Zastosowanie georadaru otworowego do poprawy skuteczności prac uzdatniających podłoże autostrady A-1 na terenach płytkiej eksploatacji rud metali

• Autorzy: Łątka T.

Warianty tytułu

EN

Application of borehole GPR method to improve the efficiency of the basement treatment of A-1 motorway on areas of shallow mining of metal ores deposit

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań georadarem otworowym, przeprowadzonych w ramach uzdatnienia podłoża pod budowę autostrady A-1 na odcinku od węzła Piekary Śl. do węzła Bytom. Przedstawiono charakterystykę warunków geologiczno-górniczych na terenach pogórniczych eksploatacji rud metali. Omówiono zastosowaną metodykę badawczą, z podkreśleniem analizy wyników wzajemnie uzupełniających się metod mikrograwimetrycznej i georadaru otworowego. Badania georadarem otworowym zostały przeprowadzone w otworach kontrolno-iniekcyjnych w strefie stwierdzonych anomalii mikrograwimetrycznych.

EN

The article presents the results of borehole GPR measurements, which were a complementary part of the project of basement treatment on A-1 motorway in the section from the Piekary Śl. junction to Bytom junction within the so-called area of “ogródki działkowe”. The borehole GPR measurements were carried out in the injection boreholes in the places of identified gravity anomalies within the motorway A-1 lane. In the article the geological and mining conditions together with the typical lithological profile of the study area were presented. In this area historical exploitation of metal ores was conducted. The article discusses the methodology of the research with emphasis on the complementary analysis of results from microgravity and borehole georadar methods. Two examples of research areas with identified gravity anomalies were discussed. These examples show, how the borehole GPR measurements improved the efficiency of basement treatment works on A-1. The advantages as well as the limitations of borehole GPR method were discussed. Research were led by the team of Mineral and Energy Economic Research Institute of the Polish Academy of Sciences.

Słowa kluczowe

PL

georadar otworowy; mikrograwimetria; teren pogórniczy; płytka eksploatacja rud metali; uzdatnianie podłoża

EN

borehole georadar; microgravity; post-mining area; shallow mining of metal ores; basement treatment

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 6
• Strony: 43--48
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz.

Twórcy

autor

Łątka T.

