Identyfikacja społeczna a architektura XXI wieku inspirowana budownictwem regionalnym i dziedzictwem kulturowym na przykładzie obszaru Górnego Śląska

• Autorzy: Juroszek Justyna

Warianty tytułu

EN

The identification of society and architecture of the 21st century inspired by regional constructions and regionalism on the example of Upper Silesia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W regionie Górnego Śląska tworzy się nowe budowle w poszanowaniu kulturowego dziedzictwa. Współczesna architektura nawiązuje do korzeni, legend, sztuki ludowej oraz stylu typowego dla śląskich osiedli robotniczych. Dotyczy to zarówno zabudowy jednorodzinnej, jak i budynków użyteczności publicznej. W nowo powstających budowlach widać tożsamość społeczeństwa śląskiego. Chociaż są to na razie budynki nieliczne, to stanowią najbardziej rozpoznawalne, lubiane i utożsamiane ze śląskim społeczeństwem obiekty. Budulcem tradycyjnie wykorzystywanym na Górnym Śląsku od XIX jest cegła pełna palona. Wynika to z faktu, iż w obszarze tym występowały liczne cegielnie, dzięki czemu ten rodzaj materiału budowlanego był najłatwiej dostępny i stosunkowo tani. Także nowopowstające obiekty tworzy się w oparciu o ten budulec, nawiązując do tradycji i kreując go na znak rozpoznawczy architektury regionu. Głównym celem artykułu jest pokazanie jak kształtuje się „śląska architektura" XXI wieku czerpiąca z wzorców poprzednich epok. Dążono przy tym do zwrócenia uwagi na potrzebę dobrego kształtowania krajobrazu, w celu lepszego wykorzystania przestrzeni i podwyższenia standardu życia, nie zaniedbując przy tym dorobku architektonicznego i kulturowego regionu.

EN

New buildings developed in the region of Upper Silesia are designed with respect to its cultural heritage. Modern architecture alludes to roots, legends, folk art and style characteristic of Silesian housing estates for working classes. That applies equally to single-family houses and public buildings. Silesian identity is stili present also in newly constructed buildings. Although they are in the minority, they are at the same time most recognizable, popular and identified with Silesian society. The traditional building materiał used in Silesia since the 19th century has been the burnt clay brick. Manufactured in numerous brickyards established in this region it was most easily accessible and relatively cheap building materiał. Also, contemporary buildings are developed with the application of traditional bricks to pertain to tradition; they have become the identification mark of the region al architecture. The mai n objective of the article is to present how the 21 st-century Silesia n architecture has been evolving on the grounds of patterns from yesteryear. The author also emphasizes the process of landscape organization where fundamental values were focused on the proper utilization of space and enhancing the standard of living conditions not to forget about the architectural and cultural heritage of the Silesian region.

Słowa kluczowe

PL

regionalizm; architektura Górnego Śląska; identyfikacja społeczna; dziedzictwo kulturowe

EN

regionalism; architecture of Upper Silesia; identification of society

• Wydawca: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 11
• Strony: 7--27
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., fot.

Twórcy

autor

Juroszek Justyna

• Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach, Wydział Architektury, Budownictwa i Sztuk Stosowanych, ul. Rolna 43, 40-555 Katowice

Bibliografia

• [1] Serafin A.: Ekspresja ceglanych elewacji na przykładzie architektury niemieckiej i austriackiej [w:] Szkło i Ceramika 2015, T.3, s.24.
• [2] A Dictionary of the Social Sciences / pod red. J. Goulda i W. L. Kolba. New York 1965, s. 314 - 315.
• [3] www.ibrbs.pl/mediawikilindex.php/Familok [przeglądany 31 lipca 2019].
• [4] Wagner T., Oslislo M.: Architektura modernistyczna w Zabrzu [w:] Zabrzański Szlak Modernizmu 2013, s. 25.
• [5] www.architektura.muratorplus.pllzycie-w-architekturze/2012/dom-slaski/113/ [przeglądany 31 lipca 2019].
• [6] www.bryla.pllbryla/7,85301,21703126, dom-rudy-w-rudach-cegla-jako-plastyczna-forma-wyrazu.html [przeglądany 31 lipca 2019].
• [7] www.sztuka-architektury.pl/article/4178/siedziba-nospr-gotowa [przeglądany 31 lipca 2019].
• [8] www.sztuka-architektury.pl/article/3918/tajemnicza-biblioteka [przeglądany 31 lipca 2019].
• [9] www.archinea.pl!wydzia/-radia-i-telewizji-im-krzysztofa-kieslowskiego-uniwersytetu-slaskiego/ [przeglądany 31 lipca 2019].
• [10] www.culture.pl!plldzie/olcentrum-nauki-i-edukacji-muzycznej-symfonia-w-katowicach [przeglądany 31 lipca 2019].
• [11] www.s/askie.travel/Poi/Pokaz/2 5291259/koscio/-chrystusa-odkupiciela-w-czechowicach-dzied [przeglądany 31 lipca 2019].
• [12] www.drugami noga. blogspot.com/2014110/koscio-jezusa-chrystusa-odkupiciela-w_8.html [przeglądany 31 lipca 2019].
• [13] Architektura - Urbanistyka - Krajobraz, Ochrona i Interpretacja dziedzictwa kulturowego Górnego Śląska na wybranych przykładach IT. Wagner. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2016. s. 211. ISBN: 978-83-7880-353-9
• [14] Dz.U. z 2015 roku, nr 199.
• [15] Ludwin K.: Kolorystyka obiektów architektonicznych i aspekty prawne z tym związane [w:] Przestrzeń-Architektura-Urbanistyka 2017, T. 2, s. 205-216.
• [16] Oslislo Z.: Śląsk zaprojektowany. Jak Nowi Ślązacy budują współczesną tożsamość regionalną poprzez design [w:] Anthropos 23/2014, s. 68-75.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).