Oczy astronautów

• Autorzy: Chylewska Justyna
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W tym roku obchodzimy 50. rocznicę pierwszego lądowania człowieka na Księżycu. 50 lat temu, dokładnie 20 lipca 1969 roku, misja Apollo 11 zakończyła się sukcesem. Neil Armstrong postawił pierwszy krok na Srebrnym Globie, a tuż za nim Edwin „Buzz” Aldrin. Cztery miesiące później, w listopadzie 1969 roku, kolejnych dwóch astronautów wylądowało na Księżycu. Do tej pory na Lunie stanęło 12 osób. To zbyt mało, żeby stwierdzić, czy wyniki stanu zdrowia astronautów po zakończonych misjach były istotne statystycznie. Obecne marzenia o kolonizacji Księżyca i Marsa stają się coraz bardziej realne, a podróże kosmiczne mają charakter nie tylko badawczy, lecz nawet turystyczny. Amerykański program lotów kosmicznych Artemis, który jest realizowany przez NASA, prywatne spółki kosmiczne i partnerów międzynarodowych (ESA, JAXA, CSA) ma na celu ponowne wysłanie ludzi na Księżyc, w tym pierwszej kobiety, w 2024 roku. Cały czas w kosmosie, ale bliżej Ziemi – w odległości 408 km w apogeum od naszej planety przebywają astronauci w Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (International Space Station, ISS). To właśnie na podstawie ich życia w mikrograwitacji przeprowadza się badania naukowe, by lepiej poznać m.in. działanie ludzkiego organizmu w stanie nieważkości. W oparciu o wyniki badań wykonanych przez NASA wykazano, że mikrograwitacja ma nieodwracalny wpływ na zdrowie. Najbardziej narażone układy to: wzrokowy, krwionośny, mięśniowy i ośrodkowy układ nerwowy. Podobne efekty mogą wystąpić również podczas misji na powierzchnię innych ciał niebieskich, takich jak Księżyc czy Mars. Przypuszcza się, że w dłuższej perspektywie, panująca niska grawitacja może być niewystarczająco silna, żeby zapobiec trwałym, szkodliwym skutkom dla zdrowia ludzkiego.

Słowa kluczowe

PL

kosmos; astronauci; loty kosmiczne; mikrograwitacja; badania naukowe; stan nieważkości; wpływ na zdrowie; skutki uboczne

• Wydawca: MAGMONI Sp. z o.o.
• Czasopismo: Optyka
• Rocznik: 2019
• Tom: Nr 6
• Strony: 32--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Chylewska Justyna

• Polskie Towarzystwo Optometrii i Optyki

Bibliografia

• 1. What is Microgravity? NASA. Publikacja: 13.02.2009, aktualizacja: 7.08.2017. www.nasa.gov/centers/glenn/shuttlestation/station/microgex.html
• 2. E.S. Nelson, L. Mulugeta, J.G. Myers. Microgravity-Induced Fluid Shift and Ophthalmic Changes. Life 2014,4: 621–665; doi:10.3390/life4040621; https://pdfs.semanticscholar.org/cec2/510d06709366ef4b0dd87514bb6e64d38f08.pdf
• 3. L.F. Zhang, A.R. Hargens. Spaceflight-Induced Intracranial Hypertension and Visual Impairment: Pathophysiology and Countermeasures. Physiol Rev. 2018 Jan 1;98(1): 59-87; doi: 10.1152/physrev.00017.2016
• 4. C. Otto. Prospective Observational Study of Ocular Health in ISS Crews (Ocular Health). NASA Johnson Space Center, Human Research Program, Houston, TX, United States. Publikacja: 11.04.2018. www.nasa.gov/mission_pages/station/research/experiments/explorer/Investigation.html?#id=197
• 5. E. Seedhouse. Microgravity and Vision Impairments in Astronauts. Springer International Publishing AG, 2015
• 6. D.J. Alexander, C.R. Gibson, D.R. Hamilton, S.M.C. Lee, T.H. Mader, C. Otto, C.M. Oubre, A.F. Pass, S.H. Platts, J.M. Scott, S.M. Smith, M.B. Stenger, C.M. Westby, S.B. Zanello. NASA evidence report: Risk of spaceflight-induced intracranial hypertension and vision alterations. Publikacja: 1.11.2013. http://humanresearchroadmap.nasa.gov/Evidence/reports/VIIP.pdf
• 7. A. Dunn, L. Abadie. It’s All in Your Head: NASA Investigates Techniques for Measuring Intracranial Pressure. Publikacja: 17.12.2013. www.nasa.gov/content/it-s-all-in-your-head-nasa-investigates-techniques-for-measuring-intracranial-pressure-u
• 8. K. Marshall-Bowman, Increased Intracranial Pressure and Visual Impairment Associated with Long-Duration Spaceflight, Publikacja: sierpień 2011, https://ntrs.nasa.gov/archive/nasa/casi.ntrs.nasa.gov/20110014672.pdf

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).