Wpływ zakłóceń bioelektrycznej czynności mózgu na funkcjonowanie w ruchu drogowym

• Autorzy: Odachowska E.

Warianty tytułu

EN

The influence of disturbences in the bioelectric brain action on the functioning in the road traffic

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł prezentuje wyniki badań nad oceną wpływu funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego (OUN) na zachowania kierowców w ruchu drogowym, w tym na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Oceny parametrów OUN dokonywano przy wykorzystaniu elektroencefalogramu (EEG) umożliwiającego badanie bioelektrycznej czynności mózgu, oceniano także funkcjonalność mózgu na podstawie wyników badania temperamentu rozumianego, zgodnie z teoriami aktywacyjnymi, jako biologicznie zdeterminowana cecha osobowości [3, 4, 14] Analizę zachowania kierowcy prowadzono przy użyciu symulatora samochodu osobowego oraz Wiedeńskiego Systemu Testów. Uzyskane wyniki potwierdziły tezę związku pomiędzy zakłóceniami bioelektrycznej aktywności mózgu a funkcjonowaniem badanych w ruchu drogowym. Odkryte zależności pomiędzy fizjologicznym funkcjonowaniem OUN a jakością procesów psychicznych, biorących udział w prowadzeniu pojazdu mogą stanowić podstawę praktycznych implikacji uzyskanych wyników w postaci m.in. odpowiedniej psychoedukacji.

EN

The article presents the results of research on the assessment of the impact of the central nervous system functioning (CNS) on the drivers behaviour in the road traffic, including road safety. CNS parameters were assessed using an electroencephalogram (EEG) to study bioelectrical brain function, and the brain's functionality based on the results of the studies of the temperament, understood according to activation theories, as a biologically determined personality trait [3, 4, 14]. The driver's behaviour was analyzed using passenger car simulator and the Vienna Test System. The results obtained have confirmed the thesis of the relationship between the disturbances of bioelectrical activity of the brain and the functioning of the subjects tested in the road traffic. The discovered relationships between the physiological functioning of the CNS and the quality of mental processes involved in driving a vehicle can be the basis for the practical implications of the obtained results in the form of, among the others, appropriate psycho education.

Słowa kluczowe

PL

psychofizjologia; psychologia transportu; brd

EN

psychophysiology; transport psychology; road safety

• Wydawca: Wydawnictwo ITS
• Czasopismo: Transport Samochodowy
• Rocznik: 2017
• Tom: z. 4
• Strony: 29--40
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., wykr.

Twórcy

autor

Odachowska E.

• Instytut Transportu Samochodowego

Bibliografia

• [1] Almahasneha H., Chooib WT., Kamela N, Malik AS. (2014). Deep in thought while driving: An EEG study on drivers’ cognitive distraction. Transportation Research Part F Traffic Psychology and Behaviour 09/2014; 26:218-226.
• [2] Aminoff, M.J. (1999): Electrodiagnosis in clinical neurology. New York: Churchill Livingstone.
• [3] Buss, A. H. (1991). The EAS Theory of Temperament. [W:] J. Strelau, A. Angleitner (red.), Explorations in temperament: International perspectives on theory and measurement (s. 43-60). New York: Plenum Press.
• [4] Eliasz, A. (1985). Transactional Model of Temperament. [W:] J. Strelau (red.), Temperamental bases of behavior: Warsaw Studies on Individual Differences (s. 41-78). Lisse: Swets and Zeitlinger.
• [5] Haufe, S., Treder, M.S., Gugler, M.F., Sagebaum, M., Curio, G. and Blankertz, B. (2011). EEG potentials predict upcoming emergency brakings during simulated driving. Journal of Neural Engineering, Vol. 8, No 5
• [6] Jędrzejczak, J. (2008). EEG w praktyce klinicznej. Wrocław: Urban&Partner
• [7] Lin CT, Chen SA, Chiu TT, Lin HZ, Ko LW. (2011). Spatial and temporal EEG dynamics of dual-task driving performance. Journal of NeuroEngineering and Rehabilitation 2011, 8:11. Pobrano dnia 4.09.2015 z http: http://www.jneuroengrehab.com/content/8/1/11
• [8] Lubar, J. F. i Lubar, J. O. (1999). Neurofeedback assessment and treatment for attention deficit/hyperactivity disorders (ADD/HD). In J. R. Evans & A. Abarbanel (Red.).Introduction to quantitative EEG and neurotherapy (pp. 103-143). New York: Academic Press.
• [9] Majkowski, J. (red.) (1989). Elektroencefalografia Kliniczna, Wyd. II Warszawa: PZWL
• [10] Odachowska, E. (2012). Emocje na drodze. Nowe metody poszukiwania przyczyn wypadków drogowych. Technika Transportu Szynowego 9, 2779-2789.
• [11] Odachowska, E., Doliński, D. (2016). Beware when danger on the road has passed. The state of relief impairs a driver’s ability to avoid accidents. (HF-14-4317) has been submitted by to Human Factors: The Journal of the Human Factors and Ergonomics Society - w recenzji.
• [12] Prusiński, A. (1998). Neurologia praktyczna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL
• [13] Quigg, M. (2008). EEG w praktyce klinicznej (red.pl J.Jędrzejczak) Wrocław: Elsevier Urban&Partner
• [14] Strelau, J. (1969). Temperament i typ układu nerwowego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• [15] Szelenberger W. (2000) Potencjały wywołane. Warszawa: Wydawnictwo Elmiko.
• [16] Wróbel, A. (1997). Zbiorcza aktywność elektryczna mózgu. Kosmos, problemy nauk biologicznych, Tom 46, 3 (236), 317-326.
• [17] Yeung, N., Bogacz, R., Holroyd, C. B. i Cohen, J. D. (2004). Detection of synchronized oscillations in the electroencephalogram: An evaluation of methods. Psychophysiology, 41:822-832,.

Uwagi

Opracowanie w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).