Analiza związków z grupy BTEX powstających podczas termicznego rozkładu żywicy alkidowej

• Autorzy: Kubecki M. , Holtzer M. , Bobrowski A. , Dańko R. , Grabowska B. , Żymankowska-Kumon S.

Warianty tytułu

EN

Analysis of the compounds from the BTEX group emitted during thermal decomposition of alkyd resin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przydatność danego spoiwa do sporządzania mas formierskich obejmuje z jednej strony ocenę właściwości technologicznych samej masy i wykonanej z niej formy i jakości otrzymanego odlewu, a z drugiej strony ocenę wpływu tej masy na środowisko naturalne i środowisko pracy. Z pośród mas stosowanych w przemyśle odlewniczym na szczególną uwagę zasługują masy ze spoiwami organicznymi. Spoiwa te oparte są na żywicach syntetycznych, które z jednej strony zapewniają uzyskanie przez masę odpowiednich właściwości technologicznych i otrzymanie dobrych odlewów, ale z drugiej negatywnie oddziałują na środowisko. O ile w stanie wyjściowym żywice te tylko w niewielkim stopniu stanowią zagrożenie zarówno dla ludzi jak i środowiska, to pod wpływem temperatury generują bardzo szkodliwe produkty, będące wynikiem ich termicznego rozkładu. W zależności od rodzaju stosowanej żywicy (fenolowo-formaldehydowej, mocznikowej, furfurylowej, furfurylowo–mocznikowej, alkidowej) pod wpływem temperatury mogą tworzyć się i uwalniać takie związki jak: alkohol furfurylowy, formaldehyd, fenol, związki z grupy BTEX (benzen, toluen, etylobenzen, ksyleny), a także wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA). [...]

EN

Suitability of the given binding agent for the moulding sands preparation depends on the one hand on the estimation of technological properties of the sand and the mould made of it and the obtained casting quality and on the other hand on the assessment of this sand influence on the natural and working environment. Out of moulding sands used in the foundry industry, sands with organic binders deserve a special attention. These binders are based on synthetic resins, which ensure obtaining the proper technological properties and sound castings, however, they negatively influence the environment. If in the initial state these resins are not very dangerous for people and for the environment, thus under an influence of high temperatures they generate very harmful products, being the result of their thermal decomposition. Depending on the kind of the applied resin (phenol-formaldehyde, urea, furfuryl, urea–furfuryl, alkyd) under an influence of a temperature such compounds as: furfuryl alcohol, formaldehyde, phenol, BTEX group (benzene, toluene, ethylbenzene, xylene), and also polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH) can be formed and released. [...]

Słowa kluczowe

PL

masa formierska; żywica syntetyczna; związek BTEX; rozkład termiczny; chromatografia gazowa; spektrometria masowa

EN

moulding sand; synthetic resin; BTEX compounds; thermal decomposition; gas chromatography; mass spectrometry

• Wydawca: Komisja Odlewnictwa Polskiej Akademii Nauk Oddział w Katowicach
• Czasopismo: Archives of Foundry Engineering
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 12, iss. 1s
• Strony: 119--124
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kubecki M.

• Instytut Metalurgii Żelaza, Laboratorium Analiz Chemicznych, ul. K. Miarki 12-14, 44-100 Gliwice, Polska

autor

Holtzer M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica, Wydział Odlewnictwa, ul. Reymonta 23, 30-059 Kraków, Polska

autor

Bobrowski A.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica, Wydział Odlewnictwa, ul. Reymonta 23, 30-059 Kraków, Polska

autor

Dańko R.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica, Wydział Odlewnictwa, ul. Reymonta 23, 30-059 Kraków, Polska

autor

Grabowska B.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica, Wydział Odlewnictwa, ul. Reymonta 23, 30-059 Kraków, Polska

autor

Żymankowska-Kumon S.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica, Wydział Odlewnictwa, ul. Reymonta 23, 30-059 Kraków, Polska

Bibliografia

• [1] Makhniashvili, I., Szewczyńska, M. & Ekiert E. (2004). Odlewnictwo żeliwa: zagrożenia chemiczne. Bezpieczeństwo Pracy, 14-16 (12).
• [2] Faber, J., Perszewska, K., Żmudzińska, M. & Latała-Holtzer, M. (2010). Identyfikacja zapachów z procesów odlewniczych przy użyciu ,,e-nosa”. Archives of Foundry Engineering 10, 39-42.
• [3] Humfrey, C.D.N, Levy, L.S. & Faux, S.P. (1996). Potential Carcinogenicity of Foundry Fumes: a Comparative In Vivo-In Vitro Study. Food and Chemical Toxicology 34, 1103-1111. DOI: 10.1016/S0278-6915(97)00081-1.
• [4] Ribeiro, M.G. & Filho, W.R.P. (2006). Risk assessment of chemicals in foundries: The international Chemical Toolkit pilot-project. Journal of Hazardous Materials A136, 432-437. DOI: 10.1016/j.jhazmat.2006.01.019.
• [5] Teles, M.T., Delerue-Matos, C. & Alvim-Ferraz, M. (2005). Determination of free furfuryl alcohol in foundry resin by chromatographic techniques. Analytica Chimica Acta 537, 47-51. DOI: 10.1016/j.aca.2005.01.001.
• [6] Holtzer, M., Kwaśniewska-Królikowska, D., Bobrowski, A., Dańko, R., Grabowska, B., Żymankowska-Kumon, S. & Solarski, W. (2012). Badania emisji niebezpiecznych związków z mas z bentonitem i nośnikami węgla błyszczącego w kontakcie z ciekłym metalem. Przegląd Odlewnictwa 3-4, 124-132.
• [7] Scarbel, P., Bats, C.E. & Griffin, J. (2006). Effect of Mold and Binder Formulation on Gas Evolution When Pouring Aluminum Casting. AFS Transactions 114, 435-445.
• [8] Crandell, G.R., Schifo, J.F. & Mosher, G. (2006). CERP Organic HAP Emission Measurement for Iron Foundries and Their Use in Development of an AFS HAP Guidance Document. AFS Transactions 114, 819-835.
• [9] LaFay, V.S., Crandell, G. & Schifo, J. (2007). Foundry of the Future: Recommendations to Improve Environmental and Energy Concerns in Sand Foundries. AFS Transcations 115, 977-989.
• [10] Bobrowski, A. & Holtzer, M. (2009). Assessment of environmental influence of bentonite and lustrous carbon carrier – in an ascpect of gases emission. Archives of Foundry Engineering 9, 21-24.
• [11] Ji, S., Wan, L. & Fan, Z. (2001). The toxic compounds and leaching characteristics of spent foundry sands. Water, Air and Soil Pollution 132, 347-364. DOI: 10.1023/A: 1013207000046.
• [12] Kubecki, M. & Spiewok, W. (2008). Opracowanie i wdrożenie metod identyfikacji oraz oznaczania zawartości lotnych węglowodorów aromatycznych (BTEX) w odpadach hutniczych, glebie i wodzie. Sprawozdanie Nr S0-0654/BC.
• [13] Lewandowski, J.L., Solarski, W. & Zawada J. (1997). Air pollution by gases emitted from foundry moulds during their filling. Acta Mettalurgica Slovaca 3, 598-602.
• [14] Kubecki, M., Holtzer, M., Grabowska, B. & Bobrowski, A. (2011). Development of method for identification of compounds emitted during thermal degradation of binders used in foundry. Archives of Foundry Engineering 11, 125-130.