1-Bromopropan

• Autorzy: Świdwińska-Gajewska A , Kupczewska-Dobecka M.

Warianty tytułu

EN

1-Bromopropane

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

1-Bromopropan (1-BP) jest bezbarwną lub lekko żółtawą cieczą o ostrym zapachu stosowaną jako rozpuszczalnik, głównie dla tłuszczów, wosków i żywic oraz jako środek czyszczący. 1-Bro-mopropan, ze względu na pewien wpływ na warstwę ozonową, znajduje się na liście proponowanych bezpiecznych zamienników chloro- i fluorowęglowodorów służących do czyszczenia po-wierzchni metalowych i specyficznych elementów elektronicznych. Szacuje się, że w Polsce kilka-set osób jest potencjalnie narażonych na ten związek w środowisku pracy. 1-Bromopropan działa neurotoksycznie, powodując zaburzenia w nerwach obwodowych i ośrodkowym układzie nerwowym, co potwierdzają wyniki badań na zwierzętach i obserwacje ludzi narażonych na działanie związku. Działa również hepatotoksycznie, powodując wakuolizację hepatocytów w strefie centralnej zrazików, a związek o dużych stężeniach działa także drażniąco na błony śluzowe nosa, gardła i oczu. Wykazano, że związek ten działa szkodliwie na rozrodczość, zarówno upośledzając płodność, jak i wpływając na rozwój płodu. 1-Bromopropan wykazywał działanie mutagenne u Salmonella Typhimurium szczepu TA1535 i TA100 zarówno z systemem aktywacji metabolicznej, jak i bez tego systemu, w układzie zamkniętym. Wynik negatywny uzyskano natomiast w teście na szczepach TA1537 i TA1538 i TA98, a ponadto także w teście mikrojądrowym przeprowadzonym na myszach Swiss i w teście na wykrywanie dominujących mutacji letalnych u szczurów Sprague-Dawley. Nie znaleziono danych na temat działania rakotwórczego 1-bromopropanu na ludzi i zwierzęta. W Polsce dotychczas nie ustalono wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1-bromo-propanu. W ACGIH w 2005 r. ustalono wartość TLV-TWA na poziomie 50 mg/m3. Wyliczenia wartości NDS 1-bromopropanu dokonano na podstawie działania hepatotoksycznego związku na zwierzęta. Przyjęto stężenie 1000 mg/m3 za wartość NOEL związku. Na podstawie przeprowadzonych obliczeń zaproponowano przyjęcie wartości NDS 1-bromopropanu na poziomie 42 mg/m3. Działanie drażniące 1-bromopropanu obserwowano dopiero po narażeniu na związek o średnim stężeniu wynoszącym 348 mg/m3, nie ma więc potrzeby ustalania wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) 1-bromopropanu. Zaleca się oznakowanie substancji literami „Ft” – substancja działająca toksycznie na płód (Repro. Kat. 2; R60).

EN

1-Bromopropane (1-BP) is a clear, colorless liquid. 1-BP is a substitute for solvents, used to clean metals and electronics, in adhesives and coatings applications, and in aerosol propellant applications. 1-Bromopropane is used to replace chlorinated solvents in vapor degreasing and cold metal cleaning operations. This substance is neurotoxic, hepatotoxic, and reproductive in developmental toxicity in animals. Human studies with 1-bromopropane have not been reported except a case study of 1-BP exposed worker who developed polyneuropathy. 1-BP was mutagenic with or without metabolic activation toward Salmonella typhimurium tester strains TA1535 and TA100 but it was not mutagenic towards strains TA1535, TA1538 and TA98. An increase in micronuclei was not observed in Swiss mice. 1-BP did not induce dominant lethal mutations in Sprague-Dawley rats. There are no data about carcinogenicity of this substance. Hepatotoxicity is used as critical effect to calculate maximum admissible concentration to 1-BP. The no-observed-effect (NOEL) for hepatotoxicity in the chronic rat study was 1000 mg/m3. MAC (NDS) of 42 mg/m3 was established. STEL (NDSCh) was not proposed because irritating properties of this substance were observed at concentration as high as 348 mg/m3. Ft notation which indicated that 1-BP is reproductive in developmental toxicity was signed.

