Possibilities of reclamation and using of large-surface coal mining dumping grounds in Poland

• Autorzy: Marcisz Marek , Probierz Krystian , Gawor Łukasz

Identyfikatory

DOI

10.24425/gsm.2020.132546

Warianty tytułu

PL

Możliwości rekultywacji i zagospodarowania wielkoobszarowych zwałowisk po górnictwie węgla kamiennego w Polsce

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

There was done an inventarization of 41 coal mining dumping grounds, gathering waste material from 27 mines. Considering the fact, that five mines belong to multi-motion plants the research comprised 32 hard coal deposits. Source data with localization of particular dumps have been obtained from archival materials from the mines and municipalities, in the boundaries where the dumps occur as well as free accessible published materials (books, scientific papers). The data have been verified, in the beginning on the basis of topographical maps, orthophotomaps and aerial photographs and then, after vision done during field works they have been drawn on the topographic base, what resulted in creating the map of post-mining dumping grounds. Valorisation of coal mining waste dumps, using already repeatedly presented method, included defining of: name of the dump, coal mine from where the wastes come from, state of the dump, surface of the dump, type of technical and biological reclamation, accessibility of the object, possibilities of recovery of coal and the results have been drawn on the map. On the basis of collected and elaborated data there was done an attempt of defining of potential possibilities of recovery of coal from the dumps and connecting of coal quality in exploited deposits and coal content in waste material. The results showed that in spite of initial information that the majority of the dumps comprise potential objects of coal recovery of coal from waste material, eventually only in some cases (thirteen objects) the recovery seems to be economically justified.

PL

Dokonano inwentaryzacji 41 zwałowisk odpadów pogórniczych pochodzących z 27 kopalń. Z uwagi na fakt, że pięć kopalń są kopalniami wieloruchowymi, badania objęły swoim zasięgiem aż 32 złoża węgla kamiennego. Dane źródłowe (wraz z miejscami lokalizacji poszczególnych zwałowisk) pozyskano, zarówno z materiałów archiwalnych, jakimi dysponują zakłady górnicze i urzędy miast (w granicach których występują te zwałowiska), jak również z powszechnie dostępnych materiałów opublikowanych (tj. książek, monografii, artykułów naukowych). Zweryfikowane, początkowo na podstawie dostępnych map topograficznych, ortofotomap oraz aktualnych zdjęć lotniczych, a następnie na podstawie wizji w ramach prac terenowych, dane zostały naniesione na podkład topograficzny, czego rezultatem jest mapa zwałowisk odpadów pogórniczych. Waloryzacja zwałowisk, wykorzystująca wielokrotnie już zaprezentowaną metodę, obejmowała określenie: nazwy zwałowiska, kopalni, z której pochodzą zwałowane odpady, stanu zwałowiska, powierzchni zwałowiska, rodzaju rekultywacji technicznej i biologicznej, dostępności obiektu oraz możliwości odzysku węgla, zaś jej wyniki zostały naniesione na wykonaną uprzednio mapę. Na podstawie zebranych i opracowanych danych podjęto próbę określenia potencjalnych możliwości odzysku węgla ze zwałowisk oraz powiązania jakości węgla w złożach eksploatowanych i węgla w materiale odpadowym. Wyniki badań wykazały, iż pomimo wstępnej informacji, że większość badanych zwałowisk stanowi potencjalne obiekty odzysku węgla z materiału odpadowego, ostatecznie tylko w kilkunastu przypadkach (trzynaście obiektów) odzysk ten wydaje się ekonomicznie uzasadniony.

Słowa kluczowe

EN

hard coal mining; coal waste; dumping ground

PL

górnictwo węgla kamiennego; zwałowisko odpadów powęglowych; zagospodarowanie odpadów

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN ; Komitet Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN
• Czasopismo: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 36, z. 1
• Strony: 105--122
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Marcisz Marek

• Silesian University of Technology, Gliwice; Poland; ORCID iD: 0000-0002-8178-880X

autor

Probierz Krystian

• Silesian University of Technology, Gliwice; Poland; ORCID iD: 0000-0002-2784-257X

autor

Gawor Łukasz

• Silesian University of Technology, Gliwice; Poland; ORCID iD: 0000-0002-2244-9322

