Wpływ górnictwa węgla kamiennego na środowisko wodne

Sarga-Gaczyńska, M.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Wpływ górnictwa węgla kamiennego na środowisko wodne

Autorzy

Sarga-Gaczyńska M.

Identyfikatory

Warianty tytułu

Impact of coal mining on the aquatic environment

Języki publikacji

Abstrakty

Opady powstające przy produkcji węgla wywierają istotny wpływ na środowisko wodne, powodując zmiany jakości wód w rejonie ich składowania. Zmiany te są następstwem ługowania z odpadów świeżych związków rozpuszczalnych o różnym stopniu szkodliwości oraz zanieczyszczeń generowanych po zdeponowaniu odpadów na składowisku. Są to zanieczyszczenia tzw. obszarowe, które trudno poddają się kontroli. W artykule przedstawiono i scharakteryzowano podstawowe czynniki wpływające na jakość wód w rejonach składowisk odpadów górniczych, a także opisano procesy zachodzące w bryle składowiska.

Wastes arising from the production of coal Ebert a significant impact on the aquatic environment, causing changes In the quality of water in the area of their storage. These changes are the result of leaching of fresh soluble compounds of varying levels of harmfulness and pollution generated after depositing waste in the landfill. These are so called pollution. Areas that are difficult to control. The article presents and characterizes the Basic factors influencing the quality of water In the areas of mining waste disposal sites, and describes the processes taking place In the landfill.

Słowa kluczowe

gospodarka wodna górnictwo węgla kamiennego środowisko wodne

water management hard coal mining water environment

Wydawca

Wydawnictwo 2K TECHNOLOGIE s.c.

Czasopismo

Technologia Wody

Rocznik

2017

Tom

Nr 3 (53)

Strony

14--20

Opis fizyczny

Bibliogr. 42 poz., rys.

Twórcy

autor

Sarga-Gaczyńska M.

Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki, Wydział Inżynierii Środowiska, Instytut Zaopatrzenia w Wodę i Ochrony Środowiska

