O monumentalizmie - problem stylu i stylowości w architekturze

• Autorzy: Kozłowski Tomasz , Początko Marek

Identyfikatory

DOI

10.24425/tkuia.2021.138713

Warianty tytułu

EN

On monumentalism - the problem of style and stylishness in architecture

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Wydaje się, że architektura jest sposobem zapamiętywania wydarzeń, ludzi, obyczajów, przez co staje się magazynem przeszłości dla przyszłości, elementem kultury. Tradycja architektury wykształciła szereg form odpowiednich dla konkretnej funkcji i lokalizacji. Czy współczesność niesie zagrożenia dla ich estetyki? Praca stanowi rozważania o stylu w architekturze oraz odnosi się do sensu jego istnienia w czasie współczesnych wyzwań. Szczególną uwagę poświęca się monumentom - to one opisują historię i współczesność architektury. Badania mogą doprowadzić do odpowiedzi na pytanie, czy współczesna architektura może być monumentalna, nawet jeśli nie wyraża tradycyjnego języka budownictwa.

EN

Architecture seems to be a way of memorizing events, people, customs, thus becoming a storehouse of the past for the future, an element of culture. The architectural tradition has developed a range of forms suitable for a particular function and location. Does modernity pose a threat to their aesthetics? The paper reflects on style in architecture and addresses the sense of its existence in the time of contemporary challenges. It pays special attention to monuments as they describe the history and contemporaneity of architecture. The research may bring an answer to the question of whether contemporary architecture can be monumental, even if it does not express the traditional language of construction.

Słowa kluczowe

PL

styl; styl architektoniczny; styl monumentalny; współczesna architektura monumentalna

EN

style; architectural style; monumental style; contemporary monumental architecture

• Wydawca: Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie ; Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
• Rocznik: 2021
• Tom: T. 49
• Strony: 237--248
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz.

Twórcy

autor

Kozłowski Tomasz

• Cracow University of Technology, Faculty of Architecture

• https://orcid.org/0000-0002-4548-9490

autor

Początko Marek

• Cracow University of Technology, Faculty of Architecture

• https://orcid.org/0000-0002-8907-289X

Bibliografia

• Architecture Culture 1943–1968, ed. Ockman, J. (1993), New York: Rizzoli Interiational Publications.
• Bass, W. (2008), ‘Paradoksy socrealizmu’, Autoportret, nr 1, Kraków: Małopolski Instytut Kultury.
• Benn, G. (1982), ‘Chopin’ [w:] Poezje wybrane, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
• Chwistek, L. (1920), ‘Zagadnienia współczesnej architektury’ [w:] Chwistek, L. (2004), Wybór pism estetycznych, Kraków: Universitas.
• Gautier, T. (1958), Panna de Maupin, (Foreword by the author), Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Gołaszewska, M. (1986), Zarys estetyki, Warszawa: PWN.
• Goryński, J. (1966), Urbanizacja, urbanistyka i architektura, Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Gropius, W. (2014), Pełnia architektury, Kraków: Karakter.
• Koolhaas, R. (2013), Deliryczny Nowy Jork, Kraków: Karakter.
• Krier, L. (2001), Architektura - wybór czy przeznaczenie, Warszawa: Arkady.
• Krzak, Z. (1994), Megality Europy, Warszawa: PWN.
• Loos, A. Ornament i zbrodnia [w:] Loos, A. (2013a), Eseje wybrane, Warszawa: Bęc Zmiana.
• Michałowski, K. (1986), Jak Grecy tworzyli sztukę, Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Monestiroli, A. (2009), ‘Pięć uwag o stylu [w:] Tryglif i metopa. Dziewięć wykładów o architekturze, Kraków: Politechnika Krakowska.
• Nietzsche, F. (2011), Zmierzch bożyszcz czyli jak filozofuje się młotem, Kraków: Vis-á-Vis.
• Nicolai, B. (2013), New Monumentalism in Contemporary Architecture, De Gruyter, DOI: https://doi.org/10.1515/anglia-2013-0038
• Norberg-Schulz, Ch. (1999), Znaczenie w architekturze Zachodu, Warszawa: Wydawnictwo Murator.
• Reizow, B. (1961), Flaubert, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Rosa, J. (2006), Louis I. Kahn, Kolonia: Taschen.
• Rossi, A. (1984), The Architecture of the City, Cambridge, Massachusetts.
• Sant’Elia, A. ‘Architektura futurystyczna’ [w:] Baumgarth, Ch. (1978), Futuryzm, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
• Semper, G. ‘Styl w sztukach technicznych i tektonicznych, czyli estetyka praktyczna’ [w:] Grabska, E., Poprzęcka, M. (1974), Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700–1870, Warszawa: PWN.
• Skin. Architecture & Volume, ed. Asensio, P. (2008), Barcelona: Loft Publications.
• Słownik języka polskiego / Dictionary of the Polish language, red. Szymczak, M. (1982), Vol. III, Warszawa: PWN.
• Taine, H. (2010), Filozofia sztuki, Gdańsk: Wydawnictwo Słowo / obraz terytoria.
• Valéry, P. (1971), Estetyka słowa, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• van der Rohe, L.M. Blok, March 1924.
• Vattimo, G. (2006), Koniec nowoczesności, tłum. Surma-Gawłowska, M., Kraków: Universitas.
• Venturi, R., Scott Brown, D., Izenour, S. (2013), Uczyć się od Las Vegas, Kraków: Karakter

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023)