Post-industrial culture as a source of transformation of space and landscape

• Autorzy: Łapiński J. L.

Warianty tytułu

PL

Kultura postindustrialna, jako źródło transformacji przestrzeni i krajobrazu

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Postindustrial social space is, in its essence, cyberspace – a sphere dictated by the media (an iconosphere). The rapid development of technology has led to the emergence of a specific type of human – the technological man. The technical man has caused the emergence of a new type of society known as the industrial society. Its peak form is the technopoly – a totalitarian technocracy which is both a kind of culture and state of mind. Shaped both by the culture of technopoly and the technostructure, the social space is changing its current form. There appear strong trends aimed, inter alia, at the loss of civitas, the deterritorialization of space and the senses, the disappearance of the sacred, the secularization of people’s households, the visualization of streets and trivialization of the city, etc.

PL

Postindustrialna przestrzeń społeczna to w swojej istocie cyberprzestrzeń – obszar dyktatu mediów (ikonosfera). Burzliwy rozwój techniki doprowadził do wykształcenia się specyficznego rodzaju człowieka – człowieka technicznego. Człowiek techniczny spowodował powstanie nowego rodzaju społeczeństwa określanego, jako społeczeństwo industrialne. Jego szczytową forma jest technopol – totalitarna technokracja będąca zarówno rodzajem kultury jak i stanem umysłu. Ukształtowana zarówno przez kulturę technopolu jak i przez technostrukturę przestrzeń społeczna zmienia dotychczasową formę. Pojawiają się w niej silne prądy zmierzające między innymi do: utraty civitas, deterytorializacji przestrzeni i zmysłów, zaniku sacrum, laicyzacji ludzkiego domostwa, wizualizacji ulicy, trywializacji miasta, etc.

Słowa kluczowe

EN

social space; cyberspace; technopoly; technostructure; industrial society

PL

przestrzeń społeczna; cyberprzestrzeń; technopol; technostruktura; społeczeństwo industrialne

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 23
• Strony: 57--72
• Opis fizyczny: Bibliogr. 68 poz.

Twórcy

autor

Łapiński J. L.

• John Paul II Catholic University of Lublin, Department of Biotechnology and Environmental Studies, Lublin, Poland

