The problem of multiculturalism on the example of Belarusian, Lithuanian, Jewish, Silesian and Tatar minorities in the perspective of the security of policy in the second Polish Republic

• Autorzy: Landmann T.

Identyfikatory

DOI

10.5604/17318157.1234848

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article is an attempt to analyse the problem of multiculturalism on the example of the influence of the five minority communities listed in the title in the perspective of the security of Poland in the period between 1918 and 1939. The considerations presented in this article are an addendum to the issues related to the policy of the authorities of the Second Republic of Poland on national minorities and its influence on the internal security of the state. This subject was undertaken by the Author earlier when he analysed the activity of the representatives the German and Ukrainian minority. The article presents potential factors which can destabilise internal security, especially at the social level, as a result of forces in the environments of the indicated national and ethnic minorities in the II RP. The presented arguments allow to conclude that during the whole interwar period the II RP authorities had to struggle with multiculturalism related to the presence of Belarusian, Lithuanian, Jewish and Silesian minorities because in their environment centrifugal forces were occurred many times and posed a threat to the internal security of the newly re-established Polish state. What is more, it turned out that the social and cultural policy of the II RP was not sufficiently wide-ranging for the above mentioned minorities. However, there were also other factors which constituted serious obstacles in pursuing the policy of efficient integration in the II RP society. It is possible to indicate here as an example the aversion of numerous representatives of these minorities to the social policy imposed by the Polish authorities, major discrepancies in the leading integration vision between significant political factions and also the influence of external propaganda and agitation influencing these minorities.

Słowa kluczowe

EN

security; multiculturalism; Second Polish Republic; national minorities; social politics

• Wydawca: Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 1
• Strony: 61--81
• Opis fizyczny: Bibliogr. 56 poz.

Twórcy

autor

Landmann T.

• Faculty of Security Studies, General Tadeusz Kościuszko Military Academy of Land Forces in Wroclaw

