Analysis of road accident causes in the voivodships in the years 2014-2021 in the aspect of socio-economic costs – towards the implementation of sustainable development

• Autorzy: Pangsy-Kania Sylwia , Romanowska Aleksandra , Budzyński Marcin , Wierzbicka Katarzyna , Prystrom Joanna

Identyfikatory

DOI

10.34659/eis.2023.85.2.604

Warianty tytułu

PL

Analiza przyczyn wypadków drogowych w województwach w latach 2014-2021 w aspekcie kosztów społeczno-ekonomicznych – w kierunku implementacji zrównoważonego rozwoju

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article addresses the topic of road safety. The objective of the research was to assess road accidents caused by voivodships. The analysis took account of the socio-economic differences in the voivodships, which deter-mine the unit costs of fatalities and injuries. A descriptive analysis is given to show the dynamics of changes in the years 2014-2021 in the voivodships and how different factors influenced change. The article analyses the relation between road safety and the region’s socio-economic development. Data availability determined the time series applied. As we know from research, accidents fall in relation to the (demographic) density of improved roads. Accidents increase, however, in relation to the density of population and GDP per capita. These relations take the opposite direction if the (demographic) fatality rate or accident severity rate (fatalities per 100 accidents) is the dependent variable. Socio-economic losses were estimated using Statistics Poland data. To value the unit costs of road accidents, the PANDORA method was used. The analysis helped to group the voivodships for their highest and lowest socio-economic costs of road accidents with a special focus on the unit costs of road deaths. The originality of the research is related to the updated voivodship level research.

PL

W artykule podjęta została problematyka bezpieczeństwa ruchu drogowego (brd). Zmniejszenie liczby ofiar rannych i śmiertelnych w wypadkach drogowych wpisuje się w cel Agendy 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju. Celem prac badawczych była ocena przyczyn wypadków drogowych w podziale na województwa. Analiza była prowadzona w kontekście zróżnicowania rozwoju społeczno-gospodarczego, który determinuje koszty jednostkowe ofiar śmiertelnych i rannych w poszczególnych województwach. W opracowaniu zawarta została analiza opisowa, dzięki której ukazana została dynamika zmian w latach 2014-2021 w województwach oraz przedstawione zostały zmiany względem różnych czynników. W artykule przeprowadzona została analiza zależności brd od rozwoju społeczno-gospodarczego województw. Szereg czasowy determinowany był dostępnością danych. Z badań wynika, że wraz z gęstością (demograficzną) dróg o ulepszonej nawierzchni spada liczba wypadków. Natomiast wraz z gęstością zaludnienia i PKB na mieszkańca liczba wypadków rośnie. Zależności mają odwrotny kierunek, jeżeli za zmienną zależną przyjęty został wskaźnik (demo-graficzny) śmiertelności lub wskaźnik ciężkości wypadków (ofiar śmiertelnych na 100 wypadków). Analizowane w artykule straty społeczno-ekonomiczne, należące do pośrednich skutków wypadków drogowych i oparte na kosztach utraconej produkcji w wyniku przedwczesnej śmierci albo niezdolności do pracy osób rannych z powodu wypadku, zostały oszacowane na podstawie danych GUS. W wycenie kosztów jednostkowych zdarzeń drogowych skorzystano z metody PANDORA. Analiza pozwoliła na pogrupowanie województw z punktu widzenia generowania najwyższych i najniższych kosztów społeczno-ekonomicznych wypadków drogowych ze zwróceniem szczególnej uwagi na koszty jednostkowe ofiar śmiertelnych. Oryginalność wyników badań odnosi się uaktualnienia badań na poziomie województw.

Słowa kluczowe

EN

Agenda 2030; sustainable development; road accident; socio-economic costs; voivodship

PL

Agenda 2030; zrównoważony rozwój; wypadek drogowy; koszt społeczno-ekonomiczny; województwo

• Wydawca: Polskie Stowarzyszenie Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
• Czasopismo: Economics and Environment
• Rocznik: 2023
• Tom: No. 2
• Strony: 308--327
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Pangsy-Kania Sylwia

