Metoda obrazowania niskich stanów wód podziemnych w przestrzeni jednolitych części wód podziemnych

• Autorzy: Kubicz J. , Stodolak R.

Identyfikatory

DOI

10.22630/PNIKS.2017.26.1.02

Warianty tytułu

EN

The method of low groundwater flow charting in space of groundwater bodies

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wytypowanie obszarów najbardziej narażonych na suszę jest bardzo ważnym i aktualnym zadaniem. W opracowaniu zaproponowano metodykę wyznaczania obszarów narażonych na suszę wód podziemnych łączącą metodę analizy wielokryterialnej AHP oraz technikę GIS. Wykorzystanie obu technik umożliwiło włączanie do analizy danych różnego typu. Wynikiem prac było uzyskanie mapy wynikowej i wytypowanie obszarów o różnym narażeniu na suszę hydrogeologiczną (w zakresie klas I–IV). Analizę wykonano na podstawie danych z regionu wodnego Dolnej Odry oraz Przymorza Zachodniego.

EN

Groundwater drought leads to the lowering of the ground water level and affects the functioning of whole ecosystems. This is why the determination of areas most exposure to drought. For the purposes of the study, a multi-layer model was created with use of AHP and GIS method. It constitutes a basis for the determination of areas characterised by various levels of exposure to groundwater drought (within classes I–IV). The analysis was prepared basing on data from the Lower Odra river and the Western Pomerania Region.

Słowa kluczowe

PL

susza hydrogeologiczna; modelowanie GIS; metoda AHP; susza

EN

groundwater drought; GIS modelling; AHP method; drought exposure

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 26, No. 1
• Strony: 15--27
• Opis fizyczny: Bibliogr.33 poz., mapy, tab., wykr.

Twórcy

autor

Kubicz J.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Inżynierii Środowiska, pl. Grunwaldzki 24 50-363 Wrocław, Poland

autor

Stodolak R.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Inżynierii Środowiska, pl. Grunwaldzki 24 50-363 Wrocław, Poland

