Podziały przestrzenne (terytorialne) w relacjach bezpieczeństwa i obronności państwa

• Autorzy: Łaszczuk Andrzej

Identyfikatory

DOI

10.34752/2021-i276

Warianty tytułu

EN

Spatial (territorial) divisions in the relations of state security and defense

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule podjęto próbę przedstawienia problematyki związanej ze stosowanymi podziałami przestrzennymi (terytorialnymi) Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności akcentując podziały specjalne, wojskowogeograficzne i operacyjne. Celem zasadniczym było zidentyfikowanie tych podziałów i ich złożonej różnorodności w kontekście potencjalnego ich wpływu na aspekt praktyczny funkcjonowania sfery bezpieczeństwa (obronności). Specyficzną rolę w tych relacjach odgrywają podziały wojskowo-geograficzne i operacyjne. Dlatego też zostały poddane analizie w kontekście ich zastosowania i percepcji. Uporządkowanie tak nakreślonego obszaru badawczego możliwe jest poprzez udzielenie odpowiedzi na główny problem badawczy wyrażony w postaci pytania – jakie znaczenie mają podziały przestrzenne (terytorialne) w działalności instytucji systemu bezpieczeństwa państwa? Dekompozycja tego problemu umożliwiła wygenerowanie pomocniczych problemów składowych: Jakie podziały przestrzenne są stosowane w Polsce? Jakie podziały przestrzenne są stosowane w siłach zbrojnych Polski? Jaki jest wpływ podziałów przestrzennych na działania systemu bezpieczeństwa (obronności)? W wyniku przeprowadzonych analiz określono szereg relacji oddziaływania stosowanych podziałów przestrzennych oraz zaproponowano kierunki rozwiązania zidentyfikowanych wad dotyczących ich efektywnego wykorzystania.

EN

The article attempts to present the issues related to the spatial (territorial) divisions of the Republic of Poland, in particular by emphasizing special, military-geographical and operational divisions. The main goal was to identify these divisions and their complex diversity in the context of their potential impact on the practical aspect of the functioning of the security (defense) sphere. Military-geographical and operational divisions play a specific role in these relations. Therefore, they have been analyzed in terms of their application and perception. Organizing the research area outlined in this way is possible by answering the main research problem expressed in the form of a question - what is the significance of spatial (territorial) divisions in the activities of the state security system institutions? The decomposition of this problem made it possible to generate auxiliary component problems: What spatial divisions are used in Poland? What spatial divisions are used in the Polish Armed Forces? What is the impact of spatial divisions on the operation of the security (defense) system? As a result of the conducted analyzes, a number of relations of the impact of the spatial divisions used were determined and the directions of solving the identified defects concerning their effective use were proposed.

Słowa kluczowe

PL

podział przestrzenny; podział terytorialny; podział terytorialny specjalny; podział wojskowo-geograficzny; podział operacyjny; studia operacyjne

EN

spatial division; territorial division; territorial special division; military-geographical division; operational division; operational studies

• Wydawca: Towarzystwo Wiedzy Obronnej
• Czasopismo: Wiedza Obronna
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 3
• Strony: 168--180
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz.

