Dekan-1-ol i jego izomery: dekan-2-ol, dekan-3-ol, dekan-4-ol, dekan-5-ol. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

• Autorzy: Szymańska Jadwiga , Frydrych Barbara , Bruchajzer Elżbieta

Identyfikatory

DOI

10.54215/PiMOSP/1.110.2021

Warianty tytułu

EN

1-Decanol and its isomers: 2-decanol, 3-decanol, 4-decanol, 5-decanol. Documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dekan-1-ol [112-30-1] jest alifatycznym alkoholem tłuszczowym o dziesięciu atomach węgla. Jest on jednym z pięciu izomerów dekanolu. Są to alkohole o średniej długości łańcucha, które znalazły zastosowanie w produkcji: rozpuszczalników, środków powierzchniowo czynnych, pestycydów, smarów, wosków, kremów oraz kosmetyków. Dekan-1-ol i dekan-3-ol są stosowane również jako syntetyczne substancje smakowo-zapachowe dodawane do żywności. Związek ten naturalnie występuje w olejkach eterycznych pozyskiwanych z nasion i kwiatów różnych roślin, na skalę przemysłową jest otrzymywany na drodze syntezy chemicznej. Narażenie zawodowe na dekan-1-ol dotyczy osób uczestniczących w procesie produkcji i stosowania tej substancji. W warunkach pracy zawodowej głównymi drogami narażenia są układ oddechowy i skóra. Do najczęstszych objawów zatrucia należą podrażnienie oczu i skóry. Wyniki badań uzyskane z użyciem testów in vitro i in vivo wskazują, że dekan-1-ol nie działał mutagennie i genotoksycznie. W badaniach na zwierzętach nie zanotowano również zmian nowotworowych będących wynikiem narażenia na ten związek. W dostępnych wynikach badań brak jest informacji o toksyczności narządowej dekan-1-olu i/lub jego izomerów u ludzi, a także nie ma wystarczających wyników badań na zwierzętach narażanych drogą inhalacyjną lub pokarmową. Zaproponowano przyjąć za podstawę do wyznaczenia NDS dla dekan-1-olu wyniki badań uzyskane na zwierzętach dla związków o podobnej strukturze chemicznej, tj. 2-etyloheksanolu i oktan-1-olu. Zaproponowano wartość NDS dla dekan-1-olu i jego izomerów na poziomie 30 mg/m³ , a wartość chwilową NDSCh na poziomie 60 mg/m³ . Nie ma podstaw do wyznaczenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym – DSB. Ze względu na działanie drażniące substancję oznakowano literą „I”. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

1-Decanol [112-30-1] is an aliphatic fatty alcohol with ten carbon atoms. It is one of five isomers of decanol. They are medium chain length alcohols that have found use in the manufacture of solvents, surfactants, pesticides, lubricants, waxes, creams and cosmetics. 1-Decanol and 3-decanol are also used as synthetic flavourings added to foods. This compound occurs naturally in essential oils extracted from the seeds and flowers of various plants, while on an industrial scale it is obtained by chemical synthesis. Occupational exposure to 1-decanol concerns individuals involved in the production process and use of this substance. Under occupational conditions, the main routes of exposure are the respiratory system and the skin. The most common symptoms of poisoning are eye and skin irritation. Results from in vitro and in vivo tests indicate that 1-decanol did not have mutagenic or genotoxic effects. Also, no tumour changes resulting from exposure to this compound were noted in animal studies. Available literature lacks information on organ toxicity of 1-decanol and/or its isomers in humans and there are no sufficient results of studies on animals exposed to the compound by inhalation or ingestion. The results of animal studies for compounds with a similar chemical structure, i.e. 2-ethylhexanol and octane-1-ol, were taken as the basis for the determination of the MAC (TWA) for 1-decanol. For 1-decanol and its isomers a MAC of 30 mg/m³ was proposed and STEL of 60 mg/m³ . There is no basis for setting a concentration limit value in biological material – DSB. The substance is labelled with the letter "I" for irritation.This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

