Pochodne L-tyrozyny jako leki oraz znaczniki do obrazowania nowotworów

• Autorzy: Pająk Małgorzata

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2020.10.21

Warianty tytułu

EN

Derivatives of L-tyrosine as pharmaceuticals and tumor imaging tracers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

L-Tyrozyna jest prekursorem związków biologicznie aktywnych, a jej zaburzony metabolizm prowadzi do wielu schorzeń, w tym do choroby Parkinsona i albinizmu. W ostatnim czasie wzrosło zainteresowanie syntezą znakowanych izotopowo halogenowych i metylowych pochodnych tego aminokwasu o potencjalnym zastosowaniu w medycynie nuklearnej. Przed wprowadzeniem nowego związku do organizmu chorego ważne jest, aby prześledzić jego wpływ na reakcje szlaku metabolicznego L-tyrozyny. Dokonano przeglądu obecnie stosowanych radiofarmaceutyków, będących pochodnymi L-tyrozyny, oraz omówiono ich wpływ na reakcje enzymatyczne, w których bierze udział ten aminokwas.

EN

A review, with 41 refs., of currently used radiopharmaceuticals and particularly of labeled halogenated and methylated derivatives of L-tyrosine used as potential radiotracers for nuclear medicine.

Słowa kluczowe

PL

związki biologicznie aktywne; tyrozyna; L-tyrozyna; leczenie nowotworów; radiofarmaceutyki; radioznacznik; medycyna nuklearna

EN

biological active compounds; L-tyrosine; cancer treatment; radiopharmaceuticals; radiotracer; nuclear medicine

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 99, nr 10
• Strony: 1541--1545
• Opis fizyczny: Bibliogr., 41 poz., schem., tab., wykr.

Twórcy

autor

Pająk Małgorzata

• Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski, ul. Pasteura 1, 02-093 Warszawa

