek dorzecza Wisły i Niemna

Autorzy

Górniak A.

Identyfikatory

Warianty tytułu

Total organic carbon in the waters of the Vistula and Niemen Basins rivers

Języki publikacji

Abstrakty

Po raz pierwszy od wprowadzenia w polskim monitoringu wód oznaczania stężeń ogólnego węgla organicznego (OWO) przedstawiono charakterystykę występowania tego parametru w rzekach dorzecza Wisły i niewielkiego powierzchniowo w granicach Polski dorzecza Niemna. Zakres stężeń OWO jest znaczny (0,5-70 mg Cdm³) i wykazuje wyraźne regionalne zróżnicowanie, relacje z rzędowością rzeki, sezonowość stężeń i dynamikę wieloletnią. Stężenia OWO wykazują ścisły związek z reżimem hydrologicznym rzek - podczas wezbrań następuje wzrost stężeń OWO i zawiesiny ogólnej. W niektórych rzekach w latach 2000-2014 odnotowano stopniowy spadek stężeń OWO, wskazujący na poprawę efektywności gospodarowania ściekami w dorzeczu.

For the first time since the determination of the total organic carbon (TOC) was introduced to the monitoring of Polish rivers, an article presents a characteristic of this parameter in the rivers of the Vistula and Niemen Basins, a small surface of the latter being located in Poland. The range of the TOC concentrations is wide (0.5-70mg Cdm ³) and characterized by distinct regional differentiation, correlation with the river order, seasonal character of the concentrations and multiannual dynamics. The TOC concentrations are strictly related to the hydrological regime of the rivers - during high water stages the concentrations of TOC and total suspended solids increase. In the years 2000-2014, in some rivers a gradual decrease of the TOC concentrations was registered, indicating an improvement of effectiveness of wastewater management in the basin.

Słowa kluczowe

ogólny węgiel organiczny dorzecze Wisły dolina rzeki Niemen wody rzeczne monitoring wód

general organic carbon Vistula basin Niemen Basin river water water monitoring

Wydawca

Wydawnictwo SIGMA-NOT

Czasopismo

Gospodarka Wodna

Rocznik

2017

Tom

Nr 1

Strony

19--24

Opis fizyczny

Bibliogr. 20 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Górniak A.

Uniwersytet w Białymstoku, Instytut Biologii, Zakład Hydrobiologii

Bibliografia

1. Aufdenkampe A., E. Mayorga, P.A. Raymond, J.M. Melack, S.D. Doney, S.R. Alin, R.E. Aalto, K. Yoo, 2011, Riverine coupling of biogeochemical cycles between land, oceans and atmosphere. Fron. Ecol. Environ., 9, 53-60.
2. Baines S.B., M.L Pace, 1991, The production of dissolved organic matter by phytoplankton and its importance to bacteria: Patterns across marine and freshwater systems. Limnol. Oceonogr. 36, 1078-1090.
3. Cole J.J., Y.T. Prairie, N.F. Caraco, W.H. McDowell, L.J. Tranvik, R.G. Striegl, C.M. Duarte, P. Kortelainen, J.A. Downing, J.J. Middelburg, J. Melack, 2007, Plumbing the global carbon cycle: Integrating inland waters into the terrestrial carbon budget. Ecosystems 10, 172-185.
4. Górniak A., 1996, Substancje humusowe i ich rola w funkcjonowaniu ekosystemów słodkowodnych. Diss. Univ. Vars. 448, Białystok, ss. 151.
5. Górniak A., 2005, Zaawansowanie dystrofii jezior WPN. Roczniki Augustowsko-Suwalskie, t. 4. 45-52.
6. Górniak A., (w druku) The effect of economic transformations and climate change on total organic carbon concentration and export in a Central European River. Journal of Hydrology.
7. Górniak A., P. Zieliński, 2000, Influence of catchment characteristic and hydrology on dissolved organic carbon in rivers north-eastern Poland. Verh. Internal Verein. Limnol. 27, 1142-1145.
8. Górniak A., P. Zieliński, E. Jekatierynczuk-Rudczyk, M. Grabowska, T. Suchowolec, 2002, The role of dissolved organic carbon in a shallow lowland reservoir ecosystem - a long-term study. Acta hydrochim. hydrobiol. 30, 4, 179-189.
9. Gross E.M., 2009, Organic compounds: cycles and dynamics. Allelochemical reactions, [w:] Likens G.E. (red). Biogeochemistry of inland waters. Academic Press, Elsevier, 425-436.
10. GUS, 2015, Statystyka Polski, Ochrona Środowiska, Warszawa, ss. 565.
11. Jones R.I., 1992, The influence of humic substances on lacustrine planktonic food chains. Hydrobiologia 229, 73-91.
12. Kortelainen R., 1993, Content of total organic carbon in Finnish Lakes and its relationship to catchment characteristics. Can. J .Fish. Aquat Sci. 50, 1477-1483.
13. Krupińska L., 2012, Problemy związane z występowaniem substancji humusowych w wodach podziemnych. Zesz. Nauk. Uniw. Zielonogórskiego, Inż. śród., 28, 55-72.
14. Kullberg A., K.H. Bishop, A. Hargeby, M. Jansson, R.C.Jr. Petersen, 1993, The ecological significance of dissolved organic carbon in acidified waters. Am bio 22, 331-337.
15. Ludwig W., J.L. Probst, S. Kempe, 1996, Predicting the oceanic input of organic carbon by continental erosion, Global Biogeochem. Cycles 10, 23-41.
16. Raymond R., J. Saiers, 2010, Event controlled DOC export from forested watersheds. Biogeochemistry 100, 197-209.
17. Rozp. Min. Śród. z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie wykazu substancji priorytetowych w dziedzinie polityki wodnej (Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 934).
18. Thurman E.H., 1985, Organic Geochemistry of Natural Waters. Developments in Biogeochemistry. Martinus Nijhoff/Dr W. Junk Publishers, Boston, MA.
19. Thurman L.J., E. von Wachenfeldt, 2009, Interactions of dissolved organic matter and humic substances [w:] Likens G.E. (red). Biogeochemistry of inland waters. Academic Press, Elsevier, 464-470.
20. Worrall F., T.P. Burt, 2007, Flux of dissolved organic carbon from UK rivers. Global Biogeochem. Cycles 21 (1), GB1013.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-928677e3-c69e-4216-b325-5c226a57981e