Bibliografia

• [1] Gawor at al. 2014 – Gawor, Ł., Warcholik, W. and Dolnicki, P. 2014. Possibilities of exploitation of secondary deposits (post mining dumping grounds) as an example of changes in extractive industry (Możliwości eksploatacji złóż wtórnych (zwałowisk pogórniczych) jako przykład zmian w sektorze przemysłu wydobywczego) Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego 27, pp. 255–265 (in Polish).
• [2] Gawor Ł. 2008. Chosen legal problems concerning reclamation of post mining dumping grounds in Ruhr Basin and Upper Silesian Coal Basin (Wpływ uregulowań prawnych na rekultywację oraz zagospodarowanie zwałowisk pogórniczych na przykładzie GZW i Zagłębia Ruhry). PhD thesis, Archives Katedry Geologii Stosowanej, Gliwice (in Polish).
• [3] Gawor, Ł. 2014. Coal mining waste dumps as secondary deposits exemplified on Upper Silesian Coal Basin and Lublin Coal Basin. Geology, Geophysis and Environment 40(3), pp. 285–289.
• [4] Gawor, Ł. and Kwaśny, M. 2015. Prediction of coal quality in the waste material disposed on chosen coal mining waste dumps in Upper Silesian Coal Basin. Geonica 1, pp. 29–32.
• [5] Gawor, Ł. and Marcisz, M. 2014. Geoheritage and industrial heritage of post–mining areas exemplified on Upper Silesian Coal basin (southern Poland). Book of Abstracts Geotour and IRSE, Miscolc, Hungary.
• [6] Gawor, Ł. and Marcisz, M. 2015. Inventarization and mapping of coal mining dumping grounds in Upper Silesian Coal Basin and their evaluation as anthropogenic secondary resources. Proceedings of 12th Mining and Geotechnology Conference “44th Jump over the leather skin”, Kortnik J. ed., Ljubljana, pp. 44–47.
• [7] Kudełko et al. 2005 – Kudełko, J., Kulczycka, J. and Wirth, H. 2005 Sustainable management of brownfield areas (Zrównoważone zarządzanie obszarami poprzemysłowymi). Kraków: Publishing House MEERI PAS (in Polish).
• [8] Nieć, M. 1999. Anthropogenic mineral deposits (Złoża antropogeniczne). Przegląd Geologiczny 47(1), pp. 93–98 (in Polish).
• [9] Ostręga, A. 2014. A holistic approach to the revitalization of (post)mining regions and districts (Holistyczne podejście do rewitalizacji (po)górniczych regionów i rejonów). Przegląd Górniczy 10, pp. 128–133 (in Polish).
• [10] Ostręga, A. and Uberman, R. 2005. Legal aspects of post-mining sites revitalisation (Formalnoprawne problemy rewitalizacji terenów poprzemysłowych, w tym pogórniczych). Górnictwo i Geoinżynieria 29(4), pp. 115–127 (in Polish).
• [11] Ostręga, A. and Uberman, R. 2010. Modes of reclamation and redevelopment – manner of choice, classification and examples (Kierunki rekultywacji i zagospodarowania – sposób wyboru, klasyfikacja i przykłady). Górnictwo i Geoinżynieria 34(4), pp. 445–461 (in Polish).
• [12] Paczesna, J. red. 2014. Terebin IG 5. Profile Głębokich Otworów Wiertniczych PIG, z. 142, PIG-PIB, Warszawa (in Polish).
• [13] Patrzałek, A. 2006. Evaluation of the bio-reclamation process of the mining and metallurgy dumps (Ocena procesu rekultywacji biologicznej zwałowisk odpadów po przemyśle górniczym i hutniczym). Górnictwo i Geologia 1(3), pp. 33–48 (in Polish).
• [14] Patrzałek, A. and Gawor Ł. 2008. Law regulations seen against practice of reclamation and using of coal-mining waste dumps (Uregulowania prawne a praktyka rekultywacji i zagospodarowania zwałowisk po górnictwie węgla kamiennego). Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria Górnictwo, z. 285, pp. 199–208 (in Polish).
• [15] Probierz at al. 2012 – Probierz, K., Marcisz, M. and Sobolewski, A. 2012. From peat to coking coals of the Zofiówka monocline in the Jastrzębia area (southwestern part of the Upper Silesian Coal Basin). Od torfu do węgli koksowych monokliny Zofiówki w obszarze Jastrzębia (południowo-zachodnia część Górnośląskiego Zagłębia Węglowego). Zabrze: Publishing House IChPW (in Polish).
• [16] Probierz at al. 2017 – Probierz, K., Gawor, Ł., Jonczy, I. and Marcisz, M. 2017. Valorization of coal mining waste dumps from the mines of Katowicki Holding Węglowy (Waloryzacja zwałowisk odpadów pogórniczych z kopalń Katowickiego Holdingu Węglowego SA). Gospodarka Surowcami Mineralnymi ‒ Mineral Resources Management 33(1), pp. 35–50 (in Polish).
• [17] Probierz at al. 2018 – Probierz, K., Gawor, Ł. and Marcisz, M. 2018. Valorization of coal mining waste dumps from the mines of Jastrzębska Spółka Węglowa SA for the needs of the recovery of coal and further reclamation and management. Gospodarka Surowcami Mineralnymi ‒ Mineral Resources Management 34(4), pp. 97–114.
• [18] Probierz, K. and Marcisz, M. 2010. Present state of mining in Lwów–Wołyń Coal Basin (Ukraine) (Aktualny stan górnictwa w Lwowsko-Wołyńskim Zagłębiu Węglowym (Ukraina)). Przegląd Górniczy 12, pp. 113–117 (in Polish).
• [19] Radwanek-Bąk, B. 2002. Critetia of rock mineral deposits assessment for their protection (Kryteria waloryzacji złóż kopalin skalnych dla ich ochrony). Górnictwo Odkrywkowe, 44(2–3), pp. 27–31 (in Polish).
• [20] Radwanek-Bąk, B. and Nieć, M. 2015. Valorization of undeveloped industrial rock deposits in Poland. Resources Policy 45, pp. 290–298.
• [21] Shulga et al. 2007 – Shulga, V.F., Zdanowski, A., Ivanina, A.V., Kotasova, A., Kotas, A., Migier, T., Sedaeva, G.M., Lelik, B.I., Matrofaylo, M.N., Kostik, I.E., Korol, N.D., Stepanenko, Y.G., Ivanova, A.V., Zaitseva L.B., Savchuk, V.S. and Ptak, B. 2007. Correlation of the Carboniferous coal-bearing formations of the Lviv-Volyn and Lublin Basins. National Institute of Geological Sciences of Academy of Sciences of Ukraine and Upper Silesian Branch of Polish State Geological Institute, Kiev, Ukraine.
• [22] Sikorska-Maykowska, M. red. 2001. Valorisation of the natural environment and identification of its threats in the Śląskie Voivodeship (Waloryzacja środowiska przyrodniczego i identyfikacja jego zagrożeń na terenie województwa śląskiego). Warszawa: PIG i UMWŚ (in Polish).

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).