Zaburzenia funkcjonowania układu hormonalnego człowieka powodowane przez nanomateriały

• Autorzy: Zapór Lidia

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0014.6640

Warianty tytułu

EN

Disturbances in the functioning of the endocrine system caused by nanomaterials

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Postępy, jakie dokonały się w ostatnich latach w dziedzinie nanotechnologii, doprowadziły do opracowania wielu rodzajów nanostruktur, których oddziaływanie na zdrowie człowieka i środowisko jest dopiero badane. Obszarem, który jest praktycznie mało rozpoznany w badaniach naukowych, jest działanie nanomateriałów na układ hormonalny człowieka. W artykule przestawiono wyniki niektórych badań wskazujące na potencjalne działanie nanomateriałów jako substancji mogących zakłócać homeostazę i mechanizmy regulacyjne układu hormonalnego.

EN

The progress made in recent years in the field of nanotechnology has led to the development of many types of nanostructures whose impact on human health and the environment is still being studied. An area that is practically little recognized in scientific research is the effect of nanomaterials on the human endocrine system. The article presents the results of some studies indicating the potential effects of the engineering nanomaterials as substances that may interfere with homeostasis and the regulatory mechanisms of the endocrine system.

Słowa kluczowe

PL

nanomateriały; substancje endokrynne; zaburzenia metaboliczne

EN

nanomaterials; endocrine disruptors; estrogenic effects; metabolic disruptions

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 1
• Strony: 11--13
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys.

Twórcy

autor

Zapór Lidia

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa, Polska

• https://orcid.org/0000-0002-7398-4608

Bibliografia

• [1] RAHMAN E., KABIR M., RAHMAN S., RAHMAN I. A review on endocrine disruptors and their possible impacts on human health. Environmental Toxicology and Pharmacology 2015,40,(1): 241-258.
• [2] DAMSTRA, B.S.T., BERGMAN A., KAVLOCK R.J., VAN DER KRAAK, G. International Programme on Chemical Safety. Global Assessment of the State-of-the-Science of Endocrine Disruptors. World Health Organization, Geneva 2002.
• [3] ZAPÓR, L., OBERBEK, P. Nanomaterials in the Work Environment [in:] Emerging Chemical Risks in the Work Environment, ed. Pośniak M., Taylor & Francis Ltd. 2020.
• [4] PIETROIUSTI, A., H. STOCKMANN-JUVALA, F. LUCARONI i in. Nanomaterial exposure, toxicity, and impact on human health. WIREs Nanomed Nanobiotechnol 2018,10:e1513. DOI: 10.1002/ wnan.1513.
• [5] IAVICOLI I., FONTANA L., LESO V., BERGAMASCHI A. The effects of nanomaterials as endocrine disruptors. Int. J. Mol. Sci. 2013,14: 16732-16801 DOI: 10.3390/ ijms140816732.
• [6] LARSON, J.K., CARVAN III M.J., HUTZ, R.J. Engineered Nanomaterials: As emerging class of novel endocrine disruptors. Biology of Reproduction 2014,91,(1): 20,1-8.
• [7] PRIYAM, A., SINGH, P.P., GEHLOUT, S. Role of Endocrine-Disrupting Engineered Nanomaterials in the Pathogenesis of Type 2 Diabetes Mellitus. Front. Endocrinol 2018,9: 704 DOI: 10.3389/ fendo.2018.00704.
• [8] GUREVITCH, D., SHUSTER-MEISELES, T., NOV O., ZICK, Y., RUDICH, A., RUDICH, Y. TiO2 nanoparticles induce insulin resistance in liver-derived cells both directly and via macrophage activation. Nanotoxicology 2012,6: 804-812.
• [9] CHEN, Z., WANG, Y., WANG, X. i in. Effect of titanium dioxide nanoparticles on glucose homeostasis after oral administration. J. Appl. Toxicol. 2018,38,6: 810-823 DOI: 10.1002/jat.3589. [10] SULAIMAN, A., LUAIBI, N.M., QASSIM, H.A. Effects of silver nanoparticles on thyroid gland structure and function in female rats. Asian J Pharm Clin Res 2018,11(11): 509-513.
• [11] JAIN, M.P., VAISHEVA, F., MAYSINGER, D. Metalloestrogenic effects of quantum dots. Nanomedicine 2012, 7: 23-37.
• [12] ASSADI, F., MOHSENI, M., DADASHI NOSHAHR, K., SOLEYMANI, F.H., JALILVAND, A., HEIDARI, A. Effect of Molybdenum Nanoparticles on Blood Cells, Liver Enzymes, and Sexual Hormones in Male Rats. Biol Trace Elem Res 2017,175,(1): 50-56 DOI: 10.1007/ s12011-016-0765-5.
• [13] ARBABI BIDGOLI S. Endocrine Disrupting Effects of Carbon Nanotubes: A Systematic Review on Next Generation Nanotechnology based Agrochemicals. J. Water Environ. Nanotechnol. 2020; 5(2): 102-113. DOI: 10.22090/jwent.2020.02.001.
• [14] AMEREH, F., BABAEI, B., ESLAMI, A., FAZELIPOUR, S., RAFIEE, M. The emerging risk of exposure to nano(micro)plastics on endocrine disturbance and reproductive toxicity: From a hypothetical scenario to a global public health challenge. Environmental Pollution 2020,261,114158.
• [15] YAN, Z, LIU, Y, SUN, H, LU, G. Influence of multiwall carbon nanotubes on the toxicity of 17β-estradiol in the early life stages of zebrafish. Environmental Science and Pollution Research 2017,25(8): 7566-74.
• [16] DEGGER N., TSE, A.C.K., WU, R.S.S. Silver nanoparticles disrupt regulation of steroidogenesis in fish ovarian cells. Aquatic Toxicology 2015,169: 143-151.
• [17] HOUGAARD, K.S., CAMPAGNOLO, L., CHAVATTEPALMER, P. i in. A perspective on the developmental toxicity of inhaled nanoparticles. Reproductive Toxicology 2015,56: 118-140.
• [18] SUN J., ZHANG Q., WANG Z., YAN B. Effects of nanotoxicity on female reproductivity and fetal development in animal models. Int J Mol Sci 2013,14,(5): 9319-9337.
• [19] SMITH, L.C., MORENO, S., ROBINSON, S., ORANDLE, M., PORTER, D.W., DAS D., SALEH, N.B., SABO-ATTWOOD, T. Multi-walled carbon nanotubes inhibit estrogen receptor expression in vivo and in vitro through transforming growth factor beta1. NanoImpact, 2019,14,100152. DOI: 10.1016/j. impact.2019.100152
• [20] https://ec.europa.eu/environment/chemicals/ endocrine/strategy/substances_en.htm

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).