Bibliografia

• Bącik, A. i Dobies, M. (2012). Identyfikacja oddziaływań zmian poziomów wód podziemnych w obszarze RZGW Szczecin z uwzględnieniem zmian klimatu. Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny.
• Czarnecka, M., Kozminski, C., Michalska, B., Kalbarczyk, E. i Kalbarczyk, R. (2004). Warunki wilgotnościowe powietrza i gleby na Pomorzu. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Monografie, 38, 27-45.
• Demuth, S. i Bakenhus, A. (1994). Hydrological Drought – A literature review. Freiburg: University of Freiburg.
• Downarowicz, O., Krause, J., Sikorski, M. i Stachowski, W. (2000). Zastosowanie metody AHP do oceny i sterowania poziomem bezpieczeństwa złożonego obiektu technicznego. W: Wybrane metody ergonomii i nauki o eksploatacji (s. 7-42). Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
• Górski, K., Ignatowicz, L. R., i Bykowski, J. (2015). Zastosowanie metody AHP do projektowania komór mikrotunelowych. Przegląd – Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 24(4), 70, 317-330.
• Górski, T., Demidowicz, G., Deputat, T., Górska, K., Marcinkowska, I., Spoz-Pać, W., …Zaliwski, A. (1998a). Suma roczna opadów. Puławy: Instytut Uprawy Nawożenia Gleboznawstwa.
• Górski, T., Górska, K., Wróblewska, E., Zaliwski, A., Posielski, K. (1998b). Średnia temperatura roku. Puławy: Instytut Upraw Nawożenia Gleboznawstwa.
• Gurwin, J. (2014). Long-term monitoring and GIS based determination of groundwater drought propagation, the Lower Silesia region, SW Poland. Episodes, 37(3), 172-181.
• GUS. (2009). Leśnictwo 2009. Pobrano z lokalizacji: http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/rl_lesnictwo_2009.pdf.
• Hao, Z., Hao, F., Singh, V. P., Xia, Y., Ouyang, W. i Shen, X. (2016). A theoretical drought classification method for the multivariate drought index based on distribution properties of standardized drought indices. Advances in Water Resources, 92, 240-247.
• Hoc, R. i Jezierski, P. (2007). Region Zachodniopomorski. W: Hydrogeologia regionalna Polski. Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny.
• Kaczmarek, Z. (1998). Metody oceny i przewidywania susz hydrologicznych. XVIII Ogólnopolska szkoła hydrauliki. Gdańsk: Instytut Budownictwa Wodnego PAN.
• Kalbarczyk, E., i Kalbarczyk, R. (2006). Identification of atmospheric drought periods in north-west Poland over 1965–2004. EJPAU. Pobrano z lokalizacji: www.ejpau.media.pl/volume9/issue4/art-15.html.
• Kalbarczyk, E., i Kalbarczyk, R. (2010). Ocena warunków opadowych w polskiej strefie Pobrzeży Południowobałtyckich. Przegląd Naukowy – Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 19(2), 23-34.
• Kazimierski, B., Cabaska, J., Mikołajczyk, A. i Pilichowska-Kazimierska, E. (2009). Ocena zagrożenia suszą hydrogeologiczną (gruntową) na obszarze Polski. Materiały XVIII Ogolnopolskiego Sympozjum Monitoringu Środowiska Przyrodniczego.
• Kondracki, J. (2002). Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kryza, J., Kryza, H., Pruszkowska, M., Szczepioski, J., Szlufik, A., Tomaszewski, B. i Kleśta, W. (2005). Dokumentacja hydrogeologiczna określająca warunki bezpośredniego odpływu podziemnego do akwenu bałtyckiego wraz z analizą możliwości zagospodarowania i ochrony wód podziemnych. Wrocław: Integrated Management Services Sp. z o.o., AQUATOR Sp. z o.o.
• Kubicz, J., Hämmerling, M. i Walczak, N. (2015). The Use of AHP Method for the Determination of the Most Environmentally Beneficial Variants of Barrages. Journal of Ecological Engineering, 16(4), 36-43.
• Kubicz, J., Hämmerling, M. i Walczak, N. (2016). Porównanie oddziaływania na środowisko różnych metod technologii unieszkodliwiania odpadów wydobywczych z wykorzystaniem metody AHP. Inżynieria Ekologiczna, 47, 131-136.
• Malmasi, S., Jozi, S.A., Monavari, S.M. i Jafarian, M.E. (2010). Ecological impact analysis on Mahshahr petrochemical industries using analytic hierarchy process method. International Journal of Environmental Research, 4(4), 725-734.
• Michalska, B. (2004). Atlas zasobów i zagrożeń klimatycznych Pomorza. Szczecin: Wydawnictwo Akademii Rolniczej.
• Mokwa, M. i Radczuk, L. (2005). Analiza stanów minimalnych dla wstępnej oceny przebiegu suszy hydrologicznej. Przegląd Naukowy – Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 1(31), 58-66.
• Peters, E. (2003). Propagation of drought through groundwater systems. Doctoral thesis. Wageningen Universiteit [manuscript].
• Przytuła, E., Filar, S. i Mordzonek, G. (2013). Bilans wodnogospodarczy wód podziemnych z uwzględnieniem oddziaływań z wodami powierzchniowymi w polskiej części dorzecza Odry. Warszawa: Informator Państwowej Służby Hydrogeologicznej. Państwowy Instytut Geologiczny.
• Saaty, T.L. (2004). Decision making – the analytic hierarchy and network processes (AHP/ANP). Journal of Systems Science and Systems Engineering, 13(1), 1-35.
• Sheffield, J. i Wood, E.F. (2011). Drought: Past Problems and Future Scenarios.
• Tallaksen, L.M., i Van Lanen, H.A. (2004). Hydrological drought: processes and estimation methods for streamflow and groundwater 48.
• Elsevier. Tallaksen, L.M., Madsen, H. i Clausen, B. (1997). On the definition and modelling of streamflow drought duration and deficit volume. Hydrological Sciences Journal, 42(1), 15-33.
• Tarka, R. i Staśko S. (2010). Wahania zwierciadła wód podziemnych jako odzwierciedlenie ekstremalnych sytuacji pogodowych. W: Wyjątkowe zdarzenia przyrodnicze na Dolnym Śląsku i ich skutki (pp. 241-255). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Van Lanen, H.A.J. i Peters, E. (2000). Definition, effects and assessment of groundwater droughts. W: Drought and drought mitigation in Europe (pp. 49-61). Netherlands: Springer.
• Van Loon, A.F. (2015). Hydrological drought explained. Water, 2(4), 359-392.
• Walczykiewicz, T. i Szczepański, W. (2012). Opracowanie analizy presji w wpływów zanieczyszczeń antropogenicznych w szczegółowym ujęciu wszystkich kategorii wód dla potrzeb opracowania aktualizacji programów działań i planów gospodarowania wodami. Warszawa: Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy.
• Wiśniowski, Z. (2007). Region dolnej Odry i Zalewu Szczecińskiego. W: B. Paczyński i A. Sadurski (red.), Hydrogeologia regionalna Polski: Wody słodkie. Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).