Analysis of wear of tools made of 1.2344 steel and MP159 alloy in the process of friction stir welding (FSW) of 7075 T6 aluminium alloy sheet metal

• Autorzy: Więckowski Wojciech , Burek Rafał , Lacki Piotr , Łogin Waldemar

Identyfikatory

DOI

10.17531/ein.2019.1.7

Warianty tytułu

PL

Analiza procesu zużycia narzędzi wykonanych ze stali 1.2344 oraz stopu MP159 w procesie zgrzewania tarciowego z przemieszaniem (FSW) blach ze stopu Aluminium 7075 T6

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The study presents an analysis of wear of tools made of 1.2344 steel and MP159 alloy for the process of obtaining an overlap joint in 1.0 mm and 0.8 mm sheet metal made of 7075 T6 aluminum alloy using friction stir welding (FSW) technology. Tool geometry was designed at the Czestochowa University of Technology. Evaluation of tool wear was conducted based on the measurements of geometry of working area of tools by means of a multisensory meter system and based on the assessment of the working area by means of a stereoscope after individual stages of wear tests. Furthermore, based on the results of a static tensile strength test and metallographic examinations of the specimens sampled from the joints obtained during tool wear tests, the effect of the degree of tool wear on joint quality was also evaluated. Analysis of the results revealed that both the tool made of 1.2344 steel and that made of MP159 alloy were substantially worn, increasing the risk of further use of the tools for the joint material (7075-T6) after obtaining the joint with length of 200m, which suggests their low durability. Furthermore, modification of tool geometry caused by wear led to insignificant improvements in joint strength. Therefore, the results of wear measurement set directions for further modification of tool geometry, also due to the fact that despite a substantial wear, the tools continued to yield high-quality joints without defects. As demonstrated in the study, the type of tool material does not only impact on tool life but also, as it was the case in their geometry, has a significant effect on the quality of obtained joints. Although the tool made of MP159 alloy was worn more than the tool made of 1.2344 steel, it allowed for obtaining the joints with substantially better strength parameters.

PL

W pracy przedstawiono analizę procesu zużycia narzędzi wykonanych ze stali 1.2344 oraz stopu MP159 w procesie wykonywania złączy zakładkowych z blach ze stopu aluminium 7075 T6 o grubości 1,0mm i 0,8mm technologią zgrzewania tarciowego z przemieszaniem materiału (FSW). Geometrię narzędzi użytych do badań opracowano na Politechnice Częstochowskiej. Ocenę zużycia narzędzi przeprowadzono w oparciu o pomiary geometrii części roboczej narzędzi na maszynie multisensorycznej oraz na podstawie oględzin powierzchni roboczej przy użyciu stereoskopu po kolejnych etapach badań zużycia narzędzia. Dodatkowo, w oparciu o wyniki statycznej próby rozciągania oraz badania metalograficzne próbek pobranych ze złączy wykonywanych w trakcie badań zużycia narzędzi, przeprowadzono ocenę wpływu stopnia zużycia narzędzi na jakość wykonanych złączy. Na podstawie analizy wyników można stwierdzić, że zarówno narzędzie wykonane ze stali 1.2344 oraz ze stopu MP159 ulegają intensywnemu, zagrażającemu ich dalszej eksploatacji zużyciu, we współpracy z materiałem zgrzeiny (7075-T6) już po wykonaniu złącza o długości 200m, co świadczy o ich niskiej trwałości. Przy czym zmiany geometrii narzędzia spowodowane zużyciem pozwoliły na nieznaczną poprawę wytrzymałości złączy. Uzyskane wyniki pomiarów zużycia wyznaczają zatem kierunek w procesie dalszej modyfikacji geometrii badanych narzędzi, również z uwagi na fakt, iż pomimo znaczącego zużycia badanych narzędzi, pozwalały one w dalszym ciągu uzyskać dobre jakościowo złącza pozbawione wad. Jak wykazały badania, rodzaj materiału narzędzia wpływa nie tylko na trwałość narzędzi ale również, jak ma to miejsce w przypadku ich geometrii, ma on istotny wpływ na jakość uzyskanych połączeń. Pomimo tego, że narzędzie wykonane ze stopu MP159 uległo większemu zużyciu w porównaniu z narzędziem ze stali 1.2344, to pozwoliło ono uzyskać złącza o znacznie lepszych parametrach wytrzymałościowych.

Słowa kluczowe

EN

wear of tools; friction stir welding; FSW; Al 7075 T6 alloy

PL

zużycie narzędzi; zgrzewanie tarciowe z przemieszaniem; FSW; stop Al 7075 T6

• Wydawca: Polskie Naukowo-Techniczne Towarzystwo Eksploatacyjne
• Czasopismo: Eksploatacja i Niezawodność
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 21, no. 1
• Strony: 54--59
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys.

