Narażenie środowiskowe dzieci na metale ciężkie zawarte w glebach z placów zabaw, boisk, piaskownic i terenów przedszkoli z obszaru Górnego Śląska

• Autorzy: Nieć J. , Baranowska R. , Dziubanek G. , Rogala D.

Warianty tytułu

EN

Children's exposure to heavy metals in the soils of playgrounds, sports fields, sandpits and kindergarten grounds in the region of Upper Silesia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wstęp. Dzieci to grupa populacyjna szczególnego ryzyka, u których podstawowym źródłem narażenia na metale ciężkie jest droga pozażywieniowa. Połykanie cząsteczek pyłów unoszących się w powietrzu, czy wprowadzonych do ust razem z zabrudzonymi rękami czy zabawkami ma miejsce najczęściej podczas gier ruchowych na placach zabaw, boiskach lub zabaw w piaskownicach. W przypadku Górnego Śląska problem zanieczyszczenia gleb dotyczy obecnie oprócz miejsc, na których prowadzona jest lub była działalność przemysłowa, także obszarów zielonych, jak parki i zieleńce, czy place zabaw, co może stanowić istotne źródło narażenia dzieci zarówno drogą pozażywieniową, jak i oddechową. Celem pracy była ocena zawartości metali ciężkich, takich jak: kadm, ołów i cynk, w glebach z placów zabaw, boisk, piaskownic i przedszkoli z terenu Górnego Śląska. Materiał i metody. Analizie poddano 103 próby; 91 z nich stanowiły próby gleby, pochodzące z placów zabaw, boisk osiedlowych i szkolnych oraz z terenów przedszkoli miejskich, pozostałych 12 prób stanowił piasek z piaskownic osiedlowych. Zawartość metali ciężkich (Cd, Pb i Zn) oznaczono metodą optycznej spektrometrii emisyjnej z indukcyjnie sprzężoną plazmą (ICP OES). Wyniki. Przekroczenia wartości normatywnych oznaczanych pierwiastków wystąpiły w zdecydowanej większości analizowanych prób. Najwyższe stężenia metali oznaczono w glebach pobranych z boisk szkolnych i osiedlowych oraz placów zabaw (Bukowno, Siemianowce). W przypadku gleb z terenów przedszkoli, najbardziej zanieczyszczone były próby pobrane w Radzionkowie, Bytomiu Szombierkach oraz Piekarach Śląskich. Najmniejszy stopnień skażenia metalami ciężkim wykazano dla piaskownic. Wnioski. Badania wykazały, że gleba z analizowanych placów zabaw, boisk szkolnych i osiedlowych, a także z terenów przedszkoli, ze względu na wysoką zawartość metali ciężkich, stanowi istotne źródło narażenia dzieci na metale ciężkie i zwiększa ryzyko zdrowotne z tym związane. Na terenie Górnego Śląska istnieje potrzeba wprowadzenia stałego monitoringu zawartości metali w glebach, a także stosowania działań profilaktycznych, polegających m.in. na okresowej wymianie piasku z piaskownic, czy pokryciu boisk odpowiednim materiałem zabezpieczającym przed pyleniem, a także edukacji w zakresie metod ograniczenia indywidualnego ryzyka zdrowotnego (mycie rąk po zabawie na dworze, zmiana ubrań itd.). Zastosowanie powyższych przykładów działań profilaktycznych może stanowić istotną formę zmniejszenia ryzyka zdrowotnego dzieci, wynikającego z narażenia na metale ciężkie.

