Wykorzystanie Chironomidae do biomonitoringu środowiska wodnego

• Autorzy: Czaplicka-Kotas A.

Warianty tytułu

EN

The use of Chironomidae in aquatic biomonitoring

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Larwy muchówek z rodziny Chironomidae (Diptera, Insecta) odgrywają dużą rolę w bioindykacji środowiska wodnego i stosowane są do typologii oraz biomonitoringu. W pracy omówiono zalety i wady Chironomidae jako organizmów wskaźnikowych. Na podstawie przeglądu piśmiennictwa, w tym prac własnych, wykazano, że larwy z rodziny Chironomidae mogą być wykorzystane do badań bioakumulacji metali w organizmach. Larwy te są również wykorzystywane w testach toksyczności, w tym mutagenności. W oparciu o ilościowe i jakościowe występowanie poszczególnych gatunków Chironomidae w danym środowisku wodnym można dokonać oceny jakości środowiska wodnego.

EN

The larvae of nematoceran flies from the Chironomidae family (Diptera, Insecta) play an important role in bioindication of aquatic environment and are used for typology and biomonitoring. This paper discusses the advantages and disadvantages of Chironomidae as indicator organisms. Basing on literature reviews, including author’s own research, it was shown that the larvae from the Chironomidae family can be used in examining bioaccumulation of metals in organisms. The larvae are also used in toxicity tests, including mutagenicity. On the basis of quantity and quality of respective Chironomidae species occurrence in a given aquatic environment the quality of aquatic environment can be evaluated.

Słowa kluczowe

PL

Chironomidae; biomonitoring; wody powierzchniowe

EN

Chironomidae; biomonitoring; surface water

• Wydawca: Wydawnictwo 2K TECHNOLOGIE s.c.
• Czasopismo: Technologia Wody
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 4 (36)
• Strony: 18--23
• Opis fizyczny: Bibliogr. 42 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Czaplicka-Kotas A.

• Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii Środowiska, Instytut Zaopatrzenia w Wodę i Ochrony Środowiska