Bibliografia

• [1] G. Mariani, L. Bruselli, T. Kuwert, E.E. Kim, A. Flotats, O. Israel, M. Dondi, N. Watanabe, Eur. J. Nucl. Med. Mol. Imaging 2010, 37, 1959.
• [2] D.A. Mankoff, S.I. Katz, J. Surg. Oncol. 2018, 118, 362.
• [3] J. Castillo Meleán, J. Ermert, H.H. Coenen, Org. Biomol. Chem. 2011, 9, 765.
• [4] S. Kodaira, T. Nakajima, Y. Arisaka, A. Tokue, T. Higuchi, Y. Tsushima, SpringerPlus 2016, 5, 618.
• [5] S. Jordan, J.L. Eberling, K.S. Bankiewicz, D. Rosenberg, P.G. Coxson, H.F. VanBrocklin, J.P. O’Neil, M.E. Emborg, W.J. Jagust, Brain Res. 1997, 750, 264.
• [6] M.-C. Asselin, L.M. Wahl, V.J. Cunningham, S. Amano, C. Nahmias, Phys. Med. Biol. 2002, 47, 1961.
• [7] S. Asari, K.-ichi Fujimoto, A. Miyauchi, T. Sato, I. Nakano, S.-ichi Muramatsu, BMC Neurol. 2011, 11, 35.
• [8] Y. Ohshima, H. Hanaoka, S. Watanabe, Y. Sugo, S. Watanabe, H. Tominaga, N. Oriuchi, K. Endo, N.S. Ishioka, Nucl. Med. Biol. 2011, 38, 857.
• [9] M. Keyaerts, T. Lahoutte, B. Neyns, V. Caveliers, C. Vanhove, H. Everaert, K. Kersemans, P.R. Franken, J. Mertens, A. Bossuyt, Eur. J. Nucl. Med. Mol. Imaging 2007, 34, 994.
• [10] S. Nakajima, N. Shikano, T. Kotani, M. Ogura, R. Nishii, M. Yoshimoto, N. Yamaguchi, Y. Iwamura, N. Kubota, N. Ishikawa, K. Kawai, Nucl. Med. Biol. 2007, 34, 1003.
• [11] N. Shikano, Y. Kanai, K. Kawai, N. Ishikawa, H. Endou, Nucl. Med. Biol. 2003, 30, 31.
• [12] M. Kanazawa, H. Ohba, N. Harada, T. Kakiuchi, S. Muramatsu, H. Tsukada, J. Nucl. Med. 2016, 57, 303.
• [13] K. Ishiwata, H. Tsukada, K. Kubota, T. Nariai, N. Harada, K. Kawamura, Y. Kimura, K. Oda, R. Iwata, K. Ishii, Nucl. Med. Biol. 2005, 32, 253.
• [14] V.L. Hearing, T.M. Ekel, Biochem. J. 1976, 157, 549.
• [15] M.A. Medina, J.L. Urdiales, C. Rodríguez-Caso, F.J. Ramírez, F. Sánchez-Jiménez, Crit. Rev. Biochem. Mol. Biol. 2003, 38, 23.
• [16] P.A. Riley, Int. J. Biochem. Cell Biol.1997, 29, 1235.
• [17] Y.H. Song, The Lancet 1997, 350, 82.
• [18] W.S. Oetting, Pigment Cell Res. 2000, 13, 320.
• [19] B. Thomas, Antioxid. Redox Signal. 2009, 11, 2077.
• [20] D.K. Ness, G.L. Foley, D. Villar, L.G. Hansen, Fundam. Appl. Toxicol.1996,
• [21] A.R. Mani, J.C. Moreno, T.J. Visser, K.P. Moore, Free Radic. Biol. Med. 2016, 90, 243.
• [22] H.H. Coenen, PET studies on amino acid metabolism and protein synthesis, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, Boston, London 1993.
• [23] W.J. Keller, G.G. Ferguson, J. Pharm. Sci. 1976, 65, 1539.
• [24] W.J. Keller, G.G. Ferguson, J. Pharm. Sci. 1977, 66, 1048.
• [25] D.B. Northrop, Biochemistry 1975, 14, 2644.
• [26] W.W. Cleland, Arch. Biochem. Biophys. 2005, 433, 2.
• [27] R.L. Schowen, J. Label. Compd. Radiopharm. 2007, 50, 1052.
• [28] E. Winnicka, M. Pająk, K. Pałka, K. Czerwińska, M. Kańska, J. Chem. Chem. Eng. 2014, 8, 54.
• [29] M. Pająk, K. Pałka, E. Winnicka, M. Kańska, J. Label. Compd. Radiopharm. 2016, 59, 4.
• [30] M. Pająk, K. Pałka, E. Winnicka, M. Kańska, J. Radioanal. Nucl. Chem. 2018, 317, 643.
• [31] M. Pająk, M. Kańska, Appl. Radiat. Isot. 2018, 131, 8.
• [32] M. Pająk, M. Kańska, J. Radioanal. Nucl. Chem. 2017, 314, 2123.
• [33] M. Pająk, M. Kańska, Isot. Environ. Health Stud. 2018, 54, 548.
• [34] V.E. Atalay, S.S. Erdem, Compt. Biol. Chem. 2013, 47, 181.
• [35] E. Abad, R.K. Zenn, J. Kästner, J. Phys. Chem B 2013, 117, 14238.
• [36] M. Pająk, J. Biochem. 2020, 167, 49.
• [37] DOI: 10.1093/jb/mvaa066.
• [38] P.D. Pawelek, J. Cheah, R. Coulombe, P. Macheroux, S. Ghisla, A. Vrielink, EMBO J. 2000, 19, 4204.
• [39] C.M. Harris, L. Pollegioni, S. Ghisla, Eur. J. Biochem. 2001, 268, 5504.
• [40] K.N. Green, S.K. Larsson, D.G. Beevers, P.G. Bevan, B. Hayes, Thorax. 1982, 37, 632.
• [41] M. Naruse, F. Satoh, A. Tanabe, T. Okamoto, A. Ichihara, M. Tsuiki, T. Katabami, M. Nomura, T. Tanaka, T. Matsuda, T. Imai, M. Yamada, T. Harada, N. Kawata, K. Takekoshi, Endocr. J. 2018, 65, 359.