Bibliografia

1. Anielak, Anna M., 2002: Chemiczne i fizykochemiczne oczyszczanie ścieków, PWN Warszawa.
2. Aykol A., Budakoglu M., Kumral M. i wsp., 2004: Heavy metal pollution and acid drainage from abandoned Balya Pb-Zn sulfide mine, NW Anatolia, Turkey, Environmental Geology, 45.
3. Banks D., Younger P. L., Bumpleton S., 1996: The historical use of mine- drainage and pyrite –oxidation waters in central and Eastern England, United Kingdom. Hydrogeol. Journal v. 4, nr. 4.
4. Barnes I., Clarke F. E., 1964: Geochemistry of ground water in mine drainage problems. U.S. Geol. Survey prof. Papers 473A.
5. Caruccio F. T., 1978: Depositional environment of carboniferous sediments – a predictor of coal mine problems, Environmental management of mineral wastes, Ed. G. T. Goodman, M. J. Chadwick. Sijthoff A. Hordhoff, Alphen aan den Rijjn – The Netherlands.
6. Dz.U. z 2007 roku nr 251 poz. 1885 – Rozporządzenie Rady Ministrów z 24.12.2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności.
7. Environmental State in the Portuguese Test Site: S. Domingos Mine: Past and Present, Portugal – May 2000.
8. Evangelou V. P. (Bill), 1995: Pyrite oxidation and its control, CrC Press, Boca Raton, New York, London, Tokyo.
9. Geldenhuis S., Bell F. G., 1998: Acid mine drainage at a coal mine in the eastern Transvaal, South Africa. Environmental Geology 34 (2/3) May. Springer-Verlag.
10. Górecki J., 1985: Siarka w polskich złożach węgla kamiennego. Gosp. Sur. Minral., t. 1., z. 1.
11. GUS 1995 2015. Ochrona Środowiska. Informacje i Opracowania Statystyczne. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
12. Herzig J., Szczepańska J., Witczak S., 1984: Charakterystyka zasolenia wybranych pokładów węgla w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym na podstawie badań roztworów porowych. Kwartalnik Geol., t. 28, nr 3 4.
13. Herzig J., Szczepańska J., Witczak S., 1985: Zmienność koncentracji jonu chlorkowego w skałach karbońskich Górnośląskiego Zagłębia Węglowego oraz jej przyczyny. Mat. III Ogólnopolskiego Sympozjum – Aktualne problemy hydrogeologii. Kraków–Karniowice 28-30.05.1985.
14. Herzig J., Szczepańska J., Witczak S., Twardowska T., 1986: Chlorides in the Carboniferous rocks of the Upper Silesian coal basin. Fuel, vol. 65, August.
15. Herzig J., 1985: Charakterystyka zasolenia chlorkowego pokładów węgla I skał otaczających w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Praca doktorska. AGH, Kraków (nie publ.).
16. Jaroszewski W., Marks L., Radomski A., 1985: Słownik geologii dynamicznej. Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa.
17. Johnston J., Murray G., 1997: Managing Sulphidic Mine Wastes and Acid Drainage. Best practice environmental management in mining. Environmental Australia.
18. Kasprzak A., Juśko K., Motyka J., 2016: Zmienność jonu chlorkowego i siarczanowego w Wiśle między zbiornikiem Goczałkowickim a ujściem Skawy, Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk, nr 94, s. 197-204.
19. Kaziuk H., Bromek T., Chećko J., Chudzicka B., 1994: Ocena występujących w GZW zasobów węgla ze względu na zawartość w nich składników szkodliwych dla środowiska. V Konferencja Problemy Geologii i Ekologii w Górnictwie Podziemnym, Szczyrk 12-14.10.1994. Wyd. Infograf, Katowice.
20. Lee J. Y., Choi J. C., Yi M. J., Kim J. W., Cheon J. Y., Lee K. K., 2004: Evaluation of groundwater chemistry affected by an abandoned metal mine within a dam construction site South Korea. Quarterly Journal of Engineering Geology and Hydrogeology, 37. Publ. by The Geological Society.
21. Michałek Z., 1962: Studium geochemiczne siarczkowych minerałów żelaza. Pr.Geol. Kom. Nauk Geol. PAN Oddz. w Krakowie, 6.
22. Nowak P., 2000: Sulfide sulfur transformations in the processes of the oxidation of metal sulfides’ surface. Technologia chemiczna na przełomie wieków, Wyd. Stałego Komitetu Kongresów Technologii Chemicznej, Gliwice.
23. Opinia nr 4/85 Państwowej Rady Górnictwa z dnia 13.06.1985r. w sprawie ochrony rzek przed zasoleniem wodami kopalnianymi oraz wykorzystania wód silnie zasolonych.
24. Pacholewski A., Razowska L., Hermański S., 1995: Zmiany w środowisku hydrogeochemicznych w obrębie wypełniającego się leja depresji zlikwidowanych kopalń rud żelaza rejonu Kłobucko-Częstochowskiego. Współczesne Problemy Hydrogeologii, t. VII, Kraków–Krynica.
25. Paktunc A. D., 1999: Mineralogical constraints on the determination of neutralization potential and prediction of acid mine drainage. Environmental Geology 39(2) December. Springer-Verlag.
26. Pluta I., 2000: Zmiany chemizmu wód w wyrobiskach górniczych kopalń GZW. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria Górnictwo, z. 246.
27. Pluta I., 2004a: Kwaśne wody w kopalniach południowo-zachodniego obszaru Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Przegląd Górniczy nr 2.
28. Pluta I., 2004b: Możliwość ograniczenia procesów powstawania kwaśnych wód kopalnianych z wykorzystaniem odpadów energetycznych. Szkoła Gospodarki Odpadami.
29. Pluta I., Jackowicz-Korczyński J., 2003: Acid mine process in polish coal mines, the Niwka-Modrzejów Coal Mine example. Proceeding 8th International Mine Water Association Congress.
30. Razowska L., 2000: Zmiany hydrogeochemiczne w rejonie częstochowskim spowodowane zatopieniem kopalń rud żelaza. Biuletyn PIG 390.
31. Razowska L., 2001: Changes of groundwater chemistry caused by the flooding of iron mines (Czestochowa Region, Southern Poland). Journal of Hydrology 244.
32. Singer P. C., Stumm W., 1970: Acidic mine drainage: the rate-determining site, Science, 167.
33. Skarżyńska K. M., 1997: Odpady powęglowe i ich zastosowanie w inżynierii lądowej i wodnej, Kraków.
34. Stumm W., Morgan J. J., 1970: Aquatic Chemistry, John Wiley & Sons, Inc., New York.
35. Szczepańska J., 1987: Zwałowiska odpadów górnictwa węgla kamiennego jako ogniska zanieczyszczeń środowiska wodnego. Zesz. Nauk. AGH, nr 1135, Geologia, z. 35.
36. Szuflicki, M., Malon, A. i Tymiński M. (red.), 2016: Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce, stan na 31 XII 2015 r. Praca zbiorowa, Warszawa: PIG–PIB.
37. Takanobu Oba: Framboidal Pyrite. The Chemical Education Journal (CEJ), vol. 8, nr 1, SN 14.
38. Twardowska I., 1981: Mechanizm i dynamika ługowania odpadów karbońskich na zwałowiskach, Prace i Studia nr 25, Wyd. PAN, Warszawa.
39. Twardowska I., 1991: Environmental aspects of coal mining wastes deposition and use. VIII International Conference Chemistry for Protection of The Environment, September 16-18, Lublin, Poland.
40. Twardowska I., Szczepańska J., Witczak S., 1988: Wpływ odpadów górnictwa węgla kamiennego na środowisko wodne. Ocena zagrożenia, prognozowanie, zapobieganie. Polska Akademia Nauk, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska, Komitet Inżynierii Środowiska, Prace i Studia nr 35.
41.Williams T. M., Smith B., 2000: Hydrochemical characterization of acute acid mine drainage at Iron Duke mine, Mazowe, Zimbabwe. Environmental Geology 39(3-4) January. Springer-Verlag.
42. Williamson M. A., Kirby C. S., Rimstidt J. D., 1992: The kinetics of iron oxidation in acid mine drainage. V. M. Goldschmidt Internatio

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-9009f310-8056-47da-a04c-8b363a7581ec