EN

Introduction. Children are a group at special risk when the primary source of exposure to heavy metals is by way of means beyond nutrition. Children put their dirty hands and toys into their mouths while playing outdoors and breathe polluted air while playing on grounds with contaminated soil. In the case of Upper Silesia, the problem of soil pollution not only concerns brownfields and places of ongoing industrial activities, but also recreational areas, such as parks, gardens, and playgrounds, which can be a significant source of heavy metal exposure to children, beyond nutrition and breathing. The aim of this study was to evaluate the content of heavy metals such as cadmium, lead and zinc in soils from playgrounds, sports fields, sandpits and kindergarten grounds in Upper Silesia. Material and methods. Ninety-one soil samples from playgrounds, kindergarten grounds and sport fields located close to schools and in neighbourhoods were analyzed; twelve samples were of sand from sandpits. The content of heavy metals (Cd, Pb and Zn) were determined by optical emission spectrometry with inductively coupled plasma (ICP OES). Results. The standards value for Cd, Pb and Zn were exceeded in most of the analyzed samples. The highest metal concentrations were determined in soils collected from sport fields located in the vicinity of schools and in neighbourhoods (Bukowno, Siemianowice). In the case of the kindergarten grounds, most of the contaminated soil samples were collected in Radzionków, Bytom-Szombierki and Piekary Śląskie. The smallest concentration of heavy metals were indicated in the samples collected from the sandpits. Conclusions. This study shows that due to the high content of heavy metals in the soil samples collected from the playgrounds, kindergarten grounds and sport fields located close to schools and in neighbourhoods, these places are a major source of children's exposure to heavy metals and increase the health risks associated with it. There is a need in Upper Silesia for the constant monitoring of heavy metals in soils, and the use of preventive measures such as covering playing fields with suitable material for protection against dust accumulation, as well as education on how to reduce individual health risks (washing hands after playing outdoors, changing clothes, etc.). Application of the above examples of preventive measures can be an important form of reducing the health risk to children resulting from exposure to heavy metals.

Słowa kluczowe

PL

narażenie dzieci; plac zabaw; metale ciężkie; Górny Śląsk

EN

children's exposure; playgrounds; heavy metals; Upper Silesia

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Journal of Ecology and Health
• Rocznik: 2013
• Tom: R. 17, nr 2
• Strony: 55--62
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., tab.

Twórcy

autor

Nieć J.

• Zakład Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Piekarska 18, 41-902 Bytom

autor

Baranowska R.

• Zakład Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Piekarska 18, 41-902 Bytom

autor

Dziubanek G.

• Zakład Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Piekarska 18, 41-902 Bytom

autor

Rogala D.

• Zakład Zdrowia Środowiskowego, Wydział Zdrowia Publicznego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Piekarska 18, 41-902 Bytom

