Kierunki zastosowania i pozyskiwania metali ziem rzadkich

• Autorzy: Podbiera-Matysik K. , Gorazda K. , Wzorek Z.

Warianty tytułu

EN

The ways of rare earth elements applications and obtaining

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W niniejszym artykule przedstawiono charakterystykę pierwiastków metali ziem rzadkich, zasoby krajowe i światowe, zastosowanie oraz możliwości ich odzysku. Skupiono się przede wszystkim na odpadach fosfogipsowych powstających w procesie wytwarzania kwasu fosforowego metodą mokrą. Ten sposób przeróbki surowców apatytowych dostarcza znacznych ilości odpadów, które charakteryzują się stosunkowo dużą zawartością lantanowców.

EN

This paper reviews the characteristic of rare earth elements, national and world resources, applications, and possibilities of their recovery. The article is generally focused on phosphogypsum waste coming from the process of forming phosphoric acid with the application of wet method. This way of transforming apatite resources provides a considerable amount of waste characterized by a relatively high content of lanthanides.

Słowa kluczowe

PL

metale ziem rzadkich; fosfogips; apatyt Kola

EN

rare earth elements (REE); phosphogypsum; Kola apatite

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Chemia
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 109, z. 1-Ch
• Strony: 147--156
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., il., wz.

Twórcy

autor

Podbiera-Matysik K.

• Instytut Chemii i Technologii Nieorganicznej, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej Politechnika Krakowska

autor

Gorazda K.

• Instytut Chemii i Technologii Nieorganicznej, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej Politechnika Krakowska

autor

Wzorek Z.

• Instytut Chemii i Technologii Nieorganicznej, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej Politechnika Krakowska

