Porównanie parametrów fizykochemicznych wód powierzchniowych o różnym przeznaczeniu na przykładzie zbiorników Tatar Górny i Tatar Dolny

• Autorzy: Gryglik Dorota , Kapuścińska Ewelina , Jagniątkowski Paweł

Identyfikatory

DOI

10.36119/15.2025.3.6

Warianty tytułu

EN

Comparison of physicochemical parameters of surface waters with different purposes on the example of the Tatar Górny and Tatar Dolny reservoirs

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było zbadanie zmienności wartości wybranych parametrów fizyko-chemicznych w wodach powierzchniowych w zależności od pory roku. Oznaczenia prowadzono dla wody z Zalewu Tatar w Rawie Mazowieckiej. Próbki wody do badań pobierane były w okresie od maja do grudnia 2023 roku. Do oznaczeń wytypowano następujące wskaźniki jakości wody: temperatura, pH, mętność, przewodność elektryczna właściwa, stężenie tlenu rozpuszczonego, biochemiczne zapotrzebowanie na tlen, chemiczne zapotrzebowanie na tlen metodą nadmanganianową, stężenie azotu amonowego, fosforu ortofosforanowego, żelaza (III) oraz chlorków. Wyniki badań były odniesione do ogólnych wskaźników jakości wód powierzchniowych obowiązujących w Polsce. Zaobserwowano, że niektóre właściwości fizyko-chemiczne wód badanych zbiorników podlegały dynamicznym zmianom w okresie prowadzonych badań. Ponadto, stwierdzono, że realnym zagrożeniem dla wód badanych zbiorników jest podwyższone stężenie fosforu ortofosforanowego, które, w okresie letnim, może prowadzić do nadmiernego rozwoju organizmów fitoplanktonowych (eutrofizacji).

EN

The aim of the study was to examine the variability of selected physicochemical parameters in surface waters depending on the season. Measurements were conducted on water from Tatar Reservoir in Rawa Mazowiecka. Analyzed water samples were collected from May to December 2023. The following water quality indicators were selected for analysis: temperature, pH, turbidity, specific electrical conductivity, dissolved oxygen concentration, biochemical oxygen demand, chemical oxygen demand using the permanganate method, ammonium nitrogen concentration, orthophosphate phosphorus concentration, iron (III) concentration and chloride concentration. The study results were compared with the general surface water quality indicators applicable in Poland. It was observed that some physicochemical properties of the studied reservoirs underwent dynamic changes during the study period. Furthermore, it was found that an actual threat to the water in the studied reservoirs is the elevated concentration of orthophosphate phosphorus, which, during the summer period, may lead to excessive development of phytoplankton organisms (eutrophication).

Słowa kluczowe

PL

jakość wody; eutrofizacja; kąpielisko; zalew Tatar

EN

water quality; eutrophication; swimming area; Tatar Reservoir

• Wydawca: Ośrodek Informacji "Technika instalacyjna w budownictwie''
• Czasopismo: Instal
• Rocznik: 2025
• Tom: nr 3
• Strony: 48--53
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys.

Twórcy

autor

Gryglik Dorota

• Politechnika Łódzka, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, Instytut Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych, Łódź

• https://orcid.org/0000-0001-6370-1486

autor

Kapuścińska Ewelina

• Politechnika Łódzka, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska, Instytut Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych, Łódź

• https://orcid.org/0000-0002-1003-8462

autor

Jagniątkowski Paweł

• student Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechniki Łódzkiej na kierunku Inżynieria Środowiska w Budownictwie