Bibliografia

• 1. Bergman A., Sprawy białoruskie w II Rzeczypospolitej, Białostockie Towarzystwo Naukowe - PWN, Warszawa 1984.
• 2. Bieda M., Naród czy polityczna gra? Kształtowanie się tożsamości regionalnej na przykładzie Górnego Śląska, I Konferencja Koła Naukowego Socjologów - Regiony pogranicza w perspektywie socjologicznej z dnia 26 października 2002 roku, dostępny na: [online] [access: 2.12.2015] Available http://www .socjologia .ath .bie lsko pl/prace/mbieda _slask.pdf.
• 3. Błaszczak-Wacławik M., Błasiak W., Nawrocki T., Górny Śląsk. Szczególny przypadek kulturowy, Uniwersytet Warszawski-Wydawnictwo Naukowe Jan Szumacher, Warszawa-Kielce 1990.
• 4. Buchowski K., Szkice polsko-litewskie czyli o niełatwym sąsiedztwie w pierwszej połowie XX wieku, Grado, Toruń 2005.
• 5. Chałupczak H., Browarek T., Mniejszości narodowe w Polsce 1918-1995, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1999.
• 6. Cimek H., Żydzi w ruchu komunistycznym w Polsce w latach 1918-1937, [in:] “Polityka i Społeczeństwo” 2012, No. 9.
• 7. Cygański M., Mniejszość niemiecka w Polsce centralnej w latach 1919-1939, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1962.
• 8. Gałędek M., Ustrój administracji ogólnej na Wileńszczyźnie w okresie międzywojennym, Wydawnictwo Historyczne Tabularium, Gdańsk 2012.
• 9. Holzer J., Dwa stulecia Polski i Europy. Teksty pisane w różnych porach wieku, Wydawnictwo PTPN, Poznań 2004.
• 10. Janicki W., Tatarzy w Polsce - naród, grupa etniczna czy ludzie pogranicza?, “Czasopismo Geograficzne” 2000, t. 71, z. 2.
• 11. Jasiewicz K., Europa nie prowincjonalna. Przemiany na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej (Białoruś, Litwa, Łotwa, Ukraina, wschodnie pogranicze III Rzeczypospolitej Polskiej) w latach 1772-1999, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 1999.
• 12. Kiaupa Z., Litwa w dwudziestym wieku. Republika Litewska w latach 1918-1940, s. 9,: [online] [access: 2.12.2015]. Available on the Internet: http://www.Iesw. lublin.pl/projekty/pliki/IESW-121-02-10pl.pdf.
• 13. Kołodziejczyk A., Józef Piłsudski a polscy Tatarzy (1997), Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, teczka: 709/1/16 (Artykuły, referaty, opracowania, odczyty dotyczące Józefa Piłsudskiego).
• 14. Kopeć E., My i oni na polskim Śląsku (1918-1939), Śląsk, Katowice 1986.
• 15. Kosztyła Z., Wrzesień 1939 roku na Białostocczyźnie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe-Białostockie Towarzystwo Naukowe, Warszawa-Białystok 1968.
• 16. Kowalski J., Komunistyczna Partia Polski 1935-1938. Studium historyczne, Książka i Wiedza, Warszawa 1975.
• 17. Kozyra W., Polityka administracyjna ministrów spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918-1939, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2009.
• 18. Kupczyk A., Z badań nad polityką państwa polskiego wobec mniejszości narodowych i etnicznych po odzyskaniu niepodległości 11 XI 1918 roku, [in:] “Acta Erasmiana” 2014, No. 6.
• 19. List Marszałka Piłsudskiego do gen. Szeptyckiego z dnia 15 maja 1919 roku, Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, teczka: 701/1/30 (Fotografie oraz odpisy listów do gen. Szeptyckiego).
• 20. List w sprawie akcji plebiscytowej na Górnym Śląsku z dnia 11 sierpnia 1920 roku, Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, teczka: 701/1/58 (Gabinet Ministra Spraw Wojskowych dekrety, referaty, sprawozdania, raporty).
• 21. Łach W.B., Polska północna w systemie obronnym kraju w latach 1918-1926, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 1990.
• 22. Łatyszonek O., Białoruskie formacje wojskowe 1917-1923, Białoruskie Towarzystwo Historyczne, Białystok 1995.
• 23. Ławnik J., Komunistyczna Partia Polski w woj. kieleckim 1918-1938. Liczebność, baza społeczna i zasięg wpływów, Wydawnictwo Szumacher, Kielce 1994.
• 24. Łukaszewicz S., Zdrada stanu. Działalność Komunistycznej Partii Zachodniej Białorusi w Wilnie w latach 1930-1935, [in:] “Ogrody Nauk i Sztuk” 2012, No. 2.
• 25. Mamzer H., Tożsamość w podróży. Wielokulturowość a kształtowanie tożsamości jednostki, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2003.
• 26. Miśkiewicz A., Tatarzy polscy, 1918-1939. Życie społeczno-kulturalne i religijne, PIW, Warszawa 2006.
• 27. Mjr Świtalski K., Referat dotyczący ludności tatarskiej zamieszkałej na Krymie z dnia 3 grudnia 1920 roku, Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, teczka: 701/2/32 (listopad-grudzień 1920).
• 28. Moroz M., Krynica. Ideologia i przywódcy białoruskiego katolicyzmu, Białoruskie Towarzystwo Historyczne, Białystok 2001.
• 29. Ochwał A., Placówka Wywiadowcza KOP No. 1 “Suwałki”/”Grodno” (1929-1939), [in:] Wywiad i kontrwywiad wojskowy II RP. Studia i materiały z działalności Oddziału II SG WP, t. 1, red. T. Dubicki, Wydawnictwo LTW, Łomianki 2010.
• 30. Policha J., Aktywność polityczna mniejszości żydowskiej w II Rzeczpospolitej: dostępny na: [online] [access: 2.12.2015]. Available on the Internet http://zs1hrubieszow .ehost.pl/publknaucz/partiezydowskie.pdf.
