Zagrożenia zbiorników wodnych wynikające z działalności człowieka na przykładzie Stawu Płaszowskiego w Krakowie

• Autorzy: Gawałkiewicz R.

Warianty tytułu

EN

Threats to water bodies resulting from human activity : a case study of Płaszów Pond in Cracow

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

An exceptional group ofpost-mining excavations are those made as a result of the exploitation of Quaternary seams of natural aggregates. Their characteristic feature includes borrow pits, left after quarrying. They are going through the process of natural revitalization as a result of water table stabilization and the inflow of ground waters and precipitation waters, followed by the natural succession of aquatic vegetation. Plaszów Pond in Cracow-Plaszów is located close to the city centre, in its attractive region. The attractiveness of the adjacent areas can also have a negative effect on the water resources and the ecosystem. The results of geodetic monitoring of water resources show that the situation during the first three months of 2016 had symptoms of ecological disaster.

Słowa kluczowe

PL

antropogeniczne zbiorniki wodne; katastrofa ekologiczna; monitoring geodezyjny; zasoby wodne

EN

anthropogenic water bodies; ecological disaster; geodetic monitoring; water resources

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 66, nr 1
• Strony: 38--47
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Gawałkiewicz R.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. AGACIAK A. 2016a - Staw Płaszowski wysycha. Trwa badanie, kto jest winien. Kronika Krakowska, Dziennik Polski z dn. 23 lutego 2016 r., nr 46, rok LXXII, Kraków.
• 2. AGACIAK A. 2016b - Fachowcy oszacują, jak bardzo ucierpiał Staw Płaszowski. Kronika Krakowska, Dziennik Polski z dn. 19 kwietnia 2016 r., nr 91, rok LXXII, Kraków.
• 3. AGACIAK A. 2016c - Woda z dachów i pogłębienie dna - tak chcą ratować Staw Płaszowski. Kronika Krakowska, Dziennik Polski z dn. 21 lipca 2016 r., nr 169, rok LXXII, Kraków.
• 4. AGACIAK A., SZYMCZEWSKA P. 2016 - Staw Płaszowski: sytuacja jest już dramatyczna. Woda opadła o metr. Kronika Krakowska, Dziennik Polski z dn. 11 kwietnia 2016 r., nr 84, rok LXXII, Kraków.
• 5. BIEDROŃSKI J. 2005 - Zbiorniki małej retencji -problemy funkcjonowania. [W:] Szponar A., Horska-Schwarz S. (red.), Struktura przestrzenno-funkcjonalna krajobrazu. Cz. II. Dynamika. Funkcjonowanie i rozwój krajobrazu. UWroc., 101-110.
• 6. BOGDANOWSKI J. 1985 - Krajobrazowo-urbanistyczny aspekt zagospodarowania terenów pogórniczych. Zesz. Nauk. AGH, z. 1027, Sozologia i Sozotechnika, 20: 71-84.
• 7. BUDNIK A., FRYTEK I., MLECZKO P., PADOŁ J. 2012 - Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Obszaru Krasickiego-Orawska. Prognoza oddziaływania na środowisko. Urząd Miasta Krakowa, Biuro Planowania Przestrzennego, Kraków.
• 8. CHWASTEK J., WACŁAW J. 1992 - Kamieniołom - „rana” w krajobrazie, czy zabytek przyrody nieożywionej. Zesz. Nauk. AGH, Górnictwo, 16: 135-143.
• 9. CHYTKOWSKA E. 2008 - Bagry. Głos Podgórza - biuletyn informacyjny dzielnicy XIII (Kabel-Płaszów-Przewóz-Rybitwy-Stare Podgórze), Kraków: 3 (41).
• 10. EGGENBAUER P., TOKMAČIJA B., OBRIST A., WAGNER A. 2016 - The Assessment of Environmental Changes of Selected Water Bodies in the Area of Cracow over the Past Two Decades. The Seventh International Conference on Bioenvironment, Biodiversity and Renewable Energies. BIONATURE 2016 26-30 June 2016 Lisbon: 11-16.
• 11. GALAS J. 2007 - Dlaczego warto badać i chronić zbiornik wodny w Zakrzówku? Chrońmy przyrodę ojczystą, 63 (3): 30-41.
• 12. GAWAŁKIEWICZ R. 1999 - Profilowanie dna zbiorników powierzchniowych i dołowych przy wykorzystaniu sondy akustycznej. Praca magisterska (niepubl.), AGH Kraków.
• 13. GURGUL A. 2017 - Woda wróciła do Stawu Płaszowskiego. Teraz urządzą park. Gazeta Wyborcza z dn. 20 marca 2017 r., Kraków.
• 14. JARCZEWSKI W., DOMAŃSKI B., GORCZYCA K., HUCULAK M., KURYŁO M., MUZIOŁ-WĘCŁAWOWICZ A., ZAŁUSKI D. 2009 - Przestrzenne aspekty rewitalizacji - śródmieścia, blokowiska, tereny poprzemysłowe, pokolejowe i powojskowe. Wyd. IRM, Kraków.
• 15. KASZTELEWICZ Z. 2010 - Poprawianie krajobrazu. Rekultywacja terenów pogórniczych w polskich kopalniach odkrywkowych. Cz. I. Surowce i Maszyny Budowlane, Wyd. BMP Sp. z o.o, 6: 24-27.