Twórcy

autor

Więckowski Wojciech

• Faculty of Mechanical Engineering and Computer Science Czestochowa University of Technology ul. Dabrowskiego 69, 42-201 Czestochowa, Poland

autor

Burek Rafał

• Development Projects Office DTR/B Polskie Zakłady Lotnicze Sp. z o.o. ul. Wojska Polskiego 3, 39 – 300 Mielec, Poland

autor

Lacki Piotr

• Faculty of Civil Engineering Czestochowa University of Technology ul. Dabrowskiego 69, 42-201 Czestochowa, Poland

autor

Łogin Waldemar

• Development Projects Office DTR/B Polskie Zakłady Lotnicze Sp. z o.o. ul. Wojska Polskiego 3, 39 – 300 Mielec, Poland

Bibliografia

• 1. Ambroziak A. Zgrzewanie tarciowe materiałów o różnych właściwościach. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2011.
• 2. Badarinarayan H, Shi Y, Li X, Okamoto K. Effect of tool geometry on hook formation and static strength of friction stir spot welded aluminum 5754-0 sheets. International Journal of Machine Tools & Manufacture 2009; 49: 814-823, https://doi.org/10.1016/j. ijmachtools.2009.06.001.
• 3. Burek R, Wydrzyński D, Sęp J, Więckowski W. The Effect of Tool Wear on the Quality of Lap Joints Between 7075 T6 Aluminum Alloy Sheet Metal Created with the FSW Method. Eksploatacja i Niezawodnosc – Maintenance and Reliability 2018; 20(1): 100-106.
• 4. Dobrzański L A. Metalowe materiały inżynierskie. WNT, Warszawa 2004.
• 5. Don-Hyun Ch, Shae-Kwang K, Seung-Boo J. The microstructures and mechanical properties of friction stir welded AZ31 with CaO Mg alloy. Journal of Alloys and Compounds 2013; 554: 162-168, https://doi.org/10.1016/j.jallcom.2012.11.143.
• 6. Fall A, Fesharaki M H, A Khodabandeh A R, Jahazi M. Tool Wear Characteristics and Effect on Microstructure in Ti-6Al-4V Friction Stir Welded Joints. Metals 2016; 6(11): 275: 1-12.
• 7. Firouzdor V, Kou S. Al-to-Cu Friction Stir Lap Welded. Metallurgical and Materials Transactions A 2012; 43: 303-315, https://doi. org/10.1007/s11661-011-0822-9.
• 8. Hwang Y M, Fan P L, Lin C H. Experimental study of Friction Stir Welding of copper metals. Journal of Materials Processing Technology 2010; 210(12): 1667-1672, https://doi.org/10.1016/j.jmatprotec.2010.05.019.
• 9. Kocańda D, Górka A. Nowe technologie łączenia tarciowego metali. BIULETYN WAT, 2010; LIX(2): 395-411.
• 10. Lacki P, Kucharczyk Z, Śliwa R, Gałaczyński T. Effect of Tool Shape on Temperature Field in Friction Stir Spot Welding. Archives of Metallurgy and Materials 2013; 58(2); 595–599, https://doi.org/10.2478/amm-2013-0043.
• 11. Lacki P, Więckowski W, Wieczorek P. Assessment of Joints Using Friction Stir Welding and Refill Friction Stir Spot Welding Methods. Archives of Metallurgy and Materials 2015; 60 (3B): 2297-2306, https://doi.org/10.1515/amm-2015-0377.
• 12. Liua H J, Fenga J C, Fujiib H, Nogib K. Wear characteristics of a WC–Co tool in friction stir welding of AC4AC30 vol%SiCp composite. International Journal of Machine Tools & Manufacture 2005; 45: 1635–1639, https://doi.org/10.1016/j.ijmachtools.2004.11.026.
• 13. Meilinger Á, Török I. The Importance Of Friction Stir Welding Tool. Production Processes and Systems 2013; 6(1): 25-34.
• 14. Meldner B, Darlewski J. Narzędzia skrawające w zautomatyzowanej produkcji. WNT, Warszawa 1991.
• 15. Mishra S R, Ma Z Y. Friction Stir Welding and Processing. Materials Science and Engineering 2005; 50: 1-78, https://doi.org/10.1016/j. mser.2005.07.001.
• 16. Myśliwiec P, Śliwa R E, Ostrowski R. Possibility of joining thin sheets of Al, Mg alloys and Ti GRADE 3 in FSW process. Metal Forming 2017; XXVIII (4): 263–280.
• 17. Pietras A, Bogucki R. Rozwój technologii zgrzewania tarciowego z mieszaniem materiału uplastycznionego w strefie zgrzeiny. Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe 2005; 1(21): 147-154.
• 18. Pietras A, Rams B, Węglowska A. Zgrzewanie tarciowe metodą FSW stopów aluminium serii 6000. Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji 2007; 27 (1): 93-102.
• 19. Rai R, De A, Bhadeshia H K D H, DebRoy T. Review: friction stir welding tools. Science and Technology of Welding and Joining 2011; 16(4): 325-342, https://doi.org/10.1179/1362171811Y.0000000023.
• 20. Rowe C E D, Wayne T. Advances in Tooling Materials For Friction Stir Welding. TWI and Cedar Metals Ltd. Internet Publication by TWI, Cambridge, January 13, 2005.
• 21. Technical Handbook. Friction Stir Welding. ESAB, www.esab.com
• 22. Thompson B T. Tool Degradation Characterization in the Friction Stir Welding of Hard Metals. Graduate Program in Welding Engineering The Ohio State University 2010.
• 23. Xu W, Liu J, Zhu H, Fu L. Influence of welding parameters and tool pin profile of microstructure and mechanical properties along the thickness in a friction stir welded aluminum alloy. Materials and Design 2013; 47: 599-606, https://doi.org/10.1016/j.matdes.2012.12.065.
• 24. Zhang Y N, Cao X, Larose S, Wanjara P. Review of tools for friction stir welding and processing. Canadian Metallurgical Quarterly 2012;51(3): 250-261, https://doi.org/10.1179/1879139512Y.0000000015.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).