Bibliografia

• [1] Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i Świata 2009, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk, Pracownia Polityki Surowcowej, Wydanie I, Kraków 2011.
• [2] Study on Rare Earths and Their Recycling, Final Report for The Greens/EFA Group in the European Parliament, January 2011.
• [3] The What and Why of Rare Earth Metals, The Gold Report (http://www.theaureport.com/pub/na/8595, z dnia 28.03.2012).
• [4] Kong L., Hu H., Wang T., Huang D., Fu J., Synthesis and surface modification of the nanoscale cerium borate as lubricant additive, Journal of Rare Earths, Vol. 29 (11), November 2011, 1095-1099.
• [5] Ramatowski T., Serafin M., Kawalec M., Sferoidyzacja węglików wanadu w stopach Fe-C-V, STAL Metale & Nowe Technologie, Nr 11-12/2011, 31-33.
• [6] Xing S., Yu S., Deng Y., Dai M., Yu L., Effect of cerium on abrasive wear behaviour of hardfacing alloy, Journal of Rare Earths, Vol. 30, No. 1, January 2012, 69.
• [7] Hao F., Liao B., Li D., Liu L., Dan T., Ren X., Yang Q., Effects of rare earth oxide on hardfacing metal microstructure of medium carbon steel and its refinement mechanism, Journal of Rare Earths, Vol. 29, No. 6, June 2011, 609.
• [8] Wang M., Chen L., Wang Z., Bao E., Effect of rare earth addition on continuous heating transformation of a high speed steel for rolls, Journal of Rare Earths, Vol. 30, No. 1, January 2012, 84.
• [9] Fan J., Chen Z., Yang W., Fang S., Xu B., Effect of yttrium, calcium and zirconium on ignition-proof principle and mechanical properties of magnesium alloys, Journal of Rare Earths, Vol. 30, No. 1, January 2012, 74.
• [10] Sułowicz W., Sobaszek-Pietras M., Fosrenol-nowe możliwości leczenia hiperfosfemii w przewlekłej chorobie nerek, Prace poglądowe, Nefrologia i dializoterapia polska, Wydawnictwo Przegląd Lekarski, rok 2008, Nr 2, 113-118.
• [11] Zhang J., Sun J., Gu G., Hao X., Liu D., Li Y., Qin X., Wang S., Effects of La+3 on osteogenic and adipogenic differentiation of primary mouse bone marrow stromal cells, Journal of Rare Earths, Vol. 30, No. 1, January 2012, p. 90.
• [12] Zhang J., Liu D., Sun J., Zhang D., Shen S., Yang M., Effect of Dy+3 on osteogenic and adipogenic differentiation of mouse primary bone marrow stromal cells and adipocytic trans-differentation of mouse primary osteoblasts, Chinese Science Bulletin, Vol. 54, No. 1, January 2009, 66-71.
• [13] Liu L., Wang S., Huang Y., Zhou Y., Tong Y., Chen X., Enhancin water repellence and mechanical properties of antibacterial gelatin/Ce(III) fiber by heat treatment, Journal of Rare Earths, Vol. 29 (11), November 2011, 1084-1088.
• [14] Mineral Commodity Summaries 2012, U.S. Geological Survey, January 2012, 128-129 (http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/mcs/2012/mcs2012.pdf, z dnia 28.03.2012).
• [15] Łuszczkiewicz A., Minerały ciężkie ze złoża kruszyw naturalnych w Rakowicach koło Lwówka Śląskiego, Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, nr 87, 2000.
• [16] Long K.R., Van Gosen B.S., Foley N.K., Cordier D., U. S. Geological Survey Scientific Investigations Report, 2010 (http://pubs.usgs.gov/sir/2010/5220/, z dnia 1.03.2012).
• [17] Wznowiono wydobycie pierwiastków ziem rzadkich w USA, International Data Group Poland S.A. (http://www.idg.pl/news/365571/wznowiono.wydobycie.pierwiastkow.ziem.rzadkich.w.usa.html, z dnia 31.10.2011).
• [18] China Baotou to Halt Rare Earth Operations for One Month, The Wall Street Journal, Business (http://online.wsj.com/article/SB10001424052970204346104576638333415825762.html#articleTabs%3Darticle, z dnia 31.10.2011).
• [19] Kto się boi chińskich kwot na pierwiastki, Wyborcza.biz (http://wyborcza.biz/biznes/2029020,101562,8428192.html, z dnia 31.10.2011).
• [20] Rare earths supply deal between Japan and Vietnam, BBC NEWS (http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacific-11661330, z dnia 31.10.2011).
• [21] Molycorp strikes rare-earth elements in California, The Wall Street Journal, Market Watch (http://www.marketwatch.com/story/molycorp-strikes-rare-earth-elements-incalifornia-2011-10-04, z dnia 31.10.2011).
• [22] Brazil’s Vale Discovers Rare Earths in Amazon, The Wall Street Journal, Business http://online.wsj.com/article/SB10001424052970204612504576609413994133684.html, z dnia 31.10.2011).
• [23] Kato Y., Fujinaga K., Nakamura K., Takaya Y., Kitamura K., Ohta J., Toda R., Nakashima T., Iwamori H., Deep-sea mud in the Pacific Ocean as a potencial resource for rare-earth elements, Nature Geoscience, vol. 4, July 2011, 535-539.
• [24] Pourmand A., Dauphas N., Ireland T.J., A novel extraction chromatography and MC-ICP-MS technique for rapid analysis of REE, Sc and Y: Revising CI-chondrite and Post-Archean Australian Shale (PAAS) abundances, Chemical Geology, vol. 291, January 2012, 38-54.
• [25] Kijkowska R., Mazanek Cz., Pawłowska-Kozińska D., Ziemie rzadkie w fosfogipsie pochodzenia apatytowego, Monografia 74, Politechnika Krakowska, Kraków 1988, 5-14.
• [26] Technologia zagospodarowania fosfogipsu, Prezentacja IP Forum 2009, Notus-Fosfum http://www.ip-hub.pl/m/att/technologia_zagospodarowania_fosfogipsu.pdf, z dnia 28.03.2012).
• [27] Jarosiński A., Ostrowski Cz., Aktualne kierunki zagospodarowania odpadów, fosfogipsowych, Politechnika Krakowska, Monografia 74, Kraków 1988, 81-96.
• [28] Zieliński S., Szczepanik A., Zastosowanie ekstrakcji rozpuszczalnikowej do wydzielania pierwiastków ziem rzadkich z półwodnego siarczanu wapniowego pochodzenia apatytowego, Monografia, Politechnika Krakowska, Kraków 1988, 65-80.