Słowa kluczowe

PL

dekan-1-ol; toksyczność; narażenie zawodowe; NDS; nauki o zdrowiu; inżynieria środowiska

EN

1-decanol; toxicity; occupational exposure; health sciences; environmental engineering

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 4 (110)
• Strony: 5--32
• Opis fizyczny: Bibliogr. 54 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Szymańska Jadwiga

• Uniwersytet Medyczny w Łodzi 90-151 Łódź, ul. J. Muszyńskiego 1 POLAND

• https://orcid.org//0000-0002-3320-008X

autor

Frydrych Barbara

• Uniwersytet Medyczny w Łodzi 90-151 Łódź, ul. J. Muszyńskiego 1 POLAND

• https://orcid.org/0000-0002-9383-5319

autor

Bruchajzer Elżbieta

• Uniwersytet Medyczny w Łodzi 90-151 Łódź, ul. J. Muszyńskiego 1 POLAND

• https://orcid.org/0000-0002-4494-5722

Bibliografia

• 1. Alarie Y., Nielsen G.D., Schaper M.M. (2001). Animal bioassays for evaluation of indor air quality. [W:] Indoor air quality handbook. McGraw-Hill Co. [Red.] J.D. Spengler, J.F. McCarthy, J.M. Samet. New York, NY: 2 3-10-23.49 (cyt. za: Hartwig 2017).
• 2. Ashby J., Tennant R.W. (1991). Definitive relationships among chemical structure, carcinogenicity and mutagenicity for 301 chemicals tested by the U.S. NTP. Mutat. Res. 257(3), 229–306.
• 3. Bagley D.M., Gardner J.R., Holland G., Lewis R.W., Regnier J.F., Stringer D.A., Walker A.P. (1996). Skin irritation: reference chemicals data bank. Toxicol. In Vitro 10, 1–6.
• 4. Bandi Z.L., Mangold H.K., Holmer G., Aaes-Jorgensen E. (1971a). The alkyl and alk-1-enyl glycerols in the liver of rats fed long chain alcohols or alkyl glycerols. FEBS Letters 12, 217–220.
• 5. Bandi Z.L., Aaes-Jorgensen E., Mangold H.K. (1971b). Metabolism of unusual lipids in the rat. 1. Formation of unsaturated alkyl and alk-1-enyl chains from orally administered alcohols. Biochim. Biophys. Acta 239, 357–367.
• 6. Berthaud F., Narancic S., Boncheva M. (2011). In vitro skin penetration of fragrances: trapping the evaporated material can enhance the dermal absorption of volatile chemicals. Toxicol. In Vitro 25, 1399–1405.
• 7. Buist H.E., van Burgsteden J.A., Freidig A.P., Maas W.J., Johannes J.M. van de Sandt J.J. (2010). New in vitro dermal absorption database and the prediction of dermal absorption under finite conditions for risk assessment purposes. Regul. Toxicol. Pharmacol. 57(2-3), 200–209.
• 8. Burdock G.A. (1997). Encyclopedia of food and color additives. CRC Press.
• 9. Burdock G.A. (2005). Fenaroli’s handbook of flavor ingredients. 5th ed. CRC Press.
• 10. Czerczak S. (2004). Zasady ustalania wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń chemicznych czynników szkodliwych w środowisku pracy. PIMOŚP 4(42), 5–18.
• 11. DFG (2019). Deutsche Forschungsgemeinschaft. MAK und BAT-Werte-List.
• 12. ECHA (2016a). European Chemicals Agency. Information on registered substances. Dataset on decan-1-ol (CAS number 112-30-1).
• 13. ECHA (2016b). European Chemicals Agency. Information on registered substances. Dataset on octan-1-ol (CAS number 111-87-5).
• 14. ECHA (2016c). European Chemicals Agency. Information on registered substances. Dataset on 2-ethylhexan-1-ol (CAS number 104-76-7).
• 15. ECHA (2016d). European Chemicals Agency. Information on registered substances. Dataset on dodecan-1-ol (CAS number 112-53-8).
