Importance of personal data protection law for commercial air transport

• Autorzy: Zadura D.

Warianty tytułu

PL

Znaczenie prawa ochrony danych osobowych dla komercyjnego transportu lotniczego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In the review below the author presents a general overview of the selected contemporary legal issues related to the present growth of the aviation industry and the development of aviation technologies. The review is focused on the questions at the intersection of aviation law and personal data protection law. Massive processing of passenger data (Passenger Name Record, PNR) in IT systems is a daily activity for the contemporary aviation industry. Simultaneously, since the mid- 1990 s we can observe the rapid growth of personal data protection law as a very new branch of the law. The importance of this new branch of the law for the aviation industry is however still questionable and unclear. This article includes the summary of the author's own research conducted between 2011 and 2017, in particular his audits in LOT Polish Airlines (June 2011-April 2013) and Lublin Airport (July - September 2013) and the author's analyses of public information shared by International Civil Aviation Organization (ICAO), International Air Transport Association (IATA), Association of European Airlines (AEA), Civil Aviation Authority (ULC) and (GIODO). The purpose of the author's research was to determine the applicability of the implementation of technical and organizational measures established by personal data protection law in aviation industry entities.

PL

W niniejszym artykule poglądowym autor przedstawia wybrane problemy prawne, jakie towarzyszą obecnie rozwojowi sektora lotniczego i technologiom używanym przez ten sektor. Szczególną uwagę autor zwraca na zagadnienia powstające na styku prawa lotniczego i prawa ochrony danych osobowych. Masowe przetwarzanie danych osobowych pasażerów (Passenger Name Record, PNR) za pomocą systemów teleinformatycznych stanowi obecnie codzienność sektora lotniczego. Równocześnie od połowy lat 90. XX w. trwa gwałtowny rozwój nowej dziedziny prawa, jaką jest prawo ochrony danych osobowych. Rola prawa ochrony danych osobowych w działalności sektora lotniczego nadal pozostaje jednak zagadnieniem budzącym wiele wątpliwości i niejasności. Niniejszy artykuł stanowi podsumowanie wyników badań własnych, przeprowadzonych przez autora w latach 2011-2017, w szczególności zaś jego działań audytowych zrealizowanych w Polskich Liniach Lotniczych LOT S.A. (czerwiec 2011 kwiecień 2013) i Porcie lotniczym Lublin (lipiec-wrzesień 2013) oraz analizy informacji publicznych, udostępnionych przez Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (1CAO), Zrzeszenie Międzynarodowego Transportu Lotniczego (IATA), Stowarzyszenie Europejskich Linii Lotniczych (AEA), Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC) i Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (GIODO). Celem badań było określenie zasadności i skali potrzeb w zakresie wdrożenia przez podmioty sektora lotniczego rozwiązań techniczno-organizacyjnych wymaganych przez przepisy międzynarodowego i krajowego prawa ochrony danych osobowych.

Słowa kluczowe

EN

aviation industry; aviation law; aviation security

PL

sektor lotniczy; prawo lotnicze; ochrona lotnictwa cywilnego; ochrona danych osobowych

• Wydawca: Wydawnictwa Naukowe Instytutu Lotnictwa
• Czasopismo: Prace Instytutu Lotnictwa
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 1 (246)
• Strony: 35--44
• Opis fizyczny: Bibliogr. 44 poz.

Twórcy

autor

Zadura D.

• Institute of International Law, Faculty of Law and Administration. Warsaw University, ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 47,00-347 Warszawa