Bibliografia

• Acconci V., 1998: Przestrzeń publiczna w prywatnym czasie, przeł. J. K. Paygert [w:] Formy estetyzacji przestrzeni publicznej (red.): J. S. Wojciechowski, A. Zeidler-Janiszewska, Instytut Kultury, Warszawa: 77-86.
• Andrejczuk W., 2013a: Koncepcja współdziałania człowieka i natury w krajobrazie. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego nr 20: 9-16.
• Arystoteles, 1990: Fizyka, przeł. K. Leśniak [in:] Arystoteles, Dzieła wszystkie, T: 2, PWN, Warszawa.
• Barthes R., 1999: Imperium znaków, przeł. A. Dziadek, Wydawnictwo KR, Warszawa
• Bell D., 1994: Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, przeł. S. Amsterdamski, PWN, Warszawa.
• Bolter D., 1990: Człowiek Turinga. Kultura Zachodu w wieku komputera, przeł. T. Goban-Klas, Warszawa.
• Carrier H., 1990: Ewangelia i kultury. Od Leona XIII do Jana Pawła II, przeł. L. Kamińska. Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej Fundacja Jana Pawła II: "Pallottinum II”, Rzym-Warszawa.
• Chylińska D., Kosmala G., 2012: Sakralizacja przestrzeni wobec współczesności. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego nr 17: 47-68.
• Chyła W., 1998: Technologicznie zapośredniczona (medialna) przestrzeń publiczna: ponowoczesna maszyna rządzenia bez ludzi [w:] Formy estetyzacji przestrzeni publicznej (red.): J.S. Wojciechowski, A. Zeidler-Janiszewska, Instytut Kultury, Warszawa: 25-40.
• Dorfles G., 1973: Człowiek zwielokrotniony, przeł. T. Jekiel, I. Wojnar, PIW, Warszawa.
• Eliade M., 1993: Sacrum, mit, historia, przeł. A. Tatarkiewicz, PIW, Warszawa.
• Eliade M., 1996: Sacrum i profanum. O istocie religijności, przeł. R. Reszke. Wydawnictwo KR, Warszawa.
• Eliade M., 1998: Obrazy i symbole. Szkice o symbolizmie magiczno-religijnym. Wydawnictwo KR, Warszawa.
• Fromm E., 1995: Mieć czy być, przeł. J. Karłowski. Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
• Frydryczak B., 1998: Okiem przechodnia: ulica, jako przestrzeń estetyczna [w:] Formy estetyzacji przestrzeni publicznej (red.): J.S. Wojciechowski, A. Zeidler-Janiszewska. Instytut Kultury, Warszawa: 101-115.
• Galbraith J. K., 1973: Społeczeństwo dobrobytu, Państwo przemysłowe, przeł. J. Prokopiuk, Z. Zinserling, PIW, Warszawa.
• Gellner E., 1991: Narody i nacjonalizm, przeł. T. Hołówka, Warszawa.
• Hall E.T., 1987: Bezgłośny język, przeł. Zimand R., Skarbińska A., PIW, Warszawa.
• Hall E.T., 1999: Taniec życia. Inny wymiar czasu, przeł. Nowakowski R., WWL Muza S.A., Warszawa.
• Hall E.T., 2001: Ukryty wymiar, przeł. Hołówka T., WWL Muza S.A., Warszawa.
• Heidegger M., 1977: Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane. Czytelnik, Warszawa.
• Jędrzejczyk D., 2001: Wprowadzenie do geografii humanistycznej. RW UW, Warszawa.
• Jędrzejczyk D., 2004: Ontologiczny wymiar krajobrazu kulturowego miasta [w:] Kultura jako przedmiot badań geograficznych. Studia teoretyczne i regionalne (red.): E. Orłowska, T: IV, PTG – Oddział Wrocławski. Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław: 45-56.
• Kamiński S., 1992: Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin.
• Kline S. J., Rosenberg N., 1986: An Overview of Innovation [in:] The Positive Sum Strategy National Academy (red.): R. Landau, N. Rosenberg, Washington, D.C.
• Kowalczyk S., 1996: Filozofia kultury. Próba personalistycznego ujęcia problematyki, Redakcja Wydawnictw KUL WNS, Lublin.
• Krasnodębski Z., 1993; Kryzys nowoczesności a świat przeżywany [w:] Świat przeżywany. Fenomenologia i nauki społeczne (red.): Z. Krasnodębski, K. Nellen, przeł. Z. Krasnodębski, D. Lachowska, M. Łukasiewicz, S. Nowotny, T. Szawiel, A. Zinserling, J. Zychowicz, Warszawa: 153-185.
• Krier L., 2001: Architektura. Wybór czy przeznaczenie, przeł. P. Choynowski, Arkady, Warszawa.
• Kulesza P., Lubiarz M. 2013: Przydrożne obiekty sakralne w Gminie Mełgiew (woj. Lubelskie) analiza kulturowo-krajobrazowa. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 21: 127-140.
• Kurczewska J., 1997: Technokraci i ich świat społeczny. Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
• Libura H., 1990: Percepcja przestrzeni miejskiej, Studia Regionalne i Lokalne, nr 31, Warszawa.
• Lorenz K., 1986: Regres człowieczeństwa, przeł. A. D. Tauszyńska, PIW, Warszawa.
• Łapiński J., 1994: Oddziaływania techniczne na mentalność człowieka [w:] Środowiskowe uwarunkowania zdrowia psychicznego (red.): Z. Sęplińska, Lublin: 75-90.
• Łapiński J., 1996: Homo Faber – realność czy urojenie? Humanizm Ekologiczny (red.): S. Zięba, A. Pawłowski, Lublin, vol. 4A: 31-54.
• Łapiński J., 1997: Homo Faber w aspekcie kulturowym, Roczniki Filozoficzne, T: XLV, z. 3: 189-219.