• Faculty of Economics, University of Gdansk, Poland, Gabriela Narutowicza Street 11/12, 80-233 Gdansk, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-7850-910

autor

Romanowska Aleksandra

• Faculty of Economics, University of Gdansk, Poland, Gabriela Narutowicza Street 11/12, 80-233 Gdansk, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-7608-2036

autor

Budzyński Marcin

• Faculty of Civil and Environmental Engineering, Gdansk University of Technology, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-0483-5203

autor

Wierzbicka Katarzyna

• Faculty of Economics and Finance, University of Bialystok, Poland

autor

Prystrom Joanna

• Faculty of Economics and Finance, University of Bialystok, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-0334-8083

Bibliografia

• Aeron-Thomas, A., Jacobs, G. D., Sexton, B., Gururaj, G., & Rahman, F. (2004). The involvement and impact of road crashes on the poor: Bangladesh and India case studies. Published Project Report PPR 010. TRL Limited. https://assets.publish-ing.service.gov.uk/media/57a08cbced915d622c001533/R7780.pdf
• Alfaro, J. L., Chapuis, M., & Fabre, F. (1994). Socio-Economic COST of Road Accidents: Final Report of Action COST 313. Brussels: Commission of the European Commu-nity. BDM. (2022, December 12). Bilans Płatniczy. https://bdm.stat.gov.pl/ (in Polish).
• Boardman, A. E., Greenberg, D. H., Vining, A. R., & Weimer, D. L. (2011). Cost Benefit Analysis Concepts and Practice (Fourth edition). New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Decae, R. (2021). Annual statistical report on road safety in the EU 2020. https://road-safety.transport.ec.europa.eu/system/files/2021-07/asr2020.pdf
• Eurostat. (2022, December 16). Database. https://ec.europa.eu/eurostat
• Freeman, A. M., Herriges, J. A., & Kling, C. L. (2014). The Measurement of Environmen-tal and Resource Values. Theory and methods. New York: Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315780917
• Goniewicz, K., & Goniewicz, M. (2016). Causes and effects of road traffic accidents in Poland. Injury Prevention, 22, A319-A320. https://doi.org/10.1136/injury-prev-2016-042156.896
• GUS. (2022a). Bank Danych Lokalnych. https://bdl.stat.gov.pl/bdl/start (in Polish).
• GUS. (2022b). Transport i łączność. Wypadki drogowe. https://bdl.stat.gov.pl/bdl/metadane/cechy/1754?back=True (in Polish).
• Gwarda-Żurańska, J. (2016). Społeczne i ekonomiczne koszty wypadków drogowych w Polsce. In P. Urbanek & E. Walińska (Eds.), Ekonomia i Zarządzanie w Teorii i Praktyce. Tom 9 (pp. 121-138). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. (in Polish).
• ITS. (2022, December 14). Problemy brd. https://obserwatoriumbrd.pl/proble-my-brd (in Polish).
• Jamroz, K., Romanowska, A., & Budzyński, M. (2018). Analysis of the impact of socio-economic development on road safety based on the example of Baltic Sea Region countries. Proceedings of the 18th International Conference Road Safety on Five Continents, Jeju Island, South Korea, 1-12.
• Jaździk-Osmólska, A. (2015). Pandora – valuation method of social costs of road acci-dents in Poland. Roads and Bridges – Drogi i Mosty, 14(2), 133-142.
• Jaździk-Osmólska, A. (Ed.). (2014). Wycena kosztów wypadków i kolizji drogowych na sieci dróg w Polsce na koniec roku 2013. Warszawa: Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju. (in Polish).
• Kirch, W. (2008). Pearson’s Correlation Coefficient. In W. Kirch (Ed.), Encyclopedia of Public Health (pp. 1090-1092).Dordrecht:Springer. https://doi.org/10.1007/978-1-4020-5614-7_2569
• KRBRD. (2021a). Narodowy Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego 2021 – 2030.https://www.krbrd.gov.pl/narodowy-program-brd-2021-2030/ (in Polish).
• KRBRD. (2021b). Niższe koszty wypadków drogowych w Polsce.https://www.krbrd.gov.pl/koszty-wypadkow-drogowych-w-polsce-w-2021-r/ (in Polish).