Twórcy

autor

Łaszczuk Andrzej

• Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa, Polska

• https://orcid.org/0000-0002-8383-7716

Bibliografia

• Bagiński H., Studia terenu i metoda opisu kraju, Nakładem Towarzystwa Wiedzy Wojskowej, Warszawa 1924.
• Chojnicki Z., Region w ujęciu geograficzno-systemowym, [w:] Podstawy regionalizacji geograficznej, red. T. Czyż, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań 1996.
• Dumała H., Region jako pojęcie nauki w stosunkach międzynarodowych, „Annales Universitatis Mariae Сurie –Sкlodowsкa” 1994, Vol. I, 3 Sectio К.
• Igielski J., Zespół akt Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych (1926-1935), http://docplayer.pl/32519595-Zespol-aktgeneralnego-inspektoratu-sil-zbrojnych-1-organizacja-i-zakres-dzialania-generalnego-inspektoratu-silzbrojnych.html.
• Instrukcji organizacji i prowadzenia studiów operacyjnych Teatru Zainteresowania Strategicznego (TZS) w Siłach Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej, Sztab Generalny, 2003.
• Jabłonowski M., Sawicki P. red., Studium planu strategicznego Polski przeciw Niemcom, Instytut Wydawniczy PAX,Warszawa 1987.
• Jędrysiak J., Początki i założenia studiów operacyjnych Zachodniego Teatru Działań Wojennych w Siłach Zbrojnych PRL ,„Pamięć i sprawiedliwość” 2019, nr 2 (14), s. 426-455.
• Jewtuchowicz A., Terytorium i współczesne dylematy jego rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2005.
• B. Kulik, Podział terytorialny Polski dla celów administracji specjalnej do 1928 r.: (wybrane problemy), „Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska” 2007, nr 20, s. 86-94, https://bg.uwb.edu.pl/pcr/ZNMW/files/ZNMW _2007_20 _013.pdf.
• Lach Z., Łaszczuk A., Aspekty geograficzne podróży studyjnych, [w:] Podróż studyjna w systemie edukacji oficerów w Akademii Obrony Narodowej. Materiały z sympozjum naukowego, red. A. Polak, AON, Warszawa 2003, s. 81-98.
• Maik W., Rembowska K., Suliborski A. red., Terytorium, region, miejsce – czas i przestrzeń w geografii, Wydawnictwo Uczelniane WSG w Bydgoszczy, Bydgoszcz, 2008.
• Niezbrzycki J., Polesie. Opis wojskowo-geograficzny i studium terenu, Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, Warszawa 1930.
• Otok S., Geografia polityczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Polak A., Studia operacyjne rejonu operacyjnego, [w:] Studia operacyjne rejonu operacyjnego, red. A. Polak, AON, Warszawa 2007, s. 92-113.
• Skrzyp J. red., Wojskowo-geograficzny podział obszaru kraju, AON, Warszawa 1994.
• Słownik języka polskiego PWN, wydanie internetowe, https://sjp.pwn.pl/slowniki/.
• Smoliński J., Siły zbrojne w powojennej Polsce w koncepcjach władz wojskowych na uchodźstwie, „Niepodległość i pamięć. Czasopismo humanistyczne” 2019, Muzeum Niepodległości w Warszawie, Rocznik XXVI, nr 1 (65).
• Umiastowski R., Geografia wojenna Rzeczypospolitej Polskiej i ziem ościennych, Wojskowy Instytut NaukowoWydawniczy, Warszawa 1924.
• Umiastowski R., Terytorium Polski pod względem wojskowym, część wstępna i pierwsza, nakładem autora, Warszawa 1921.
• Warunki terenowe i klimatyczne Polski, Monografia operacyjna składająca się z 5 tomów, Zarząd Topograficzny Sztabu Generalnego, sygn. Szt. Gen. 1023/81, wyd. 1982.
• Wielebski Ł., Geowizualizacja wpływu czasu wschodu i zachodu Słońca na godziny dyżurowania Lotniczego Pogotowia Ratunkowego, „Badania Fizjograficzne”, R. VIII – Seria A – Geografia Fizyczna (A68), s. 233–251, DOI 10.14746/Bfg.2017.8.17, http://klimat-badaniafizj.home.amu.edu.pl/wp-content/ uploads/2018/08/Geografia_ 2017_Wielebski1.pdf.
• Zaborowski Ł., Zasady podziału terytorialnego państwa na szczeblu regionalnym. Próba uporządkowania i zastosowania na przykładzie Polski, rozprawa doktorska, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 2010, https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/41473/zaborowski_zasady_podzialu_terytorialnego_panstw a_na_szczeblu_regionalnym_2010.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
• Zioło Z., Głos w dyskusji, „Biuletyn KPZK PAN” 1992, nr 160, 1992.
• ŹRÓDŁA
• SOURCES
• Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 12 maja 2020 r. w sprawie przekształcenia niektórych garnizonów oraz zmiany rozporządzenia w sprawie utworzenia, przekształcenia i zniesienia garnizonów oraz określenia zadań, siedzib i terytorialnego zasięgu właściwości ich dowódców (Dz.U. 2020 poz. 958).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 2003 r. w sprawie obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa oraz ich szczególnej ochrony (Dz.U. 2003 nr 116 poz. 1090).
• Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. 1989 nr 30 poz. 163 ze zm.).
• Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. 1998 nr 96 poz. 603 ze zm.).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).