Analiza teorii dezinformacji na przykładach wybranych operacji wojskowych

• Autorzy: Borawska Sylwia

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.8296

Warianty tytułu

EN

Analysys of the theory of disinformation on the examples of selected military operations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem rozdziału jest ukazanie dezinformacji jako celowego rozpowszechniania fałszywych informacji, mające na celu wywarcie wpływu na postawy i zachowania odbiorców. Często służąc interesom politycznym, społecznym lub gospodarczym, subtelnie wpływając na opinię publiczną. Dezinformacja jest przeciwieństwem informacji rzetelnej, charakteryzującej się niedokładnością, nieaktualnością, niekompletnością i nieodpowiedniością. Dezinformacja jest wyrafinowanym narzędziem wykorzystującym techniki manipulacyjne i psychologię społeczną. Kluczowym historycznym przykładem dezinformacji jest operacja Overlord prowadzona podczas II wojny światowej, podczas której alianci wykorzystali dezinformację do oszukania niemieckiego wywiadu. Podobne techniki zastosowano podczas wojny w Zatoce Perskiej, obejmując ulotki propagandowe, nadawanie fałszywych komunikatów radiowych i manipulowanie informacjami przekazywanymi mediom, głównie w celu dezorientacji żołnierzy, wywarcia wpływu na ich umysły i podważenia ich realizacji celów. Proces tworzenia dezinformacji jest ciągły i ewoluujący, obejmujący różne kluczowe obszary. Jednym z jej elementów jest niewątpliwie akcja psychologiczna, ale także wykorzystanie różnorodnych platform, nośników i narzędzi do jej dystrybucji. Na tych przykładach szeroko omawia się koncepcję dezinformacji.

EN

The aim of chapter is shows disinformation like the deliberate spread of false information, intended to influence the attitudes and behaviors of recipients. Often serving political, social, or economic interests, it subtly affects public opinion. Disinformation is the opposite of reliable information, characterized by inaccuracy, outdatedness, incompleteness, and inappropriateness. Disinformation is a sophisticated tool, utilizing manipulation techniques and social psychology. A key historical example of disinformation is Operation Overlord during World War II, where the Allies used disinformation to deceive German intelligence. Similar techniques were used during the Gulf War, involving propaganda leaflets, broadcasting false radio messages, and manipulating information given to the media, primarily to disorient troops, influence their minds, and undermine their pursuit of objectives. The process of creating disinformation is continuous and evolving, encompassing various elements. One of its components is undoubtedly psychological action, but also the use of various platforms, carriers, and tools for its distribution. The concept of disinformation is widely discussed with these examples.

Słowa kluczowe

PL

dezinformacja; operacje wojskowe; PSYOPS

EN

disinformation; military operation; PSYOPS

• Wydawca: Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte
• Czasopismo: Rocznik Bezpieczeństwa Morskiego
• Rocznik: 2024
• Tom: R. XVIII
• Strony: 459--474
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Borawska Sylwia