Bibliografia

• [1] Wiśniewski K., 2012, „Między bezpieczeństwem a wolnością zarys przemian prawnych i psychologiczno-społecznych po U IX 2001 roku", „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego", Nr 6.
• [2] Ilków A., 2011, "Czynnik ludzki w systemie bezpieczeństwa ruchu lotniczego", „Prace Instytutu Lotnictwa", Nr 211, str. 99-119.
• [3] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 216/2008 z dnia 20 lutego 2008 r. w sprawie wspólnych zasad w zakresie lotnictwa cywilnego i utworzenia Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego oraz uchylające dyrektywę Rady 91/670/EWG, rozporządzenie (WE) nr 159272002 i dyrektywę 2004/36/WE (Dz.U. L 079, 19.3.2008, str. I).
• [4] Norris J., 2012, "A matter of trust", "Airline Passenger Experience", April.
• [5] Siadkowski A. K., 2013, „Bezpieczeństwo i ochrona w cywilnej komunikacji lotniczej na przykładzie Polski, Stanów Zjednoczonych i Izraela", Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, Szczytno.
• [6] Konwencja o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, sporządzona w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. (Dz.U. z 1959 r. Nr 35,, z późn. zm.). Załącznik 17 - „Ochrona międzynarodowego lotnictwa cywilnego przed aktami bezprawnej ingerencji".
• [7] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 300/2008 z dnia 11 marca 2008 r. w sprawie wspólnych zasad w dziedzinie ochrony lotnictwa cywilnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 2320/2002 z dnia 11 marca 2008 r. (Dz. Urz. UE. L Nr 97, str. 72).
• [8] Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Dz. U. z 2016 r. poz. 605, z późn. zm.).
• [9] Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 31 lipca 2012 r. w sprawie Krajowego Programu Ochrony Lotnictwa Cywilnego (Dz. U. 2012, poz. 912).
• [10] Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 września 2008 r. sygn. akt K 44/07 (Dz.U. 2008 nr 177 poz. 1095).
• [11] Ambroziak L., Cieśluk J., Gosiewski Z., 2011, „Metoda rozpoznawania przeszkód przez bezzałogowy statek powietrzny z wykorzystaniem jednej kamery", „Prace Instytutu Lotnictwa", Nr 216, str. 5-16.
• [12] Grupa Robocza Art. 29 ds. Ochrony Danych Osobowych, WP 231, Opinia 1 /2015 w sprawie kwestii ochrony danych i prywatności dotyczących wykorzystania dronów.
• [13] 2016, „Continuing Traffic Growth and Rccord Airlinc Profits Highlight 2015 Air Transport Results", http://www.icao.int/Ncwsroom/Pages/Continuing-Traffic-Cirowth-and-Record- Airlinc-Profits-Highlight-2015-Air-Transport-Results.aspx (dostęp: 03.05.2016).
• [14] kip, 2017, „Ponad 34 miliony pasażerów na lotniskach", http://www.rp.pl/Linie-lotnicze-i-lotniska/301179949-Ponad-34-miliony-pasazerow-na-lotniskach.html#ap-1(dostęp: 17.01.2017).
• [15] ptw, 2017, „LOT zarabia na lataniu. Przewiózł 5,5 min pasażerów w 2016 roku", http://www.polsataews.pl/wiadomosc/2017-02-01/lot-zarabia-na-lataniu-przewiozl-55-mln-pasazerow-w-2016-roku/ (dostęp: 04.02.2017).
• [16] Głowacka D., 2011, „Kto się boi pasażerów linii lotniczych?", „Rzeczpospolita", 9 marca.
• [17] Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2 (Dz.U. z 1993 r. Nr 61 poz. 284 ze zm.)
• [18] Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19grudnia 1966 r. i ratyfikowany przez Polskę w 1977r. (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167).
• [19] Konwencja Nr 108 Rady Europy o ochronie osób w związku z automatycznym przetwarzaniem danych osobowych, sporządzona w Strasburgu dnia 28 stycznia 1981 r. (Dz.U. 2003 nr 3 poz. 25).
• [20] Rozporządzenie Rady (EW(i) Nr 2299/89 z dnia 24 lipca 1989 r. w sprawie kodeksu postępowania dla komputerowych systemów rezerwacji (Dz. Urz. WE L 220 z 29.7.1989, str. 1 i n.).
• [21] Dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych z dnia 24 października 1995 r. (Dz. Urz. UE. L Nr 281, str. 31).
• [22] Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. 2016 nr 0 poz. 922).
• [23] Porozumienie pomiędzy Wspólnotą Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki w sprawie przetwarzania i przekazywania danych dotyczących nazwy rekordu pasażera (PNR) przez przewoźników lotniczych do Departamentu Bezpieczeństwa Wewnętrznego Stanów Zjednoczonych, Biura Ceł i Ochrony Granic, podpisane w Waszyngtonie dnia 28 maja 2004 r.
• [24] Hasbrouck E., 2017, The Practical Nomad, https://hasbrouck.org/ (dostęp: 05.02.2017).
