Wpływ magnesów neodymowych na pomiar paliwa gazowego gazomierzami miechowymi

• Autorzy: Gacek Zbigniew

Identyfikatory

DOI

10.18668/NG.2021.01.06

Warianty tytułu

EN

Influence of neodymium magnet field on fuel gas metering with diaphragm gas meters

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł porusza problem nielegalnego poboru paliwa gazowego wśród odbiorców indywidualnych, ze szczególnym uwzględnieniem kradzieży przy użyciu magnesów neodymowych przytwierdzonych do gazomierzy miechowych. Na wstępie przedstawiono zarys historyczny wykorzystywania magnesów neodymowych w celu nielegalnego poboru paliwa gazowego. Omówiono aktualny stan prawny w zakresie wymagań odporności gazomierzy na ingerencje, a także działania Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego (INiG – PIB) oraz operatorów systemów dystrybucyjnych zmierzające do wyeliminowania możliwości nielegalnego poboru gazu przy użyciu magnesów neodymowych. Przedstawiono możliwe obecnie do zastosowania sposoby potwierdzenia kradzieży gazu przy użyciu gazomierzy poddanych działaniu pola magnetycznego magnesów neodymowych. Następnie opisano metody wykonywania w laboratorium INiG – PIB ekspertyz gazomierzy z podejrzeniem o nielegalny pobór gazu po ich zdemontowaniu z sieci dystrybucyjnej oraz podano kryteria oceny tych gazomierzy. Na podstawie wykonanych w Laboratorium Metrologii Przepływów INiG – PIB ekspertyz gazomierzy w latach 2006 do 2020 przedstawiono zestawienie udziału gazomierzy miechowych poddanych działaniu magnesów neodymowych oraz gazomierzy o podwyższonym poziomie remanencji w odniesieniu do wykonanych w danym roku ekspertyz gazomierzy z podejrzeniem o nielegalny pobór gazu. Pokazano sposoby przeciwdziałania kradzieżom paliwa gazowego za pomocą gazomierzy miechowych z użyciem magnesów neodymowych. Wykazano, że na chwilę obecną certyfikat badania typu WE (dyrektywa MID), a także certyfikat zgodności z wymaganiami normy EN 1359 lub specyfikacji OIML R 137-1 & 2 nie są potwierdzeniem odporności gazomierzy na nielegalny pobór gazu z użyciem silnego pola magnetycznego. Przedstawiono wymagania dla nowych gazomierzy miechowych w zakresie ich odporności na magnesy neodymowe oraz podano zaktualizowane kryteria oceny wyników badań gazomierzy narażonych na odziaływanie tych magnesów. Finalnie zaproponowano wniosek dotyczący konieczności wprowadzenia zapisów dotyczących wymagań w zakresie odporności gazomierzy miechowych na pole magnetyczne do odpowiednich dokumentów normatywnych dla gazomierzy w celu systemowego zabezpieczenia stron umowy na dostarczanie paliwa gazowego.

EN

The article deals with the problem of illegal fuel gas consumption among individual consumers in households, especially with regard to gas theft using neodymium magnets attached to diaphragm gas meters. First, the author presents a historical outline of the use of neodymium magnets for the purpose of illegal consumption of fuel gas. The current legal status regarding the requirements for gas meters resistance to tampering and the activities of the Oil and Gas Institute – National Research Institute (INiG – PIB) and Distribution System Operators aimed at eliminating the possibility of illegal gas consumption with the use of neodymium magnets were discussed. Currently possible methods of confirming gas theft using gas meters exposed to the magnetic field of neodymium magnets were presented. Next, the methods of performing at the INiG – PIB laboratory expert examinations of gas meters suspected to be used for illegal gas consumption after their removal from the distribution network were described, and the criteria for assessing these gas meters were given. Based on the expert examinations of gas meters carried out at the Laboratory of Flow Metrology INiG – PIB in the years 2006–2020, a summary of the share of gas meters tampered with the use of neodymium magnets and gas meters with an increased remanence level was presented in relation to performed in a given year expert examinations of gas meters suspected to be used for illegal gas consumption. The methods of counteracting the theft of fuel gas with diaphragm gas meters tampered with the use of neodymium magnets were shown. It has been proved that at present the EC type examination certificate (MID Directive) and the certificate of compliance with the requirements of EN 1359 or OIML R 137- 1 & 2 specification do not confirm gas meters resistance to gas theft involving the use of a strong magnetic field. Requirements for new diaphragm gas meters in terms of their resistance to neodymium magnets were presented, and updated criteria for the evaluation of the test results of gas meters exposed to these magnets were given. Finally, a conclusion was proposed regarding the necessity to include provisions on the resistance of diaphragm gas meters to magnetic field in the relevant normative documents for gas meters in order to provide a systemic safeguard for the parties to fuel gas supply contracts.

Słowa kluczowe

PL

gazomierze miechowe; magnesy neodymowe; błąd wskazań; nielegalny pobór gazu

EN

diaphragm gas meters; neodymium magnets; measurement error; illegal consumption of gas

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2021
• Tom: R. 77, nr 1
• Strony: 48--56
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., tab., wykr., wz.