• Akademia Sztuki Wojennej, Wydział Zarządzania i Dowodzenia

Bibliografia

• 1. Głowacka D. Obem A. Szumańska M. (2019) Stop dezinformacji – przewodnik dla dziennikarzy i redakcji, Fundacja Panoptykon. https://panopty-kon.org/stop-dezinformacji-przewodnik
• 2. PWN, termin – Koń Trojański, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/kon-trojanski;3989273.html
• 3. Pacepa I.M., Rychlak J.S. (2013). Disinformation, Former spy Chief reveal secret strategies for underming freedom, attacking religon and promoting terrorism, WND Book.
• 4. Wysocki K., Dąbrowska I., Idziek M. (2021). Maskowanie wojsk i obiektów na przykładzie doświadczeń wybranych państw, Wyd. Akademia Sztuki Wojennej.
• 5. Basaj K. (2018). Dezinformacja – czyli sztuka manipulacji, https://www.cybsecurity.org/pl/dezinformacja-czyli-sztuka-manipula-cji/
• 6. Europejski Trybunał Obrachunkowy (2021). Dezinformacja w UE – po-mimo podejmowanych wysiłków problemu pozostaje nierozwiązany, https://www.eca.europa.eu/Lists/ECADocuments/SR21_09/SR_Disinfor-mation_PL.pdf
• 7. Kodeks dobrych praktyk, https://www.nask.pl/pl/wlaczweryfikacje/ko-deks-dobrych-praktyk/4991,Kodeks-Dobrych-Praktyk.html
• 8. Mazarr M. J., Casey A., Demus A., Harold S. W., Matthews L. J., Beauchamp-Mustafaga N., Sladden J. (2019). Hostile Social Manipulation, https://www.rand.org/pubs/research_reports/RR2713.html
• 9. Bielawski R., Grenda B., Majdan P. (2017). Wieloaspektowa i wielowariantowa ewaluacja adekwatności opracowywanych modeli walki informacyjnej w cyberprzestrzeni na potrzeby ewaluacji ryzyka zagrożeń bezpieczeństwa, Wyd. Akademia Sztuki Wojennej.
• 10. Wrzosek M. (2018). Wojny przyszłości: Doktryna, technika, operacje militarne, Wyd. Fronda.
• 11. Borawska S. (2023) Świadomość dezinformacji wśród użytkowników mediów społecznościowych w wybranych placówkach edukacyjnych [niepublikowana praca licencjacka] Warszawa
• 12. Volkoff V. (1991). Dezinformacja – oręż wojny, Wyd.: Delikon.
• 13. Polskie Radio (2024). D-Day. Lądowanie aliantów w Normandii, https://www.polskieradio.pl/39/156/artykul/1145616,dday-ladowa-nie-aliantow-w-normandii
• 14. Rys. 1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Lądowanie_w_Normandii#/me-dia/Plik:Map_of_the_D-Day_landings.svg
• 15. Rys. 2. https://www.warthun-der.com/upload/image/!%202015%20NEWS/Septem-ber/Ghosts/usa_ghost_army_emblem.png
• 16. Rys. 3. https://joemonster.org/mg/show/80402
• 17. Rys. 4. https://www.todocalidad.es/sabias-que/sabias-que-soldados-ac-tores-2/
• 18. Rys. 5. https://allthatsinteresting.com/wordpress/wp-content/uplo-ads/2020/08/juan-pujol-garcia-headshot.jpg
• 19. Lubimy czytać. https://lubimyczytac.pl/ksiazka/209535/agent-garbo
• 20. Dąbrowska A. (2020). Pustynna burza wokół Husajna. Polska Zbrojna. https://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/32883?t=Pustynna-burza-wokol-Husajna
• 21. E. Rouse. (bd). Gulf War Facts on the Effectiveness of PSYOP, https://www.psywarrior.com/gulf-war.html?fbclid=IwAR3Dxwm3qY5x_4H6IP8OkYw3pmTPda4zKmJLbdp35NscYsV3qYtNfcCsMv8
• 22. Gulf War Leaflets. https://www.psywarrior.com/DSLeaf-links.html?fbclid=IwAR0ZWiyp676_gJ36i5h3tg099Awgr4FhBkZvEnskQgkakEIhHk11RlxquDY
• 23. Akademicka Platforma Czasopism. https://apcz.umk.pl
• 24. https://georgewbushwhitehouse.archives.gov/ogc/apparatus/cor-rupting.html?fbclid=IwAR1acCFpPFfvOf2iYxfW5O-pOuhc-wLsj9Ac-sIdf8_MAQnLaKvW0TtKvdpk
• 25. Silicki K. (2019). Zjawisko dezinformacji w dobie rewolucji cyfrowej. Państwo. Społeczeństwo. Polityka. Biznes. NASK Państwowy Instytut Badawczy, https://akademia.nask.pl/badania/Raport_CP_Dezinforma-cja_ONLINE.pdf
• 26. Standard Eurobarometer 96. Opinia publiczna w Unii Europejskiej, Raport krajowy: Polska. (2022). https://poland.representation.ec.europa.eu/sys-tem/files/2022-04/ST96_NationalReport_PL.pdf

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).