Bibliografia

• [1] Heavy metal soil contamination, Soil quality - urban technical note no. 3, United States Department Of Agriculture, Natural Resources Conservation Service, September, 2000.
• [2] Dmochowski D., Prędecka A., Mazurek M, Pawlak A.: Ocena zagrożeń związanych z emisją metali ciężkich w aspekcie bezpieczeństwa ekologicznego na przykładzie ogródków działkowych w aglomeracji miejskiej. Polski przegląd medycyny i psychologii lotniczej. 2011;3 (17): 257-265.
• [3] Raport: Stan środowiska w województwie śląskim w 2010r., http://www.katowice.pios.gov.pl/monitoring/raporty/2010/raport 2010.pdf.
• [4] Jarup, L. Hazards of heavy metal contamination. British Medical Bulletin, 2003; 68,167-182.
• [5] Poręba R., Gać P, Poręba M. i wsp.: Związek między przewlekłym narażeniem na ołów, kadm i mangan a wartością ciśnienia tętniczego oraz występowaniem nadciśnienie tętniczego. Medycyna Pracy 2010; 61 (1): 5-14.
• [6] Diatta J.B., Chudzińska E., Wirth S.: Assessment of heavy metal contamination of soils impacted by a zinc smelter activity. J Elementol 2008; 13(1): 5-16.
• [7] Oliver M. A.: Soil and human health: A review. European Journal of Soil Science 1997,48,573-592.
• [8] Wojciechowska-Mazurek M., Starska K., Brulińska-Ostrowska E. i wsp.: Ocena zanieczyszczenia żywności pierwiastkami szkodliwymi dla zdrowia. Bromatol Chem Toksykol 2008; 41 (3): 468-474.
• [9] Contaminated Soil in Gardens, How to avoid the harmful effects, Programme for Nutrition Policy, Infant Feeding and Food Security, World Health Organization. Regional Office for Europe. Copenhagen, Denmark 1999.
• [10] Kapka L., Wdowiak L., Woźnica I., Perzyło K., Kwapuliński J.: Środowiskowa ekspozycja na ołów jako problem zdrowotny. Medycyna Ogólna. 2009:15 (2) s.219- 228.
• [11] Kasznia-Kocot J., Dumieński M., Czech E.: Zagadnienia zdrowia środowiskowego dzieci na Polskim Forum Pediatrycznym. Medycyna Środowiskowa. 2009.vol l2 Numer 2.
• [12] Lanphear B.: Low Levels of Lead and IQ Deficits. NIEHS -National Institute of Environmental Health Sciences. 2003
• [13] Dumieński M. Narażenie na ołów. Broszura dla pracowników wykonujących pracę w narażeniu na ołów. Miasteczko Śląskie. 2008.
• [14] Wojciechowska-Mazurek M., Mania M., Starska K., Opoka M., Kadm w środkach spożywczych - celowość obniżenia limitów. Bezpieczeństwo zdrowotne.2010. Tom 64.
• [15] Siemiński M.: Środowiskowe zagrożenia zdrowia. PWN. Warszawa 2007.
• [16] Crown L.A., May J.A.: Zinc toxicity: denture adhesives, bone marrow failure and polyneuropathy. Journal of the Tennessee Medical Association 105:2.2012. Feb 39-40,42.
• [17] Needleman H., Bellinger D.: Low-level lead exposure and the IQ of children: a meta-analysis of modern studies. JAMA. 1990.263: 673-678.
• [18] Corbo G., Forastiere F., Dell'Orco V., Pistelli R., Agabiti N.: Effects of environment on atopic status and respiratory disorders in children. J Allergy Clin Immunol 1993.92:6164623.
• [19] Goldman L.: Case studies of environmental risks to children. Future Child 1995.5(2):27-33.
• [20] Children's Special Vulnerability to Environmental Health Risks. Healthy Generations. Volume 4: Issue 3. February 2004. University of Minnesota, www.epi.umn.edu/mch.
• [21] Zhuang R, Zou B., Li N. Y., Li Z. A.: Heavy metal contamination in soils and food crops around Dabaoshan mine in Guangdong, China: implication for human health, Environ Geochem Health .2009.31:707-715.
• [22] Kulka E.: Ocena narażenia na ołów i kadm dzieci uczęszczających do przedszkoli w Olkuszu. Program wieloletni Środowisko a Zdrowie, Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, e-biuletyn Nr 6 październik 2004r. http://www.srodowiskoazdrowie.pl/wpr/Dokumenty/e-biuletyn/ e-biuletyn_numer 6 .pdf
• [23] Fitzgerald E.F., Schell L. M., Marshall E.G., Carpenter D.O., Suk W.A., Zejda J.E.: Environmental Pollution and Child Health in Central and Eastern Europe, Environmental Health Perspectives, June 1998.Volume 106,Number 6,307-301.
• [24] Chemical Safety and Children's Health Protecting the world's children from harmful chemical exposures: a global guide to resources, Intergovernmental Forum on Chemical Safety (IFCS) Children and Chemical Safety Working Group, October 2005. http://www.who.int/ifcs/champions/booklet_web_en.pdf
• [25] Prüss-Üstün A., Corvalan C: Preventing Disease through Healthy Environments. WHO. Geneva 2006. http://www.who.int/quantifying_ehimpacts/publications/preventi ngdisease.pdf.
• [26] Marchwińska-Wyrwał E., Madej M., Rusin M.: Środowisko i zdrowie w Unii Europejskiej. Zdrowie Środowiskowe. Warszawa2011.
• [27] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi. Na podstawie art. 105 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony Środowiska (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627, Nr 115, poz. 1229 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676,Nr 113, poz. 984iNrl53,poz. 1271).
• [28] Informator o stanie środowiska Wrocławia 2002, Dolnośląska Fundacja Ekorozwoju, Wrocław 2002, ISBN 83-916884-2-9.
• [29] Karczewska A., Kabała C: Gleby zanieczyszczone metalami ciężkimi i arsenem na Dolnym Śląsku - potrzeby i metody rekultywacji, Zesz. Nauk. UP Wroc, Roi., XCVI,2010. Nr 576, 59-80.
• [30] U.S. Environmental Protection Agency (EPA). 2002. Child-specific exposure factors handbook. National Center for Environmental Assessment, Washington, DC; EPA/600/P-00/002B., http://www.epa.gov/ncea.