Szacowanie zasobów złoża siarki na podstawie badań sejsmicznych

• Autorzy: Dec J. , Cichostępski K.

Warianty tytułu

EN

Estimation of sulphur deposit resources on the basis of seismic data

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wyniki wieloletnich badań sejsmicznych przeprowadzonych na obszarze kopalni siarki Osiek pozwoliły na określenie zależności ilościowych pomiędzy amplitudą sygnału sejsmicznego rejestrowanego od stropu złoża a parametrami złoża takimi jak porowatość i procentowa zawartość siarki. W prezentowanym artykule omówiono podstawowe zależności ilościowe pomiędzy tymi parametrami oraz metodologię wykorzystania tych związków dla potrzeb wstępnego szacowania zasobów. Ze wstępnym szacowaniem zasobów wiąże się problem poprawnej estymacji zawartości siarki oraz dokładnego określenia miąższości złoża. Autorzy przedstawiają sposób estymacji zawartości siarki oparty na bogatej statystyce właściwości złoża uzyskanej na podstawie danych geofizyki otworowej. Wskazują też, że decydującym parametrem wpływającym na ocenę zasobności jest dokładne poprowadzenie granicy spągu złoża, a to jest możliwe jedynie na podstawie poprawnego dowiązania zapisu sejsmicznego do danych geofizyki otworowej. Przedstawiono także metodykę prowadzenia badań polowych i przetwarzania danych sejsmicznych w aspekcie odwzorowania rzeczywistych amplitud sygnału rejestrowanego od stropu złoża. Problem odwzorowania poprawnych wartości amplitud ma tu bowiem kapitalne znaczenie dla określenia realnych związków pomiędzy właściwościami złoża a dynamiką zapisu sejsmicznego. Autorzy wskazują, że podstawowa, zaobserwowana zależność wiąże amplitudę sygnału odbitego od stropu złoża ze średnią porowatością złoża. Dla potrzeb ilościowej oceny porowatości rejestrowane amplitudy sygnału muszą być kalibrowane do wartości współczynnika odbicia na stropie złoża. Właściwa kalibracja możliwa jest poprzez skorelowanie danych sejsmicznych z danymi otworowymi, takimi jak gęstość ośrodka i prędkość propagacji fali podłużnej P. Dzięki stwierdzonym w danym otworze wartości tych parametrów wyliczana jest wartość współczynnika odbicia (refleksyjności), a następnie wartości amplitud sygnału sejsmicznego są skalowane do wartości refleksyjności. Uzyskiwane wyniki szacowania zasobności autorzy przedstawiają na przykładzie rezultatów uzyskanych wzdłuż wybranego refleksyjnego profilu sejsmicznego wykonanego na terenie kopalni siarki w Osieku.

EN

The results of long-term seismic surveys conducted in the field of the Osiek Sulphur Mine allowed the quantitative relationship between seismic signal amplitude recorded from the top of the deposit and the petrophysical parameters such a porosity and percentage sulphur content to be determined. The basic quantitative relationships between those parameters and methodology of their usage for the purposes of the initial estimation of sulphur resources was described in this paper. An initial estimation of deposit resources is related to the problem of the correct estimation of sulphur content and the precise determination of the deposit thickness. The authors present a method of estimating sulphur content based on the rich statistics of deposit parameters obtained from the well logs data. It is indicated that the decisive parameter influencing the sulphur assessment is the exact interpretation of the deposit top boundary. This is only possible based on proper seismic to well tie. The methodology of conducting land survey and processing of seismic data is presented in aspects of relative amplitude preservation of the signal recorded from the deposit top. The problem of relative amplitude processing is an important task for estimating the real relationships between deposit parameters and seismic signals. The authors indicate that the basic relationship connects the reflection amplitude from the top of the deposit with an average porosity of the deposit. For the quantitative interpretation of porosity, recorded signal amplitudes must be calibrated with reflection coefficients of the deposit top. Proper calibration is possible by correlating seismic data with well log data such as bulk density and P-wave velocity. On the basis of well logging in the given wellbore, the reflection coefficient (reflectivity) is calculated and then signal amplitudes are scaled to the reflectivity values. The authors demonstrate the obtained results of estimating resource deposits by the example of the seismic profile recorded in the area of the Osiek Sulphur Mine.

Słowa kluczowe

PL

porowatość; zawartość siarki; amplituda sygnału; zasobność

EN

porosity; sulphur content; wavelet amplitude; resources

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2017
• Tom: nr 101
• Strony: 217--227
• Opis fizyczny: Bibliogr. 4 poz rys., wykr., tab.

Twórcy

autor

Dec J.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Cichostępski K.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• 1. Dec i in. 1997 – Dec, J., Gorczyca, J. i Wojtycha, Z. 1997. Sejsmiczne prognozowanie powstawania stref deformacji nadkładu w otworowej eksploatacji siarki. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie nr 10(38), s. 12–15.
• 2. Dec, J. 2008. Sejsmiczny monitoring otworowej eksploatacji złoża siarki. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management t. 24, z. 2/3, s. 199–213.
• 3. Dec, J. 2010. High resolution seismic investigations for the determination of water flow directions during sulphur deposits exploitation. Acta Geophysica Vol. 58, No. 1.
• 4. Dec, J. 2012. Wysokorozdzielcze badania sejsmiczne w celu rozpoznania złoża siarki Osiek oraz określania zmian dynamicznych zachodzących w wyniku eksploatacji. Rozprawy Monografie 257. Kraków: Wyd. AGH, ISBN 978-83-7464-528-7.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).