• United Oilfield Services Sp. z o.o., Warszawa

Bibliografia

• 1. Chudek M.: Geomechanika z podstawami ochrony środowiska górniczego i powierzchni terenu. Wyd. Politechniki Śl., Gliwice 2002.
• 2. Dokumentacja geologiczno-inżynierska dla projektu budowy autostrady A1 od Węzła Piekary Śl. do Węzła Maciejów, odcinek km 490 + 427 - km 510 + 530 = km 510 + 502,82. Geoprojekt Śląsk, wrzesień 2007 [niepublik.].
• 3. Dokumentacja – Program uzdatnienia podłoża na trasie MPL Katowice-Pyrzowice (Pilecki Z. i Kotyrba A. kier.). IGSMiE PAN, Kraków 2013 [niepublik.].
• 4. Fajklewicz Z.: Znaczenie badań geofizycznych w procesie przywracania wartości użytkowych terenom naruszonym dokonaną eksploatacją górniczą. Mat. Warsztatów Górniczych 2001, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków 2001.
• 5. Goszcz A.: Powstawanie zapadlisk i innych deformacji nieciągłych powierzchni na obszarach płytkiej eksploatacji górniczej. Mat. Szkoły Eksploatacji Podziemnej ‘96. Wyd. CPPGSMiE PAN w Krakowie, Szczyrk 1996, s. 119–137.
• 6. Goszcz A., Skinderowicz M.: Próby zastosowania metody elektrooporowej w problemach ochrony powierzchni. Mat. I Krajowej Konf. Nauk.-Techn. „Zastosowanie metod geofizycznych w górnictwie kopalin stałych”, t. II, Wyd. AGH, Kraków 1985, s. 59–72.
• 7. Karczewski J.: Zarys metody georadarowej. Uczelniane Wyd. Nauk.-Dydaktyczne AGH, Kraków 2007.
• 8. Karczewski J., Tomecka-Suchoń S. Ziętek J.: On some problems to localize post-exploitation mining holes with Ground Penetrating Radar. Acta Geodetica and Geophysica Hungarica 1999, vol. 34, s. 159–167.
• 9. Karte Oberschlesischen Erzbergbauers – Herausgegeben von dem Koniglichen Oberbergamt zu Breslau In den Jahren 1911–1912. Skala 1:10000(mapa historycznej eksploatacji rud metali).
• 10. Karte Oberschlesischen Erzbergbauers – Herausgegeben von dem Koniglichen Oberbergamt zu Breslau In den Jahren 1911–1912. Skala 1:100000 (mapa historycznej eksploatacji rud metali).
• 11. Król M.: Sprawozdanie z prac uzdatniających podłoże autostrady A-1 na odcinku od węzła Piekary Śląskie do węzła Maciejów km 490+427 do 510+530, Katowice, grudzień 2010 [niepublik.].
• 12. Łątka T., Czarny R., Krawiec K., Kudyk M., Pilecki Z.: Eksperymentalne badania położenia nieciągłości, pustek i stref rozluźnień w górotworze za pomocą georadaru otworowego, Zeszyty Nauk. IGSMiE PAN, nr 77, 2010, s. 67–75.
• 13. Marcak H., Pilecki Z.: Some geophysical and geomechanical remarks on recognition sinkhole processes in post-mining areas. Proceedings of the 12th European Meeting of Environmental and Engineering Geophysics, Helsinki 4–6 Sept. 2006.
• 14. Materiały informacyjne firmy Malå GeoScience AB.
• 15. Pilecki Z.: The role of geophysical methods in the estimation of sinkhole threat in the post-mining areas of shallow exploitation in the Upper Silesian Coal Basin, Poland. Gospodarka Surowcami Mineralnymi 2008, z. 3/1, s. 27–40.
• 16. Pilecki Z.: Methodology for A-1 motorway basement treatment effectiveness improvement by means of geophysical methods in the areas of metal ores shallow mining threatened with the sinkhole occurrence in the Upper Silesia. Gospodarka Surowcami Mineralnymi 2009, z. 3, s. 319–331.
• 17. Pilecki Z.: Uzdatnienie podłoża autostrady A-1 na terenach pogórniczych płytkiej eksploatacji rud metali. Studia, Rozprawy, Monografie, nr 184, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków 2014.
• 18. Pilecki Z., Kotyrba A.: Problematyka rozpoznania deformacji nieciągłych dla potrzeb projektowania konstrukcji drogowych na terenie płytkiej eksploatacji rud metali, Prace Nauk. GiG 2007, nr III, s. 379–392.
• 19. Pilecki Z., Pilecka E., Pszonka J., Stanisz J., Morman J.: Zagrożenia deformacjami nieciągłymi na obszarze górniczym Jaworzno III. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków 2012.
• 20. Popiołek E., Pilecki Z. (red.): Ocena przydatności do zabudowy terenów zagrożonych deformacjami nieciągłymi za pomocą metod geofizycznych. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków 2005.
• 21. Pszonka J.,: Charakterystyka zagrożenia zapadliskowego w niecce bytomskiej na terenach historycznej eksploatacji rud metali w świetle warunków geologicznych i górniczych. Mat. warsztatów: Zagrożenia naturalne w górnictwie, Ślesin 2007, s. 117–136.
• 22. Ziętek J., Karczewski J., Tomecka-Suchoń S., Carcione J., Padoan G., Denis C.: Observations and results of GPR modelling of sink-holes in Upper Silesia (Poland). Acta Geodetica and Geophysica Hungarica 2001, vol. 36, s. 377–389.