Bibliografia

• [1] Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej.
• [2] Ustawa Prawo wodne (Dz. U. 2017 r., poz. 1566).
• [3] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 stycznia 2019 r. w sprawie nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu okazjonalnie wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. z 2019 r., poz. 255).
• [4] Jachniak E. Analiza warunków rekreacji w zbiorniku Tresna na podstawie oceny stanu żyzności wody zbiornikowej. Instal. 2023; 12:134-139. DOI: 10.36119/15.2023.12.23.
• [5] Czaplicka-Kotas A., Ślusarczyk Z., Pięta M., Szostek A. Analiza zależności między wskaźnikami jakości wody w Jeziorze Goczałkowickim w aspekcie zakwitów fitoplanktonu. Ochrona Środowiska. 2012; 34(1):21-27.
• [6] Błaszczyk A., Toruńska A., Kobos J., Browarczyk-Matusiak G., Mazur-Marzec A. Ekologia toksycznych sinic. Kosmos. 2010; 59(1-2):173-198.
• [7] https://wody.isok.gov.pl/imap_kzgw/. Dostęp: 20.01.2025.
• [8] Lik J., Sołtuniak J. Wykorzystanie zasobów wodnych województwa łódzkiego na cele energetyki i towarzyszącej jej turystyki. Opracowanie w ramach projektu „Bioenergia dla Regionu - Zintegrowany Program Rozwoju Doktorantów”. Łódź, Centrum Badań i Innowacji Pro-Akademia, 2012. ISBN: 978-83-63704-01-8.
• [9] https://rawik.pl/oczyszczalnia-sciekow-w-zydomicach-dla-rawy-mazowieckiej/. Dostęp: 20.01.2025.
• [10] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego oraz sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych, a także środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz.U. 2021 poz. 1475).
• [11] Rocznik Meteorologiczny, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowego Instytutu Badawczego, 2023, 82. https://danepubliczne.imgw.pl/. Dostęp: 20.01.2025.
• [12] Łaszewski M. Wpływ niewielkich zbiorników na temperaturę wody rzek nizinnych na przykładzie Jeziorki i Rządzy. Przegląd Naukowy - Inżynieria i Kształtowanie Środowiska. 2015; 24(1):13-25.
• [13] Krzemińska A., Adynkiewicz-Piragas M., Kazimierska R. Ocena warunków tlenowych dolnego odcinka rzeki Smortawy jako podstawa oceny samooczyszczania się wód w świetle wymogów Ramowej Dyrektywy Wodnej. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. 2006; 3/4(3):67-76.
• [14] Metcalf J. S., Richer R., Cox P. A., Codd G. A. Cyanotoxins in desert environments may present a risk to human health. Science of the Total Environment. 2012; 421-422:18-123. DOI: 10.1016/j.scitotenv.2012.01.053.
• [15] Merel S., Walker D., Chicana R., Snyder S., Baures E., Thomas O. State of knowledge and concerns on cyanobacterial blooms and cyanotoxins. Environment International. 2013; 59:303-327. DOI: 10.1016/j.envint.2013.06.013.
• [16] Rastogi R. P., Sinha R. P., Incharoensakdi A. The cyanotoxin - Microcystins: current overview. Reviews in Environmental Science and Bio/Technology 2014; 13:215-249. DOI: 10.1007/s11157-014-9334-6.
• [17] Komunikat nr 4 Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Rawie Mazowieckiej z dnia 9 lipca 2024 roku. Państwowa Inspekcja Sanitarna.
• [18] Skotak K., Bratkowski J., Jamsheer-Bratkowska M., Stankiewicz A., Maziarka D. Ocena wpływu zakwitów sinic na jakość wody w kąpieliskach w Polsce. Medycyna Środowiskowa. 2012; 15(4):71-79.
• [19] Klasyfikacja wskaźników i grup wskaźników w jednolitych częściach wód powierzchniowych rzek i zbiorników zaporowych za rok 2023. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. https://wody.gios.gov.pl/pjwp/publication/DAMS/109. Dostęp: 20.01.2025.
• [20] Ocena eutrofizacji wód powierzchniowych wykonana na podstawie danych pomiarowych z lat 2020-2023. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. https://wody.gios.gov.pl/pjwp/publication/449. Dostęp 20.01.2025.
• [21] Søndergaard M., Jensen J.P., Jeppesen E. Role of sediment and internal loading of phosphorus in shallow lakes. Hydrobiologia. 2003; 506-509:135-145. DOI: 10.1023/b:hydr.0000008611.12704.dd.
• [22] Ross G., Haghseresht F., Cloete T.E. The effect of pH and anoxia on the performance of Phoslock, a phosphorus binding clay. Harmful Algae. 2008; 7:545-550. DOI: 10.1016/j.hal.2007.12.007
• [23] Meis S., Spears B.M., Maberly S.C., O’Malley M.B., Perkins R.G. Sediment amendment with Phoslock in Clatto Reservoir (Dundee, UK): Investigating changes in sediment elemental composition and phosphorus fractionation. Journal of Environmental Management. 2012; 93:185-193. DOI: 10.1016/j.jenvman.2011.09.015.
• [24] Łopata M., Augustyniak R., Grochowska J., Parszuto K., Tandyrak R. Phosphorus Removal with Coagulation Processes in Five Low Buffered Lakes - A Case Study of Mesocosm Research. Water. 2019; 11(9):1812. DOI: 10.3390/w11091812