Wielorodzinne domy dwuklatkowe

• Autorzy: Pallado A.

Warianty tytułu

EN

Multi-family double-staircase Houses

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Wielorodzinne domy dwuklatkowe to wśród budynków klatkowych pośrednia, odcinkowa forma zabudowy, sytuująca się pomiędzy jednoklatkowymi domami punktowymi a budynkami wieloklatkowymi, tworzącymi ciągi zabudowy liniowej lub kwartały zabudowy płaszczyznowej. Forma ta upowszechniła się w XIX wieku jako element zabudowy osiedli i kolonii robotniczych, między innymi na Górnym Śląsku. W tym samym czasie oryginalne domy dwuklatkowe powstawały w zabudowie miejskiej wielu europejskich miast, budowali je także amerykańscy shakerzy. Autor rozwija tę formę budynku w swoich pracach teoretycznych i projektowych. W ostatnich latach opublikował książkę i wykonał kilka zrealizowanych projektów, prezentujących walory tego rodzaju zabudowy mieszkaniowej. W artykule przedstawia genezę i charakterystykę wielorodzinnych domów dwulatkowych oraz prezentuje argumenty za dalszym rozwojem tej formy zabudowy. Ilustracje przedstawiają dwa projekty osiedli złożonych z domów dwuklatkowych, wykonane w ostatnich latach pod kierunkiem autora. Są to: osiedle Sławka i osiedle Mały Staw w Katowicach.

EN

Among multi-staircase buildings, double-staircase family houses constitute an intermediate segmental form of development. They have their place among single-staircase punctual buildings and multi-staircase buildings forming linear or planar quarters of development. This form was popularized in the nineteenth century, as an element of the development of working class settlements and colonies, inter alia in the region of Upper Silesia. At the same time the original double-staircase houses were erected in the urban space of many European cities as well as built by American Shakers. The author has been developing this form of the building in his theoretical work and design by publishing a book in recent years and designning a number of accomplished projects presenting the advantages of this type of housing. This article presents the genesis and characteristics of multi-family double-staircase houses and presents reasons for further development of this type of building. The illustrations show two projects of estates consisting of residential double-staircase houses accomplished in recent years under the guidance of the author. These are: Sławka Housing Estate and Mały Staw Housing Estate in the city of Katowice.

Słowa kluczowe

PL

zabudowa wielorodzinna; typologia zabudowy mieszkaniowej; domy dwuklatkowe

EN

multi-family development; housing typology; double-staircase houses

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 12
• Strony: 42--48
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., il.

Twórcy

autor

Pallado A.

• Katedra Projektowania Architektonicznego, Wydział Architektury Politechniki Śląskiej

Bibliografia

• [1] Ebner P. i in., Typology + Innovative Residential Architecture, Birkhäuser, Basel–Boston–Berlin 2010.
• [2] Emlen R.P., The Great Stone Dwelling of the Enfield, New Hampshire Shakers, Old-Time New England, Number 3, Winter-Spring 1979, s. 69–85.
• [3] Firley E., Stahl C., The Urban Housing Handbook, John Wiley & Sons, Chichster 2009.
• [4] French H., New Urban Housing, Laurence King Publishing, London 2006.
• [5] Kaczkowski M. i in., Koncepcja renowacji urbanistycznej kolonii Borsig w Zabrzu, Biuro Projektów Architektonicznych, Katowice 1992.
• [6] Kirfel F., Reisch D., Sichtbeton im Detail. Vier Bauten von Miller & Marata, Quart Verlag, Luzern 2011.
• [7] Nicoletta J., The Architecture of Control. Shaker Dwelling Houses and the Reform Movement in Earthly-Nineteenth-Century America, Journal of the Society of Architectural Historians, Vol. 62, Number 3, September 2003, s. 352–387.
• [8] Pallado J., Architektura wielorodzinnych domów dostępnych, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2007.
• [9] Seidl K., Das Arbeiterwohnungswessen in der Oberschlesischen Montaindustrie, Selbstverlag des Oberschlesischen Berg- und Huttenmänischen Vereins, Kattowitz 1913.