• Łapiński J., 1998: Człowiek techniczny: społeczne pole reakcji [w:] Humanistyka, Przyrodoznawstwo, Technika w obliczu kryzysu biosfery (red.): J. Dębowski, Olsztyn: 195-203.
• Łapiński J., 1999a: Informacyjno – naukowy wymiar działania człowieka technicznego. Przewidywane kierunki transformacji [w:] Ekologia a procesy transformacji, (red.): J. Dębowski, Olsztyn: 37-46.
• Łapiński J., 1999b: Człowiek techniczny na tle współczesnej cywilizacji. Polityczne i moralne pole relacji [w:] Między filozofią przyrody a ekofilozofią (red.): A. Latawiec, G. Bugajak, Warszawa: 207-226.
• Łapiński J., 2001a: Sacrum i przestrzeń w ujęciu M. Eliadego [w:] Krajobraz kulturowy. Idee, problemy, wyzwania (red.): Myga-Piątek U., Sosnowiec: 51-56.
• Łapiński J., 2001b: Zagadnienie motywacji człowieka technicznego w relacji do świata i przyrody [w:] Edukacja ekologiczna wobec wyzwań XXI w. (red.): J. Dębowski, Olsztyn: 63-79.
• Łapiński J., 2012: Zagadnienie sacrum natury – niektóre uwagi i dopowiedzenia. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego nr 17, Sosnowiec: 24-32.
• Madurowicz M., 2002a: Miasto, jako wielopoziomowy pryzmat kultury [in:] Kultura, jako przedmiot badań geograficznych. Studia teoretyczne i regionalne (red.): E. Orłowska, Oddział Wrocławski PTG, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław: 65-74.
• Madurowicz M., 2002b: O sferach sacrum i profanum w przestrzeni kulturowej miasta [w:] Kultura, jako przedmiot badań geograficznych (red.): E. Orłowska, Oddział Wrocławski PTG, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław: 111-125.
• May R., 1995: O istocie człowieka. Szkice z psychologii egzystencjalnej. Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
• Mc Donagh A., 1975: Wertpräferenzen im Beraich der Technik, Concilium, H. 12: 667-678.
• Mikina E., 1998: Cyberprzestrzeń [w:] Formy estetyzacji przestrzeni publicznej (red.): J.S. Wojciechowski, A. Zeidler-Janiszewska. Instytut Kultury, Warszawa: 41-45.
• Myga-Piątek U., 2012: Krajobrazy sakralne i religijne – próba umiejscowienia w typologii krajobrazów kulturowych. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 17: 13-23.
• Myga-Piątek U., 2012a: Krajobrazy kulturowe. Aspekty ewolucyjne i typologiczne. Wyd. Uniwersyteu Śląskiego, Katowice: 406.
• Naisbitt J., 1982: Megatrends. Ten new directions transforming our lives, New York.
• Nawratek K., 2012: Dziury w całym, czyli wstęp do miejskiej rewolucji. Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Norberg-Schulz Ch., 2000: Bycie, przestrzeń i architektura, przeł. B. Gadomska, Murator, Warszawa.
• Obuchowski K., 1993: Człowiek intencjonalny, PWN, Warszawa.
• Paetzold H., 1998: Polityka przechadzki. Flâneur Benjamina i potem [w:] Formy estetyzacji przestrzeni publicznej (red.): J.S. Wojciechowski, A. Zeidler-Janiszewska, Instytut Kultury, Warszawa: 117-129.
• Plit F., 2011: Krajobraz kulturowy – czym jest? Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa.
• Plit F., 2013: Elementy sakralne w krajobrazie pogranicza czy w krajobrazie granicy? Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 19: 54-61.
• Plit J., 2012a: Ślady sacrum w krajobrazie. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 17: 33-40.
• Plit J., 2012b: Widoki z arterii komunikacyjnych. Przód i tył miejscowości. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 18: 140-148.
• Płachecki M., 1987: Słowo wstępne [w:] Bezgłośny język (red.): E.T. Hall, PIW, Warszawa: 7-18.
• Postman N., 1995: Technopol. Triumf techniki nad kulturą, przeł. A. Tanalska-Dulęba, PIW, Warszawa.
• Rembowska K., 2004: Miasto, jako przestrzeń znacząca [w:] Kulturowy aspekt badań geograficznych. Studia teoretyczne i regionalne (red.): E. Orłowska, T: IV, PTG – Oddział Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław: 17-31.
• Virilio P., 1995: The Vision Machine, Bloomington.
• Wallis A., 1979: Informacja i gwar. O miejskim centrum, PIW, Warszawa.
• Wciórka L., 1992: Refleksja nad człowiekiem u podstaw kultury [in:] Zadania filozofii we współczesnej kulturze (red.): Z.J. Zdybicka, Lublin.
• Winiarska E., 2013: Wykorzystanie wątków sakralnych w działaniach streeet artu, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego nr 21: 211-221.
• Wojciechowski J. S., 1998: Posłowie [w:] Formy estetyzacji przestrzeni publicznej (red.): J. S. Wojciechowski, A. Zeidler-Janiszewska, Instytut Kultury, Warszawa: 191-194.
• Zacher L., 1978: Sterowanie procesami rewolucji naukowo-technicznej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk.
• Zarządzanie. Teoria i praktyka, 1995: (red.): A.K. Koźmiński, W. Piotrowski, PWN, Warszawa.
• Zięba S., 1998: Natura i człowiek w ekologii humanistycznej, Zakład Ekologii Człowieka KUL, Lublin.