• KRBRD. (2022). Wycena kosztów wypadków i kolizji drogowych na sieci dróg w Polsce na koniec roku 2021, z wyodrębnieniem średnich kosztów społeczno-ekonomicznych wypadków na transeuropejskiej sieci transportowej. https://obserwatori-umbrd.pl/wp-content/uploads/2022/09/Wycena-kosztow-wypadkow-i-kolizji-drogowych-2021-rok.pdf(in Polish).
• Mohan, D. (2002). Road safety in less-motorized environments: future concerns. International Journal of Epidemiology, 31(3), 527-532. https://doi.org/10.1093/IJE/31.3.527
• Nantulya, V. M., & Reich, M. R. (2002). The neglected epidemic: road traffic injuries in developing countries. BMJ, 324, 1139-1141. https://doi.org/10.1136/BMJ.324.7346.1139
• Neelakantan, A., Kotwal, B. A., & Ilankumaran, M. (2017). Determinants of injuries and Road Traffic Accidents amongst service personnel in a large Defence station. Medical Journal Armed Forces India, 73(3), 216-221. https://doi.org/10.1016/J.MJAFI.2016.08.002
• Romanowska, A., Pangsy-Kania, S., Budzynski, M., Wierzbicka, K., & Prystrom, J. (2022). Determinants and effects of Poland’s road accidents in the context of the 2030 Agenda for Sustainable Development – poviat level analysis for the years 2010-2019. Economics and Environment, 82(3), 173-193. https://doi.org/10.34659/eis.2022.82.3.469R
• Rosiak, M. (2022, October 21). Przyczyny i sprawcy wypadków w Polsce w 2019.https://mubi.pl/poradniki/przyczyny-i-sprawcy-wypadkow-w-polsce-w-2019-roku/ (in Polish).
• SEWIK. (2021). Wyszukiwarka zdarzeń i raportów. http://sewik.pl/ (in Polish).
• Singh, H., & Kushwaha, V. (2016). Fatal Road Traffic Accidents: Causes and Factors Responsible. Journal of Indian Academy of Forensic Medicine, 38(1), 52-54. https://doi.org/10.5958/0974-0848.2016.00014.2
• Venturelli, A., & Pizzi, S. (2022). The United Nations Agenda 2030 on Sustainable Development Goals. In S. Idowu, R. Schmidpeter, N. Capaldi, L. Zu, M. Del Baldo & R. Abreu (Eds.), Encyclopedia of Sustainable Management (pp. 1-3). Cham: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-02006-4_990-1
• Weiland, S., Hickmann, T., Lederer, M., Marquardt, J., & Schwindenhammer, S. (2021). The 2030 Agenda for Sustainable Development: Transformative Change through the Sustainable Development Goals? Politics and Governance, 9(1), 90-95. https://doi.org/10.17645/pag.v9i1.4191
• Weszczak, A. (2018). Ekonomiczne i społeczne determinanty bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce. Analizy regionalne [Doctoral dissertation]. Uniwersytet Łódzki. (in Polish).
• Wijnen, W. (2021). Socio-economic costs of road crashes in middle-income countries: Applying a hybrid approach to Kazakhstan. IATSS Research, 45(3), 293-302. https://doi.org/10.1016/j.iatssr.2020.12.006
• Wijnen, W., & Stipdonk, H. (2016). Social costs of road crashes: an international anal-ysis. Accident: Analysis and Prevention, 94, 97-106. https://doi.org/10.1016/j.aap.2016.05.005
• Wijnen, W., Weijermars, W., Vanden Berghe, W., Schoeters, A., Bauer, R., Carnis, L., Elvik, R., Theofilatos, A., Filtness, A., Reed, S., Perez, C., & Martensen, H. (2017).Crash cost estimates for European countries. Deliverable 3.2 of the H2020 project SafetyCube.https://www.vias.be/en/research/notre-publications/crash-cost-estimates-for-european-countries/
• Wijnen, W., Weijermars, W., Vanden Berghe, W., Schoeters, A., Bauer, R., Carnis, L., Elvik, R., & Martensen, H. (2019). An analysis of official road crash cost estimates in European countries. Safety Science, 113, 318-327. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2018.12.004
• Wijnen, W., Wesemann, P., & de Blaeij, A. (2009). Valuation of road safety effects in cost-benefit analysis. Evaluation and Program Planning, 32(4), 326-331. https://doi.org/10.1016/j.evalprogplan.2009.06.015
• Yasmeen, S. (2019). Road Traffic Crashes (RTCs) and its Determinants: Public Health Issue. International Journal of Collaborative Research on Internal Medicine & Public Health, 11(3), 911-916.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).