Badania izotopowe wód mineralnych rejonu Iwonicz–Rymanów

• Autorzy: Duliński M. , Rajchel L. , Czop M. , Motyka J. , Rajchel J.

Warianty tytułu

Isotope investigations of mineral waters in the Iwonicz–Rymanów area (East Carpathians, Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wody mineralne rejonu Iwonicza i Rymanowa charakteryzują się podwyższoną mineralizacją – około kilkunastu g/dm3 i znaczącym udziałem komponenty chlorkowej. W świetle wykonanych badań składy izotopowe tych wód znacząco odbiegają od Globalnej Linii Wód Meteorycznych (GMWL) i zostały ukształtowane w wyniku mieszania wód infiltracyjnych w różnych proporcjach z wodami wysoko zmineralizowanymi, cięższymi izotopowo, o charakterze diagenetycznym. Wyniki wskazują na znaczny udział wód młodych w badanych odwiertach Iwonicza, których czas dopływu do ujęć jest rzędu kilkunastu lat.

The mineral waters of the Iwonicz and Rymanów areas are characterised by increased mineralisation, typically in the order of dozens g/dm3, with a significant contribution from the chloride component. Their stable isotope composition differs from the Global Meteoric Water line (GMWL) indicating that all investigated waters represent a mixture of both young infiltration and diagenetic waters of deep circulation. Obtained results point to significant participation of young infiltration components in analysed waters whose age is between 10–20 years old.

Słowa kluczowe

PL

wody mineralne; wody lecznicze; szczawy chlorkowe; skład izotopowy; tryt; rejon Iwonicza; rejon Rymanowa

EN

mineral water; therapeutic water; carbonated chloride water; isotopic composition; tritium; Iwonicz region; Rymanów region

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 456 Hydrogeologia z. 14/1
• Strony: 127--132
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., wykr., tab.

Twórcy

autor

Duliński M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, ul. Reymonta 19, 30-059 Kraków

autor

Rajchel L.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Czop M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Motyka J.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Rajchel J.

Bibliografia

• 1. BARAN A., HAŁAS S., 2011 — Badania izotopowe wód mineralnych Iwonicza-Zdroju i Lubatówki. Biul. Państw. Inst. Geol., 444: 5–14.
• 2. CIĘŻKOWSKI W, KABAT T., LIBER-MADZIARZ E., PRZYLIBSKI T., TEISSEYRE B., WIŚNIEWSKA M., ZUBER A., 1996 — Określenie obszarów zasilania wód leczniczych pochodzenia infiltracyjnego w Polsce na podstawie badan izotopowych. Zał. 11 – Złoża wód leczniczych Iwonicza i Lubatówki oraz Zał. 12 – Rymanów. Zakład Badawczo-Usługowy „Zdroje”, Wrocław. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB Warszawa.
• 3. DOWGIAŁŁO J., 1973 — Wyniki badań składu izotopowego tlenu i wodoru w wodach podziemnych Polski południowej. Biul. Inst. Geol., 227.
• 4. DULINSKI M., 2005 — Pomiary stężenia uranu i stosunku aktywności 234U/238U w wodach mineralnych i leczniczych Karpat dla celów określenia ich zgodności z normami światowymi oraz analizy procesów migracji i mieszania wód podziemnych. Sprawozdanie końcowe z realizacji projektu 5 T12B 011 23. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB Warszawa.
• 5. MAŁOSZEWSKI P., ZUBER A., 1996 — Lumped parameter models for the interpretation of environmental tracer data. W: Manual on Mathematical Models in Isotope Hydrogeology. TECDOC-910. IAEA, Vienna, Austria: 9–58.
• 6. POROWSKI A., 2004 — Isotopic evidence of the origin of mineralized waters from the Central Carpathian Synklinorium, SE Poland. Environ. Geol., 44: 661–669.
• 7. PORWISZ B., CHOWANIEC J., GORCZYCA G., KOWALSKI J., KOZIARA T., 2002 — Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów dyspozycyjnych wód mineralnych na obszarze Karpat i zapadliska przedkarpackiego. Zadanie A1 – szczawy i wody kwasowęglowe w wydzielonych rejonach Karpat. Przedsiębiorstwo Geologiczne S.A., Kraków. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB Warszawa.
• 8. RAJCHEL L., CZOP M., MOTYKA J., RAJCHEL J., 2011 — Skład chemiczny wód mineralnych i leczniczych rejonu Iwonicza i Rymanowa. Biul. Państw. Inst. Geol., 445: 549–560.
• 9. WDOWIARZ S., ZUBRZYCKI A., FRYSZTAK-WOŁKOWSKA A., 1991 — Objaśnienia do szczegołowej Mapy Geologicznej Polski 1:50 000. Arkusz Rymanów. Państw. Inst. Geol. Wyd. Geol., Warszawa.
• 10. ZUBER A., CHOWANIEC J., 2009a — Diagenetic and other highly mineralized waters in the Polish Carpathians. Appl. Geochem., 24: 1889–1900.
• 11. ZUBER A., CHOWANIEC J., 2009b — Ultrafiltracja i diageneza jako ważne procesy formujące skład izotopowy i chemiczny wody w niektórych basenach sedymentacyjnych. Biul. Państw. Inst. Geol., 436: 575–582.
• 12. ZUBER A., CHOWANIEC J., BOROWIEC M., 2010 — On the origin of chloride waters in the Polish Flysch Carpathians. Biul. Państw. Inst. Geol., 441: 201–208.
• 13. ZUBER A., GRABCZAK J., DULIŃSKI M., 1998 — Analizy składu izotopowego i stężenia trytu w próbach wód podziemnych Karpat (IV etap). Sprawozdanie dla Inst. Geotechniki i Hydrotechniki Politechniki Wrocławskiej.