• [25] Umowa między Stanami Zjednoczonymi Ameryki a Unią Europejską o wykorzystywaniu danych dotyczących przelotu pasażera oraz przekazywaniu takich danych do Departamentu Bezpieczeństwa Wewnętrznego Stanów Zjednoczonych z dnia 14 grudnia 2011 r. (Dz. Urz. UE. L 2012 Nr 215, str. 5).
• [26] Umowa między Wspólnotą Europejską a Rządem Kanady o przetwarzaniu zaawansowanych informacji o pasażerach oraz zapisu danych dotyczących nazwiska pasażera z dnia 3 października 2005 r. (Dz. Urz. UE. L 2006 Nr 82, str. 15).
• [27] Umowa między Unią Europejską a Australią o przetwarzaniu i przekazywaniu przez przewoźników lotniczych australijskiej służbie celnej i granicznej danych dotyczących przelotu pasażera (danych PNR) z dnia 29 września 2011 r. (Dz. Urz. UE. L 2012 Nr 186, str. 4).
• [28] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/681 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie wykorzystywania danych dotyczących przelotu pasażera (danych PNR) w celu zapobiegania przestępstwom terrorystycznym i poważnej przestępczości, ich wykrywania, prowadzenia postępowań przygotowawczych w ich sprawie i ich ścigania (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, str. 132-149).
• [29] „Polska za szybkim wdrożeniem systemu wymiany danych pasażerów", 2016, http://www.lex.pl/czytaj/-/artykul/polska-za-szybkim-wdrozeniem-systemu-wymiany-danych-pasazerów (dostęp: 28.03.2016).
• [30] Grossman W. M., 2009, "Fasten your seatbelts: Information security and the travel industry", http:// www.infosccuritv-magazine.com/view/2347/fasten-your-seatbelts-information-security-and-the-travel-industrv- (dostęp: 04. 10.2014 r.).
• [31] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 80/2009 z dnia 14 stycznia 2009 r. w sprawie kodeksu postępowania dla komputerowych systemów rezerwacji i uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 2299/89 (Dz. Urz. UE.L Nr 35, str. 47).
• [32] "Mid-term evaluation of Regulation 80/2009 on a code of conduct for computerised reservation systems and repealing Council Regulation 2299/89" (Final Report, September 2012).
• [33] Maj M., 2017, „Dane podróżujących samolotami można pobrać z systemów rezerwacji biletów", https://niebezpiecznik.pl/post/jak-pozyskac-dane-pasazerow-limii-lotniczych-przez-systemy-rezerwacji-biletow/(dostęp: 07.01.2017r).
• [34] Hasbrouck E., 2004, ./Travel Privacy", "Privacy and Human Rights 2004", Privacy International and the Electronic Privacy Information Center 2004, http://hasbrouck.org/articles/PHR2004-travelprivacy.pdf (dostęp: 04. 10.2014 r.).
• [35] Bennett C. J., 2005, „What happens when you book an airline ticket? The collection and processing of passenger data post-9/11", w: Zureik E., Mark Salter M. (Ed.), "Global Surveillance and Policing"; Willan Publishing, Devon, United Kingdom.
• [36] Opinia Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (GIODO) (DOLiS-033-232/08) dotycząca projektu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie obsługi naziemnej w portach lotniczych.
• [37] "Security", 2012, "IATA Annual Report 2011", IATA.
• [38] OpiniaGIODO (GI-DOLiS-023/46/07) do projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Krajowego Programu Ochrony Lotnictwa Cywilnego realizującego zasady ochrony lotnictwa.
• [39] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, str. 1-89).
• [40] Komisja Europejska: Wniosek Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i swobodnym przepływem takich danych (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) COM(2012) 11 final 2012/0011 (COD).
• [41] IATA Recommended Practice 1774 - Protection of privacy and transborder data flows of personal data used in international air transport of passengers and cargo (IATA RP 1774), 2012, IATA Passenger Services Conference Resolutions Manual, 32nd Edition.
• [42] WP49 Working Document on IATA Recommended Practice 1774 Protection for privacy and transborder data flows of personal data used in international air transport of passengers and of cargo. Adopted on 14 September 2001.
• [43] Konert A., 2010, "Odpowiedzialność cywilna przewoźnika lotniczego". Oficyna Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
• [44] Marten T., 2009, "The move toward PNR and APIS", „Air Transport IT Review", Issue 2/September.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).