• 16. EFSA, European Food Safety Authority (2010). Conclusion on the peer review of the pesticide risk assessment of the active substance 1-decanol. EFSA Journal 8(9), 1715–1757.
• 17. Friedberg S.J. (1976). Plasma transport forms of ingested fatty alcohols in the rat. Lipids 11(8), 587–93.
• 18. Gelman R.A, Gilbertson J.A. (1975). Permeability of the blood-brain barrier to long-chain alcohols from plasma. Nutr. Metab. 18, 169–175.
• 19. Gibert J.P., Sice J. (1960). Dose-response relationship of a tumorpromoting agent. Toxicol. Appl. Pharmacol. 2, 392–396.
• 20. Hartwig A. (2017). 1-Decanol/decan-1-ol. The MAK Collection for Occupational Health and Safety 2, 516–536.
• 21. Hjorth N., Trolle-Lassen C. (1963). Skin reactions to ointment bases. Trans. St Johns Hosp. Dermatol. Soc 49, 127–140 (cyt. za: Hartwig 2017).
• 22. IFA (2015). Decan-1-ol. Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung.
• 23. Iwata Y., Moriya Y., Kobayashi T. (1987). Percutaneous absorption of aliphatic compounds. Cosmet. Toilet. 102, 53–68.
• 24. JECFA (1999). Evaluation of certain food additives and contaminants. 49th Report of the Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives. WHO Tech. Rep. Series No 884. WHO, Geneva.
• 25. Kamil I.A., Smith J.N., Williams R.T. (1953). Studies in detoxication. XLVI. The metabolism of aliphatic alcohols; the glucuronic acid conjugation of acyclic aliphatic alcohols. Biochem. J. 53, 129–136.
• 26. Konieczko K., Czerczak S. (2015). 2-Etyloheksan-1-ol. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego. Podst. Metod. Ocen. Środ. Pr. 4(86), 61–88.
• 27. Kreja L., Seidel H.J. (2002). On the cytotoxicity of some microbial volatile organic compounds as studied in the human lung cell line A549. Chemosphere 49, 105–110.
• 28. Kupczewska-Dobecka M., Czerczak S. (2004). Normatywy higieniczne w powietrzu środowiska pracy ustalone przez Zespół Ekspertów ds. Czynników Chemicznych w 2002 r. Med. Pracy 55, 7–12.
• 29. McIsaac W.M., Williams R.T. (1958). The metabolism of spermaceti. West African Journal of Biological Chemistry 2, 42–44.
• 30. Menzel M., Wind T., Steber J. (2001). Evaluation of the biotransformation behaviour of unbranched and branched fatty alcohols by an in vitro assay with liver homogenate.
• 31. Miyazaki M. (1955). Nutritive value of aliphatic alcohols II. The nutritive value and toxicity of saturated alcohols of six to eighteen carbon atoms. J. Agric. Chem. Soc. Japan 29, 501–505.
• 32. Mudge S.M., Belanger S.E., Nielsen A.M. (2008). Fatty Alcohols – anthropogenic and natural occurrence in the environment. Royal Society of Chemistry, London, UK. ISBN 978-0-85404-152-7.
• 33. Mukherjee K.D., Weber N., Mangold H.K. Volm M., Richtert I. (1980). Competing pathways in the formation of alkyl, alk-1- enyl and acyl moieties in the lipids of mammalian tissues. Eur. J. Biochem. 107 (1), 289–294.
• 34. Muller J., Greff G. (1984). Recherche de relations entre toxicite de molecules d’interest industriel et proprietes physico-chimiques: test d’irritation des voies aeriennes superieures applique a quatre familles chimique. Food. Chem. Toxicol. 22, 661–664 (cyt. za: Hartwig 2017).
• 35. Nelson B.K., Brightwell W.S., Khan A., Krieg EF., Hoberman A.M. (1990a). Developmental toxixology assessment of 1-octanol, 1-nonanol, and 1-decanol administered by inhalation to rats. J. Am. Coll. Toxicol. 9, 93–97.