• 31. Protokół z 17. posiedzenia Komitetu Politycznego Rady Ministrów (28 lutego 1922 r.), [in:] O Niepodległą i granice. Protokoły Komitetu Politycznego Rady Ministrów 1921-1926, oprac. M. Jabłonowski, W. Janowski, Uniwersytet Warszawski-Wyższa Szkoła Humanistyczna im. A. Gieysztora, Warszawa-Pułtusk 2004.
• 32. Protokół z 62. posiedzenia Komitetu Politycznego Rady Ministrów (29 listopada 1923 r.), [in:] O Niepodległą i granice. Protokoły Komitetu Politycznego Rady Ministrów 1921-1926, oprac. M. Jabłonowski, W. Janowski, Uniwersytet Warszawski-Wyższa Szkoła Humanistyczna im. A. Gieysztora, Warszawa-Pułtusk 2004.
• 33. Protokół z 69. posiedzenia Komitetu Politycznego Rady Ministrów (7 luty 1924 r.), [in:] A. Chojnowski, Mniejszości narodowe w polityce rządów polskich w latach 1921-1926, [in:] “Przegląd Historyczny” 1976, No 67.
• 34. Protokół z 87. posiedzenia Komitetu Politycznego Rady Ministrów (5 sierpnia 1924 r.), [w:] A. Chojnowski, Mniejszości narodowe w polityce rządów polskich w latach 1921-1926, [in:] “Przegląd Historyczny 1976”, nr 67.
• 35. Protokół z 88. posiedzenia Komitetu Politycznego Rady Ministrów (8 sierpnia 1924), [in:] O Niepodległą i granice. Protokoły Komitetu Politycznego Rady Ministrów 1921-1926, oprac. M. Jabłonowski, W. Janowski, Uniwersytet Warszawski-Wyższa Szkoła Humanistyczna im. A. Gieysztora, Warszawa-Pułtusk 2004.
• 36. Przyczynek do historii ruchu tatarskiego na Krymie (1920), Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, teczka: 701/2/21 (styczeń-luty 1920).
• 37. Raport Oddziału II SG WP o działalności dywersyjnej na kresach północno-wschodnich - stan na 15 marca 1923 r. (marzec-kwiecień 1923), [in:] W. Śleszyński, Walka instytucji państwowych z białoruską działalnością dywersyjną 1920-1925, Polskie Towarzystwo Historyczne, Białystok 2005.
• 38. Rocznik statystyki Rzeczypospolitej Polskiej 1925-1926, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1927.
• 39. Różański P., Stany Zjednoczone wobec kwestii żydowskiej w Polsce 1918-1921, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2007.
• 40. Siemakowicz M., Polityka władz rosyjskich, niemieckich i polskich wobec szkolnictwa białoruskiego w latach 1903-1922, “Białoruskie Zeszyty Historyczne” 1997, No. 7.
• 41. Skaradzinski B., Białorusini, Litwini, Ukraińcy, Zakłady Wydawnicze Versus, Białystok 1990.
• 42. Stankiewicz Z., Działalność seminariów nauczycielskich na północno-wschodnich kresach Rzeczypospolitej w latach 1919-1939, Adam Marszałek, Toruń 2006.
• 43. Surdykowski J., Duch Rzeczypospolitej, PWN, Warszawa 2001.
• 44. Szmeja M., Czy zmiana identyfikacji? Ślązacy we współczesnym społeczeństwie polskim, “Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny” 2013, No 39.
• 45. Śleszyński W., Bezpieczeństwo wewnętrzne w polityce państwa polskiego na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej, Rytm, Warszawa 2007.
• 46. Śleszyński W., Polityka władz polskich w stosunku do mniejszości białoruskiej w latach 1920–1939, [in:] Udział mniejszości narodowych w różnych formacjach wojskowych w czasie kampanii wrześniowej 1939 r., red. T. Miś, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2009.
• 47. Śleszyński W., Świat pogranicza. Stosunki społeczno-polityczne na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim w XX i XXI wieku. Wykłady, cz. 1, Instytut Historii Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2009.
• 48. Śliz A., Wielokulturowość i jej socjologiczny sens. Festival Caravan czy wielokulturowe Street Party?, [in:] “Studia Socjologiczne” 2011, No 4.
• 49. Tomaszewski J., Dokumenty o zaburzeniach antysemickich na Uniwersytecie Warszawskim, ‘’Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego” 1997, No. 2.
• 50. Tomaszewski J., Ojczyzna nie tylko Polaków, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1985.
• 51. Walicki J., Położenie Żydów polskich podczas kampanii 1920 r., [in:] “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1995, No. 52.
• 52. Wiśniewska M., Wyszczelski L., Bezpieczeństwo narodowe Polski w latach 1918-1939. Teoria i praktyka, Dom Wydawniczy Duet, Toruń 2009.
• 53. Wróblewska U., Polityka oświatowa państwa polskiego wobec mniejszości narodowych, grup etnicznych i wyznaniowych zamieszkujących Kresy Wschodnie w II RP, [in:] “Nauka” 2011, No. 2.
• 54. Wróblewska U., Źródła wychowania państwowego Tatarów polskich w latach 1918-1939, [in:] Etniczność i obywatelskość w Nowej Europie. Konteksty edukacji międzykulturowej, red. D. Misiejuk, J. Nikitorowicz, M. Sobecki, Trans Humana, Białystok 2007.
• 55. Wyniki narad komisji międzyministerialnej w sprawie obywateli polskich narodowości białoruskiej z dnia 27 stycznia 1922 roku, Archiwum Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce, teczka: 701/2/42 (grudzień 1921-luty 1922).
• 56. Żarnowski J., Społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1939, PWN, Warszawa 1973.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).