Zmienność stężeń pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu na terenie Krościenka nad Dunajcem w latach 2018-2022

• Autorzy: Wierzbińska Monika , Kozak Janusz , Zając Ewelina

Identyfikatory

DOI

10.53052/pjmee.2023.5.02

Warianty tytułu

EN

Variability of PM10 particulate matter concentrations in the area of Krościenko nad Dunajcem in the years 2018-2022

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Frequent exceedances of permissible PM10 concentrations occur mainly during the so-called heating season and are readily noticed not only by environmental protection specialists but also by residents; they are also wildly discussed in the mass media. If the state of elevated concentrations persists for at least several hours, it is generally referred to as smog. The du-ration of smog can range from several hours to several days, causing an increase in morbidity and in the number of deaths. The paper presents the air-sanitary situation in Krościenko nad Dunajcem using the air quality indicator as the concentration of particulate matter PM10. Krościenko is a Carpathian town located in the valley of the Dunajec river. Such a topo-climatic location is conducive to the occurrence of frequent temperature inversions, stagnant cold air and poor ventilation, which results in the concentration of local emissions mainly from domestic boilers. The research period covered the years 2018-2022 of continuous daily D24 PM10 measure-ments. Preliminary comparisons of annual concentrations with selected cities located in moun-tainous and foothill areas of southern Poland indicated the aerosanitary problem of Krościenko. In all analyzed years, the daily norms were exceeded from 46 days in 2022 to 91 days in 2018. This situation occurs as a result of the low-stack emission during the heating period and the poor topoclimatic conditions in Krościenko. However, there is a visible downward trend in con-centrations over the analyzed period, which may have resulted from the gradual reduction of the use of fossil fuels.

Słowa kluczowe

PL

pył zawieszony PM10; zanieczyszczenia powietrza; Krościenko; Dunajec

EN

particulate matter PM10; air pollution; Krościenko; Dunajec

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Bielsko-Bialskiego
• Czasopismo: Polish Journal of Materials and Environmental Engineering
• Rocznik: 2023
• Tom: Vol. 5 (25)
• Strony: 14--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Wierzbińska Monika

• University of Bielsko-Biala, Department of Environmental Protection and Engineering, Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-8205-4392

autor

Kozak Janusz

• University of Bielsko-Biala, Department of Environmental Protection and Engineering, Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-9671-9268

autor

Zając Ewelina

• Pieniny National Park, Jagiellońska 107B, 34-450 Krościenko nad Dunajcem

Bibliografia

• 1. Cembrzyńska J., Krakowiak E., Brewczyński P.Z. 2015. Sezonowa zmienność stężenia pyłu zawieszonego oraz jakości powietrza na terenie miasta Sosnowiec. Medycyna Środowiskowa-Environmental Medicine, 4(18), 27–35.
• 2. EEA Technical Report 2015: European Union Emission Inventory Report 1990-2013 under the UNECE Convention on Long-range Transboundary Air Pollution (LRTAP). European Environmental Agency, Copenhagen.
• 3. GUS 2014: Ochrona Środowiska 2014. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• 4. Kaszewski B.M. 2020. Badania zanieczyszczenia powietrza w Lublinie. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B–Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia, 75, 69–86.
• 5. Kozak J., Miczyński J., Jurkiewicz T. 2002. Ocena stanu zanieczyszczenia w Krościenku nad Dunajcem. Pieniny – Przyroda i Człowiek, 7, 23–30.
• 6. Kuchcik M. 2020. Zanieczyszczenie powietrza w uzdrowiskach polskich – problem gmin uzdrowiskowych oraz kuracjuszy. Przegląd Geograficzny, 92, 1, 109–134.
• 7. Palarz A., Celiński-Mysław D. 2017. Epizody wysokich stężeń zanieczyszczeń powietrza w wybranych kotlinach polskich Karpat Zachodnich. Czasopismo Geograficzne, 88(1-2), 3–20.
• 8. Pawłowski L. 2019. Zanieczyszczenia powietrza w Polsce: stan, przyczyny, skutki. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk – Monografie, 144, Lublin.
• 9. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu. Dz.U. 2012, poz. 1031 (tekst jednolity Dz.U. 2021, poz. 845).
• 10. Witryna http://kroscienko.pl/ (dostęp 28 kwietnia 2023 r.).
• 11. Zięba D., Dworakowska A. 2018. Podsumowanie wyników badań porównawczych urządzeń niskokosztowych do pomiaru stężenia pyłu zawieszonego. Stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy, Kra-ków.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).