Bibliografia

• [1]Armitage P. D., Cranston P. S., Pinder L. C. V. (red.) 1995: The Chironomidae- Biology and ecology of non-biting midges, Chapman & Hall, London.
• [2]den Besten P. J., Naber A., Grootelaar E. M. M., van de Guchte C. 2003: In situ bioassays with Chironomus ripa- rius: Laboratory-field comparisons of sediment toxicity and effects during wintering, „Aquatic Ecosystem Health & Ma-nagement” 6(2), 217-228.
• [3]Bidwell J. R., Gorrie J. R. 2006: The influence ofsalnity on metal uptake and effects in the midge Chironomus maddeni, „Environmental Pollution” 139, 206-213.
• [4]Castro B. B., Guilhermino L., Ribeiro R. 2003: In situ bioassay chambers and procedures for assessment of sediment toxicity with Chironomus riparius, ..Environmental Pollution” 125, 325-335.
• [5]Czaplicka-Kotas A. 2004: Zastosowanie hodowli synchronicznej Chlorella vulgaris w kontroli jakości wód, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN vol. 23, Lublin.
• [6]Czaplicka-Kotas A., Szalińska E., Wa- chałowicz M. 2008: Rozkład stężeń chromu w osadach dennych Zbiornika Czorsztyńskiego, „Gospodarka wodna” 11/2008, 451-462.
• [7]Czaplicka-Kotas A., Lodowska J., Wilczok A., Ślusarczyk Z. 2009: Changes of photosynthetic pigments concentration in the synchronous culture of Chlorella vulgaris as an indicator of water quality in Goczałkowice Reservoir, „Archives of Environmental Protection” vol. 35, no.l, 65-73-
• [8]Czaplicka-Kotas A., Lodowska J. 2014: Biomonitoring of surface water by synchronous culture of Chlorella vulgaris algae, przyjęte do druku w czasopiśmie „Environment Protection Engineering” 4/2014.
• [9]Dominik J., Koukal B., Vignati D., Ferrari B. 2006: Ocena toksyczności metali w rzekach i jeziorach: znaczenie obecności koloidów i ich dynamiki w systemach naturalnych, XX Zjazd Hydrobiologów Polskich, 5-8 września 2006 r., Toruń.
• [10]Eaton A. D., Clescen L. S., Rice E. W., Greenberg A. E. (red.) 2005: Standard metodsfor the examination of water & wastewater, 21st Edition, Centennial Edition, American Public Health Association, Washington.
• [11]Ferrari B. J. D., Vignati D. A. L., Kotte- lat R., Dominik J., Szalińska E., Czaplic- ka-Kotas A., Chromium bioaccumulation in chironomids expose to sediments contaminated by tennery effluents, SETAC North America 27th Annual Meeting, 5-7 XI 2006, Montreal, Quebek, Kanada, abstract reference No: 258182.
• [12]Gluch W. (red.) 2006: Ekologia: Słownik Encyklopedyczny, Wroclaw.
• [13]Goodyear K. L., McNeill S. M. 1999: Bioaccumulation of heavy metals by aquatic macro-invertebrates of different feeding guilds: a review. „Sci. Tot. Environ.” 229,1-19.
• [14]GroenendijkD., LiickerS. M. G., Plans M., Kraak M. H. S., Admiraal W. 2000: Dynamics of metal adaptation in riverine chironomids, „Environmental Pollution” 117,101-109.
• [15]Hudson L. A., Ciborowski J. J. H. 1996: Spatial and taxonomic variations in incidence of mouthpart deformities in midge larvae (Diptera: Chironomidae: Chironominij, „Can. J. Fish. Aquat. Sci.” 53, 297-304.
• [16]Kołodziejczyk A., Koperski P. 2000: Bezkręgowce słodkowodne Polski: Klucz do oznaczania oraz podstawy biologii i ekologii makrofauny, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• [17]Kownacka M., Kownacki A. 1972: Vertical distribution ofzoocenoses in the streams of the Tatra, Caucasus and Balkan Mts., „Verhandlungen des Internationa- len Vereins fiir Limnologie” 18, 742-750.
• [18]Kownacki A. 1989: Taxocens of Chironomidae as an indicator for assessing the pollution of rivers and streams, „Acta BiologicaDebrecina, Supplementum Oecologica Hungarica” 3, 219-230.
• [19]Kownacki A., Soszka H., Fleituch T., Kudelska D. 2002: River biomonitoring and bentic invertebrate communities, Warszawa-Kraków.
• [20]Kownacki A. 2011: Znaczenie i ochrona Chironomidae (Diptera, Insecta) w ekosystemach wodnych Polski, „Forum Faunistyczne” 1/1, 4-11.
• [21]De Lange H. J., De Haas E. M., Maas H., Peeters E. T. H. M. 2005: Contaminated sediments and bioassay responses of three macroinvertebrates, the midge larva Chironomus riparius, the water louse Asellus aquaticus and the mayfly nymph Epho- ron virgo, „Chemosphere” 61,1700-1709.