• 16. KUDŁEK J., PĘPKOWSKA A., WALASZ K., WEINER J. 2005 - Koncepcja ochrony różnorodności biotycznej miasta Krakowa. Instytut Nauk o Środowisku. UJ, Kraków.
• 17. MAJ A.2016- Staw Płaszowski: miejscy radni interweniują u prezydenta. Kronika Krakowska, Dziennik Polski z dn. 14 kwietnia 2016 r., nr 87, rok LXXII, Kraków.
• 18. MICHALCZYK Z. 2013 - Przyrodnicze i gospodarcze znaczenie małej retencji wody. [W:] Ogólnopolska Konferencja Naukowa nt. Funkcjonowanie, zagrożenia i ochrona drobnych zbiorników wodnych. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, 26-27.IX.2013 r. Janów Lubelski: 10-11.
• 19. OGAR R., SKIBA M.J. 2016a - Opinia hydrogeologiczna dotycząca obniżenia zwierciadła wody w Stawie Płaszowskim w Krakowie. Przedsiębiorstwo Hydrogeologiczne „Hydrodol”, Tarnów.
• 20. OGAR R., SKIBA M.J. 2016b - Aneks do Opinii hydrogeologicznej dotyczącej obniżenia zwierciadła wody w Stawie Płaszowskim w Krakowie. Przedsiębiorstwo Hydrogeologiczne „Hydrodol”, Tarnów.
• 21. OGÓREK P. 2016 - Co dalej ze Stawem Płaszowskim? Urzędnicy liczą na naturę. Gazeta Krakowska z dn. 7 czerwca 2016 r.
• 22. PIETRZYK-SOKULSKA E. 2002 - Kamieniołom w krajobrazie - „rana” czy antropogeniczny walor. Konferencja naukowo-techniczna nt. Ochrona środowiska na terenach górniczych u progu integracji z Unią Europejską, Szczyrk: 175-176.
• 23. PIETRZYK-SOKULSKA E. 2010 - Zbiorniki wodne w wyrobiskach pogórniczych - nowy element atrakcyjności krajobrazu miasta. Pr. Komisji Krajobrazu Kulturowego, 14: 264-272.
• 24. POCIASK-KARTECZKA J. 1994 - Przemiany stosunków wodnych na obszarze Krakowa. Zesz. Nauk. UJ, z. 1144, Pr. Geogr., 96: 1-38.
• 25. PUCHALSKI W. 1999 - Ekologiczne podstawy zagospodarowania zbiorników wodnych w wyrobiskach poeksploatacyjnych. Górnictwo Odkrywkowe, 41: 232-245.
• 26. RAPORT z konsultacji społecznych dokumentu pn. Kierunki rozwoju i zarządzania terenami zieleni w Krakowie na lata 2017-2030. Wydział Kształtowania Środowiska Urzędu Miasta Krakowa (05.04.2017).
• 27. ROZPORZĄDZENIE Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dn. 5 listopada 1991 r. w sprawie klasyfikacji wód oraz warunków, jakim powinny odpowiadać ścieki wprowadzane do wód lub do ziemi. Dz.U. z 1991 r. nr 116 poz. 503.
• 28. RYBICKI S., KROKOSZYŃSKI P., HERZIG J. 2009 - Charakterystyka warunków geologiczno-inżynierskich podłoża Krakowa z uwzględnieniem nawarstwień historycznych. Geologia, 35 (1): 57-65.
• 29. SUŁKOWSKA M. 2013 - Rewitalizacja zdegradowanego miejskiego obszaru peryferyjnego o walorach krajobrazowych. Przestrzeń i Forma, 20:407-420.
• 30. SZYMCZEWSKA P. 2016a - Wkrótce Staw Płaszowski może zniknąć. Jak uzupełnić w nim wodę. Kronika Krakowska, Dziennik Polski z dn. 13 kwietnia 2016 r., nr 86, rok LXXII, Kraków.
• 31. SZYMCZEWSKA P. 2016b - Jak ratować Staw Płaszowski? Powstała nowa koncepcja. Dziennik Polski z dn. 14 listopada 2016 r., nr 268, rok LXXII, Kraków.
• 32. WAGNERA., HRUŠEVAR D. 2015 - Plant Diversity in the Area of Water Bodies near Kraków. Focus on Invasive Plants. IARIA, BIONATURE, dok. elektroniczny: https://www.thinkmind.org/index.php?view=instance&instance=BIONATURE+2015 (25.01.2016).
• 33. WEINER J. 2005 - Przyroda Krakowa. Czy i jak chronić przyrodę w mieście? Wszechświat, 10-12: 258-263.
• 34. WIEHLE D., PIĄTEK G., STANEK Ł. 2016 - Inwentaryzacja przyrodnicza Stawu Płaszowskiego z uwzględnieniem wpływu obniżenia się lustra wody w Stawie Płaszowskim na stan siedlisk i gatunków roślin oraz zwierząt, a także wydanie wytycznych dla działań zmierzających do minimalizacji negatywnych skutków zmian dotyczących walorów przyrodniczych Stawu Płaszowskiego. Biuro Badań Naukowych i Ekspertyz Green Vetiver. Kraków. www.bazagis.pgi.gov.pl.
• 35. ZAŁĄCZNIK do uchwały nr LXXV/737/05 Rady Miasta Krakowa z dn. 13 kwietnia 2005 r. - Program ochrony środowiska i stanowiący jego element plan gospodarki odpadami dla miasta Krakowa - plan na lata 2005-2007 z uwzględnieniem zadań zrealizowanych w 2004 roku oraz perspektyw na lata 2008-2011. Program ochrony środowiska, tom I.
• 36. ŻÓŁCIAK J. 1996 - Zarys przemian dziejowych miasta Podgórza oraz wsi Płaszów, Rybitwy, Przewóz - historycznych miejscowości Dzielnicy XIII. [W:] Dzielnica XIII, Wolne Królewskie Miasto-Podgórze-Płaszów- Rybitwy-Przewóz. Zarys przemian historycznych. Kraków.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).