Słowa kluczowe

PL

1-bromopropan; bromek propylu; NDS

EN

1-bromopropane; propyl bromide; MAC

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2010
• Tom: Nr 2 (64)
• Strony: 5--29
• Opis fizyczny: Bibliogr. 43 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Świdwińska-Gajewska A

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8

autor

Kupczewska-Dobecka M.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8

Bibliografia

• 1.ACGIH (2005 ) 1-Bromopropane. Documentation of treshold limit values on CD. Cinncinatti 2009.
• 2.Barber E.D., Donish W.H., Mueller K.R. (1981) A procedure for the quantitative measurement of the muta-genicity of volatile liquids in the Ames Salmonella/microsome assay. Mutat. Res. 90, 31–48.
• 3.Bazylewicz-Walczak B. (1988) Podstawowa bateria testowa do oceny skutków narażenia na substancje neuro-toksyczne. Łódź, IMP. Zesz. Metod. Org. 21, 79–84.
• 4.CHEMINFO (2004) Canadian Centre for Occupational Health and Safety [baza danych].
• 5.ClinTrials (1997a) A 28-day inhalation toxicity study of a vapor formulation of ALBTA1 in the albino rat, Project Number 91189; 1997a. Document ID Title OAR-2002-0064: Documents available in public dockets A-2001-07, OAR-2002-0064, and A-91-42. Washington, DC. U.S. Environmental Protection Agency[cyt. za ACGIH 2005].
• 6.ClinTrials (1997b) A 13-week inhalation toxicity study of a vapor formulation of ALBTA1 in the albino rat. Project Number 91190. Document ID Title OAR-2002-0064: Documents available in public dockets A-2001-07, OAR-2002-0064, and A-91-42. Washington, DC. U.S. Environmental Protection Agency [cyt. za ACGIH 2005] Documentation of the TLVs and BEIs with other worldwide occupational exposure values. 1-Bromopropane, ACGIH [komputerowa baza danych 2005].
• 7.ECB (European Chemical Bureau)[ http://ecb.jrc.it.].
• 8.Elf Atochem (1995b) Skin sensitization test in guinea-pigs: n-propyl bromide. Study Number 12094 TSG; 1995c. Document ID Title OAR-2002-0064: Documents available in public dockets A-2001-07, OAR-2002-0064, and A-91-42. Washington, DC , U.S. Environmental Protection Agency [cyt. za ACGIH 2005].
• 9.Elf Atochem (1995b) Micronucleus test by intraperitoneal route in mice: n-propyl bromide, Study Number 12122 MAS; 1995a. Document ID Title OAR-2002-0064. Documents available in public dockets A-2001-07, OAR-2002-0064, and A-91-42. Washington, DC, U.S. Environmental Protection Agency [cyt. za ACGIH 2005].
• 10.Elf Atochem (1997) Study of acute toxicity of n-propyl bromide administered to rats by vapour inhalation. Determination of the 50% lethal concentration (LC50/4 hours), Study Number 95122; 1997. Document ID Title OAR-2002-0064. Documents available in public dockets A-2001-07, OAR-2002-0064, and A-91-42. Washington, DC,U.S. Environmental Protection Agency [cyt. za ACGIH 2005].
• 11.Fueta Y. i in. (2000) Decreased paired-pulse inhibition in the dentate gyrus of the brain in rats exposed to 1-bromopropane vapor. J. Occup. Health. 42, 149–151.
• 12.Harney J.M. i in. (2002) Health hazard evaluation. Report 20000-0410-2891. STN Cushion Company Tho-masville, North Carolina, August.
• 13.Harney J.M. i in. (2003) Health hazard evaluation. Report 99-0260-2906. Marx Industries, Inc. Sawmills, North Carolina, June.
• 14.HonmaT., Suda M., Miyagawa M. (2003) Inhalation of 1-bromopropane causes excitation in the central nervous system of male F344 rats. Neurotoxicology 24(4-5), 563–75.
• 15.HSDB, Hazardous Substance Data Bank (2004) [komputerowa baza danych].
• 16.Huntingdon Life Sciences (2001) A developmental toxicity study in rat via whole body inhalation exposure, Study Number 98-4141. Document ID Title OAR-2002-0064. Documents available in public dockets A-2001-07, OAR-2002-0064, and A-91-42. Washington, DC, U.S. Environmental Protection Agency [cyt. za ACGIH 2005].