Twórcy

autor

Gacek Zbigniew

• Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy

Bibliografia

• Dobo Z., Kovacs H., Toth P., Palotas A., 2014. Investigation of natural gas theft by magnetic remanence mapping. Forensic Science International, 245: 1–6. DOI: 10.1016/j.forsciint.2014.09.020.
• Gacek Z., Jaworski J., 2020. Optimisation of measuring system construction in the context of high flow variability. Journal of Natural Gas Science and Engineering, 81: 103447. DOI: 10.1016/j.jngse.2020.103447.
• Gacek Z., Jaworski J., Kułaga P., Urban Z., Wojtala J., 2007. Opracowanie programów komputerowych w celu określenia potencjalnych źródeł nielegalnego poboru gazu w sieci dystrybucyjnej wśród klientów indywidualnych. Praca INiG, nr zlec. 73/GM/2007, Archiwum Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego, Kraków.
• Gacek Z., Jaworski J., Urban Z., Wojtala J., 2006. Badania wpływu magnesów neodymowych na dokładność pomiaru gazomierzy miechowych. Praca INiG, nr zlec. 1123/GM/2006, Archiwum Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego, Kraków.
• Gacek Z., Kułaga P., Urban Z., Wojtala J., 2008. Budowa stanowiska i opracowanie metodyki badawczej w celu wykonywania ekspertyz gazomierzy miechowych pod kątem nielegalnego poboru gazu ze szczególnym uwzględnieniem oddziaływania pola magnetycznego magnesów neodymowych. Praca INiG, nr zlec. 62/GM/2008, Archiwum Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego, Kraków.
• Jaworski J., 2010. Certyfikacja gazomierzy miechowych na znak bezpieczeństwa i jakości „B” – potwierdzenie spełnienia specyficznych wymogów polskiego rynku. Nafta-Gaz, 12: 1144–1149.
• Jaworski J., Dudek A., 2020. Study of the Effects of Changes in Gas Composition as Well as Ambient and Gas Temperature on Errors of Indications of Thermal Gas Meters. Energies, 2020, 13(20): 5428. DOI: 10.3390/en13205428.
• Jaworski J., Gacek Z., 2016. Badania wpływu magnesów neodymowych na dokładność pomiaru gazomierzy miechowych. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, 12: 438–444. DOI: 10.15199/17.2016.12.1.
• Jaworski J., Swat M., Kułaga P., 2018. Q INIG jako element wzrostu bezpieczeństwa technicznego i jakości wyrobów – zasady badań i certyfikacji. Gaz Woda i Technika Sanitarna, 12: 426–430. DOI: 10.15199/17.2018.12.1.
• Kozłowski A,. 2007. Metodologia ograniczania zaniżania wskazań poboru gazu wywołanych wykorzystaniem magnesów neodymowych. Materiały konferencyjne Izby Gospodarczej Gazownictwa, Gdynia, 17–19 października.
• Kułaga P., Jaworski J., Gacek Z., 2018. Gazomierze termiczne w rozliczeniach indywidualnych. Charakterystyka i perspektywy zastosowania. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, 11: 390–395. DOI: 10.15199/17.2018.11.1.
• Masood A., 2013. Pakistan’s Gas Crisis due to Gas Theft … & Unaccounted for Gas (UFG). International Journal of Renewable Energy Technology Research, 2(2): 53–58. ISSN: 2325-3924.
• Matusik J., Jaworski J., 2017. Optymalny dobór gazomierzy miechowych przez operatora systemu gazowniczego. Nafta-Gaz, 4: 274–286.DOI : 10.18668/NG.2017.04.08.
• Touhidi S.R.R., Davoudi I., 2018. Spatial Analysis Applied for Gas Theft Modelling in Tabriz City, Iran. Journal of Geoscience and Environment Protection, 6: 1–19. DOI: 10.4236/gep.2018.62001.
• Wallace A., 2011. Tackling gas theft. <https://www.ofgem.gov.uk/ofgem-publications/39192/gas-theft-consultation-112-11.pdf> (dostęp: 22.12.2020).
• Wang J., Zhang W.Y., 2013. A New Method to Prevent Stealing Gas in a Natural Gas Supply System. Petroleum Science and Technology, 31(20): 2065–2073. DOI: 10.1080/10916466.2011.561263.
• Akty prawne i dokumenty normatywne
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/32/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do udostępniania na rynku przyrządów pomiarowych, Dz. Urz. UE L 96 z 29.3.2014 r.
• Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy. Kryteria techniczne stanowiące podstawę certyfikacji na znak bezpieczeństwa i jakości Q INiG, nr KT-60-98. Wydanie 6 z 11.05.2020 r.
• OIML R 137-1 & 2:2012 Gas meters. (Including Amendment 2014). Part 1: Metrological and technical requirements. Part 2: Metrological controls and performance tests.
• PN-EN 1359:2004+A1:2006 Gazomierze. Gazomierze miechowe.
• PN-EN 1359:2017-11 Gazomierze. Gazomierze miechowe.
• PN-EN 16314:2013-11 Gazomierze. Dodatkowe funkcjonalności.
• Polska Spółka Gazownictwa. Wymagania techniczne dla gazomierzy inteligentnych stosowanych w PSG, , wydanie 1 z 10 września 2020 r.
• Procedura badawcza PB-GM-01 Sprawdzanie właściwości metrologicznych gazomierzy miechowych, wyd. 8 z 20.02.2018 r.
• Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne z późniejszymi zmianami (tekst jednolity opublikowany w Dz.U. z 2020 r., poz.ź833).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).