• 36. Nelson B.K., Brightwell W.S., Krieg E.F. (1990b). Developmental toxicology of industrial alcohols:a summary of 13 alcohols administered by inhalation to rats. Toxicol. Indust. Health 6, 373–387.
• 37. OECD (2006). Long Chain Alcohols. SIDS Initial Assessment Report for SIAM 22.
• 38. Orhan I., Kartal M., Kan Y., Sener B. (2008). Activity of essential oils and individual components against acetyl- and butyrylcholinesterase. Z Naturforsch C J Biosci. 63(7–8), 547–53.
• 39. Patty’s Toxicology (2012). Monohydric alcohols-C7 to C18, aromatic and other alcohols. 6nd Edition 1, 16–17.
• 40. PubChem (2020 . National Institutes of Health (NIH).
• 41. Robinson M.K. (2000). Racial differences in acute and cumulative skin irrittion responses between Caucasian and Asian populations. Contact Dermatitis 42, 134–143.
• 42. Robinson M.K. (2001). Intra-individual variations in acute and cumulative skin irrittion responses. Contact Dermatitis 45, 75–83.
• 43. Robinson M.K. (2002). Population differences in acute skin irrittion responses. Contact Dermatitis 46, 86–93.
• 44. Robinson M.K., Perkins M.A., Basketter D.A. (1998). Application of a 4-h humn patch test method for conparative and investigative assessment of skinirritation. Contact Dermatitis 38, 194–202.
• 45. ROTH (2017). Safety data sheet. 1-Decanol.
• 46. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006. Dz. Urz. UE L 353 z 31.12.2008 z późn. zm. [Regulation (EC) No 1272/2008 of the European Parliament and of the Council of 16 December 2008 on classification, labelling and packaging of substances and mixtures, amending and repealing Directives 67/548/EEC and 1999/45/EC, and amending Regulation (EC) No 1907/2006 (Text with EEA relevance)].
• 47. Schmidt G., Rittschof D., Lutostanski K.L., Batchelder A., Harder T. (2009). 3-Decanol in the haemolymph of the hermit crab Clibanarius vittatus signals shell availability to conspecifics. Journal of Experimental Marine Biology and Ecology 382, 47–53.
• 48. Sharp D.W. (1978). The sensitization potential of some perfume ingredients tested using a modified draize procedure. Toxicol. 9, 261–271.
• 49. Sice J. (1966). Tumor-promoting activity of n-alkanes and 1-alkanols. Toxicol. Appl. Pharmacol. 9, 70–74 (cyt. za: Hartwig 2017).
• 50. The Merck Index (2001). En encyclopedia of chemicals, drugs, and biologicals. 13. ed., Merck & Co., Inc., Rahway, New York, U.S.A.
• 51. Veenstra G., Webb C., Sanderson H., Belanger S.E., Fisk P., Nielsen A., Kasai Y., Willing A., Dyer S., Penney D., Certa H., Stanton K., Sedlak R. (2009). Human health risk assessment of long chain aliphatic alcohols. Ecotoxicology and Environmental Safety 72, 1016–1030.
• 52. Wasti K. (1978). A literature review – problem definition studies on selected toxic chemicals. Environmental Protection Research Division, US Army Medical Research and Development Command, Maryland USA.
• 53. Wenninger E.J., Susan Y. Emmert S.Y., Tindall K., Hongjian Ding H., Mark A. Boetel M.A., Rajabaskar D., Eigenbrode S.D. (2017). Aggregation behavior and a putative aggregation pheromone in sugar beet root maggot flies (Diptera: Ulidiidae). Journal of Insect Science 17(1), 29, 1–9.
• 54. Williams R.T. (1959). Detoxification mechanisms. 2nd Edition, Chapman & Hall, London.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).