• 17.Ichihara G. i in. (2004b) Neurologic abnormalities in workers of a 1-bromopropane factory. Env. Health. Persp. 112, 1319–1325.
• 18.Ichihara G. i in. (2000b) Reproductive toxicity of 1-bromopropane, a newly introduced alternative to ozone layer depleting solvents, in male rats. Toxicol. Sci. 54, 416–423. 28
• 19.Ichihara G. i in. (2002) Neurological disorders in three workers exposed to 1-bromopropane. J. Occup. Health. 44, 1–7.
• 20.Ichihara G. i in. (2000a) 1-Bromopropane, an alternative to ozone layer depleting solvents, is dosedependently neurotoxic to rats in long-term inhalation exposure. Toxicol. Sci. 55(1), 116–23.
• 21.Ichihara G. i in. (2004a) A survey on exposure level, health status, and biomarkers in workers exposed to 1-bro-mopropane. Am. J. Ind. Med. 45(1), 63–75.
• 22.INCHEM (2004) ICSC: 1332.
• 23.Ishidao G. i in. (2002) Effects of inhaled 1-bromopropane vapor on rat metabolism. Toxicol. Lett. 5, 134(1-3), 237–43.
• 24.Jones A.R., Walsh D.A. (1979) The oxidative metabolism of 1-bromopropane in the rat. Xenobiotica, vol. 9, 12, 763–772.
• 25.Kawai T. i in. (2001) Biological monitoring of occupational exposure to 1-bromopropane by means of urina-lysis for 1-bromopropane and bromide ion. Biomarkers 6(5), 303–312.
• 26.Kim H.Y. i in. (1999) Acute and repeated inhalation toxicity of 1-bromopropane in SD rats. J. Occup. Health. 41, 121–128.
• 27.NTP-CERHR (2004) Expert Panel report on the reproductive and developmental toxicity of 1-bromopropane. Reproductive Toxicology. 18, 157–188.
• 28.Ohnishi A. i in. (1999) Neurotoxicity of 1-bromopropane in rats. Sangyo-Ika-Daigaku-Zasshi 21, 23-28 (abstract).
• 29.Ohnishi A. i in. (1988) Propylene oxide causes central-pripheral distal axonopaty in rats. Arch. Env. Healt. 43, 353–356.
• 30.Patty’s Toxicology (2001) [Red.] E. Bingham, C.H. Powell. Cohrssen.
• 31.Reh C.M. i in. (2002) Health hazard evaluation. Report 98-0153-2883. Custom Products, Inc. Mooresville, North Carolina.
• 32.Rozman K.K., Doull J. (2002) Derivation of an occupational exposure limit (OEL) for n-propyl bromide using an improved methodology. Appl. Occup. Environ. Hyg. 17(10), 711–716.
• 33.RTECS, Registry of Toxic Effects of Chemical Substances (2005) [baza komputerowa].
• 34.Saito-Suzuki R., Teramoto S., Shirasu Y. (1982) Dominant lethal studies in rats with 1,2-dibromo-3-chloropropane and its structurally related compounds. Mutat. Res. 101, 321–327.
• 35.Sax’s Dangerous properties of industrial materials (2000) [Red.] R.J. Lewis.
• 36.Sclar G. (1999) Encephalomyeloradiculoneuropathy following exposure to an industrial solvent. Clin. Neurol. Neurosurg. 101(3), 199–202.
• 37.Sohn Y.K. i in. (2002) A histopathologic study of the nervous system after inhalation exposure of 1-bromopropane in rat. Toxicol. Lett. 28, 131(3), 195–201.
• 38.Toraason M. i in. (2006) DNA damage in leukocytes of workers occupationally exposed to 1-bromopropane. Mutation Research 603, 1–14.
• 39.Wang H. i in. (2002) Biochemical changes in the central nervous system of rats exposed to 1-bromopropane for seven days. Toxicol. Sci. 67(1), 114–20.
• 40.Wang H. i in. (2003) Dose-dependent biochemical changes in rat central nervous system after 12-week exposure to 1-bromopropane. Neurotoxicology 24, 199–206.
• 41.WIL Research Laboratories (2001) An inhalation two-generation reproductive toxicity study of 1-bromopropane in rats. Document ID Title OAR-2002-0064: Documents available in public dockets A-2001-07, OAR-2002-0064, and A-91-42. Washington DC, U.S. Environmental Protection Agency [cyt. za ACGIH 2005].
• 42.Yu X. i in. (1998) Preliminary report on the neurotoxicity of 1-bromopropane, an alternative solvent for chlorofluorocarbons. J. Occup. Health. 40, 234–235.
• 43.Yu X. i in. (2001) Neurotoxicity of 2-bromopropane and 1-bromopropane, alternative solvents for chlorofluorocarbons. Environ. Res. 85(1), 48–52.