• [22]Michailova P., Kownacki A. Warchalowska-Śliwa E., Szarek-Gwiazda E. 2006: Genetyczne i behawioralne konsekwencje wpływu metali ciężkich na wybrane gatunki Chironomidae (DipteraJ w dronych stawkach na hałdach, XX Zjazd Hydrobiologów Polskich, 5-8 września 2006 r., Toruń.
• [23]Michailova P., Szarek-Gwiazda E., Kownacki A. 2009: Effect of contaminants on the genome of chironomids (Chironomidae, DipteraJ live in sediments of Dunajec River and Czorsztyn Reservoir (Southern Poland), „Water, Air and Soil Pollution” 202 (1-4), 245-256.
• [24]Naylor C. i Howcroft J. 1996: Sediment bioassays with Chironomus riparius: Understanding the influence of experimental design on test sensitivity, „Chemosphere” 35,1831-1845.
• [25]Nilsson A. (red.) 1997: Aquatic Insects of North Europe, A Taxonomic Handbook, Volume 2: Odonata - Diptera, Apollo Books, Stenstrup.
• [26]Pery A. R. R., Gaffard A., Garric J. 2006: Mechanistic Models to Perform Population Risk Assessment with the Midge Chironomus Riparius: Application to Heavy Metals, „Environmental Science & Technology” 40, 6026-6031.
• [27]Pery A. R. R., Garric J. 2006: Modeling effects of temperature and feeding level on the life cycle of the midge Chironomus riparius: an energy-based modeling approach, „Hydrobiologia” 553, 59-66.
• [28]Raddum G. G., Saether O. A. 1981: Chironomid communities in Norvegian lakes with different degrees of acidification, „Verhandlungen des Internationalen Vereins für Limnologie” 21,399-405.
• [29]Ramm-Szatkiewicz K. 2012: Co mieszkańcy Europy wiedzą o wodzie?, „Technologia Wody” 5, 73-75.
• [30]Rosenberg D. M., Resh V. H. (Eds) 1993: Freshwater biomonitoring and bentic macroinvertebrates, Champan & Hall, New York, London.
• [31]Saether O. A. 1979: Chironomid communities as water quality indicators, „Holarctic Ecology” 2, 65-74.
• [32]Szalińska E. 2002: Przemiany chromu w środowisku wodnym zanieczyszczonym ściekami garbarskimi, Monografie 283, seria: Inżynieria Środowiska, Kraków.
• [33]Szalińska E., Dominik J., Bobrowski A., Bas B. 2003: Fate of tannery chromium contamination in a stream: Temporal and spatial evolution of chromium(III) and chromium(VI). Proceedings of Xllth International Conference on Heavy Metals in the Environment, Grenoble, France, Journal of Physique IV, vol. 107,1275-1278.
• [34]Szalińska E., Czaplicka-Kotas A., d’Obyrn K. 2006: Chrom w zlewni zbiornika Czorsztyńskiego - nierozwiązany problem, „Gaz, woda i technika sanitarna” 11/2006, 54-56
• [35]Szalińska E., Czaplicka-Kotas A., Vignati D. A. L., Ferrari B. J. D., Dominik J. 2008: Bioavailability of sedimentary chromium for chironomids in the upper Dunajec River (Southern Poland), „Verh. Internat. Verein. Limnol.” vol. 30, part 4, 534-536.
• [36]Szalińska E., Czaplicka-Kotas A., Vignati D. A. L., Ferrari B. J. D., Dominik J. 2008: Bioavailability of sedimentary chromium for chironomids in the upper Dunajec River (Southern Poland), „Verh. Internat. Verein. Limnol.” vol. 30, part 4, 534-536
• [37]Szalińska E., Czaplicka-Kotas A., Vignati D. A. L., Ferrari B. J. D., Dominik J. 2008: Spatial variability of sedimentary chromium as a limitation for determining its bioavailability for benthic invertebrates in the upper Dunajec River (Southern Poland), SE- TAC Europe 18th Annual Meeting, 25-29 V 2008, Warsaw, Poland, abstract internet id 1527,137.
• [38]Szczęsny B. (red.) 1995: Degradacja fauny bezkręgowców ben- tosowych Dunajca w rejonie Pienińskiego Parku Narodowego, „Ochrona Przyrody” 52, 207-224.
• [39]Thienemann A. 1954: Chironomus. Leben, erbreitung und wirtschaftliche Bedeutung der Chironomiden, „Die Binnengewässer” 20,1-834.
• [40]Wachałowicz A. 2007: Bioakumulacja chromu w Chironomus riparius. Porównanie badań laboratoryjnych i terenowych, praca magisterska Instytut Zaopatrzenia w Wodę i Ochrony Środowiska Politechniki Krakowskiej, opiekun naukowy: Anna Czaplicka-Kotas.
• [41]Wachałowicz A., Czaplicka-Kotas A., Szalińska E. 2008: Biodo stępność chromu z osadów dennych dla larw Chironomus riparius, „Ochrona Środowiska” 3/2008, 53-58.
• [42]Zimny H. 2006: Ekologiczna ocena stanu środowiska: bioindykacja i biomonitoring,