W sprawie nowoczesnego budownictwa wielkopłytowego. Postulaty rozwiązań technicznych i kierunki rozwoju

• Autorzy: Jasiczak Józef , Kanoniczak Marcin , Suchecki Jędrzej

Identyfikatory

DOI

10.4467/25438700SM.23.005.17806

Warianty tytułu

EN

On modern large-panel construction. Postulates of technical solutions and directions of development

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Ogólną substancję polskiego budownictwa mieszkaniowego w miastach w dużym stopniu stanowią budynki wykonane w technologii prefabrykowanej – wielkopłytowej. Tradycyjne metody wykonawstwa ukształtowane przez wcześniejsze technologie rzemieślnicze okazały się zbyt mało wydajne dla zaspokojenia rosnącego popytu na mieszkania, w związku z tym już w latach 20. XX wieku wprowadzono tzw. styl międzynarodowy, który wypromował nowe materiały dla budownictwa: płyty, stal , żelbet oraz przemysłowe metody wytwarzania elementów. W ten sposób po 1945 roku w Europie, a od końca lat 50. także w Polsce rozpowszechnione zostało fabryczne budownictwo wielkopłytowe. Na tle budynków wykonanych w innych technologiach analizowane obiekty wielkopłytowe wyróżniają się szeregiem zalet, ale także całą listą mankamentów, co wcale jednak nie oznacza zmierzchu i zaniechania tej technologii w najbliższej przyszłości. Przeprowadzone studia literaturowe i badania dotyczą perspektyw dla nowoczesnego budownictwa wielkopłytowego, w tym założeń technicznych i kierunków rozwoju tej charakterystycznej odmiany technologii betonowego budownictwa prefabrykowanego. Celem przeprowadzonych badań i analiz jest wskazanie możliwości kształtowania nowoczesnych rozwiązań architektoniczno-technologicznych i funkcjonalno-użytkowych budynków mieszkalnych wielorodzinnych charakteryzujących się przestronnością pomieszczeń i pełną dostępnością dla osób z ograniczoną sprawnością ruchową. Przedstawiono analizy projektowe i możliwości rozwiązań budynków wykonanych ze współcześnie produkowanych betonowych elementów wielkowymiarowych.

EN

The general substance of Polish housing construction in cities is largely represented by buildings made in prefabricated, large panel technology. Traditional construction methods, with the use of earlier craftsmanship technologies, turned out to be too inefficient to meet the growing demand for apartments, and therefore in the 1920s, when the so-called "International style” was introduced, new materials and technologies paved the way for their use in the construction industry, i.e. slabs, steel, reinforced concrete and industrial methods of manufacturing elements. As a result, after 1945 in Europe, and from the end of the 1950s also in Poland, prefabricated large panel construction caught on. Compared to buildings made in other technologies, the analysed large panel buildings offer a number of advantages but are also marred with many drawbacks, nonetheless, this construction technology will still be in use in the nearest future. The conducted studies and research of the field specific literature concern prospects of modern large panel construction, in this prospects of technical assumptions and directions of development of this specific concrete prefabricated construction technology. The aim of the conducted research and analyses is to show how modern architectural and technological solutions as well as functional and utility solutions can be adapted for the needs of multi-family residential buildings in order to ensure spacious rooms and full accessibility for people with reduced mobility. The article presents design analyses and options offered by modern large-size concrete elements in building technologies.

Słowa kluczowe

PL

wielka płyta; budownictwo prefabrykowane; budownictwo nowoczesne

EN

large panel technology; prefabricated construction; modern construction

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2023
• Tom: nr 42
• Strony: 66--79
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., il.

Twórcy

autor

Jasiczak Józef

• Wydział Inżynierii Lądowej i Transportu, Politechnika Poznańska

• https://orcid.org/0000-0003-3643-9819

autor

Kanoniczak Marcin

• Wydział Inżynierii Lądowej i Transportu, Politechnika Poznańska

• https://orcid.org/0000-0001-8017-645X

autor

Suchecki Jędrzej

• Wydział Architektury, Politechnika Poznańska

• https://orcid.org/0000-0003-4657-3827

Bibliografia

• [1] Basista A., 2001. Betonowe dziedzictwo. Architektura w Polsce czasów komunizmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• [2] Biliński T., Gaczek W., Klorek E., 1978. Systemy uprzemysłowionego budownictwa ogólnego. Poznań: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej.
• [3] Dömer K., Drexler H., Schultz-Granberg J., 2014. Affordable Living Housing for Everyone. Berlin: Jovis.
• [4] Dziennik Ustaw, 2019. Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Dz. U. 2019 poz. 1696.
• [5] Dzierżewicz Z., Starosolski W., 2010. Systemy budownictwa wielkopłytowego w Polsce. Warszawa: Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.
• [6] Grandjean E., 1978. Ergonomia mieszkania: aspekty fizjologiczne i psychologiczne w projektowaniu.. Warszawa: Arkady.
• [7] Jasiczak J., at al., 2019. Production of Elements for an Innovative Energy – Saving Prefabricated Construction under the Project Plus Energy Prefab House. IOP Conf. Series: Materials Science and Engineering 471. 022040.
• [8] Jasiczak J., Kanoniczak M., Girus K., 2021. Konieczność wtórnego kotwienia betonowych warstw elewacyjnych wielkopłytowych ścian zewnętrznych w świetle badań własnych. Monografie Technologii Betonu, Wisła, 829-842.
• [9] Jasiczak J., Girus K., 2018. Maintenance and Durability of the Concrete External of Curtains Walls in Prefabricated Technological Poznan Large Panel System. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering. No.245, 032015.
• [10] Kamieniarz M., Bocheński P., 2021. Metody wznoszenia ekologicznych budynków prefabrykowanych. Materiały budowlane, Issue 11/2021, 32-33.
• [11] Kanoniczak M., 2018. Problemy eksploatacyjne poznańskich budynków z wielkiej płyty. W: Kronika Miasta Poznania 4/2018. Blokowiska, Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, 147-160.
• [12] Kanoniczak M., 2020. Możliwości modernizacji budynków wielkopłytowych – balkony i loggie. Issue 5/2020, 27-31.
• [13] Korbi M., Migotto A., 2019. Between Rationalization and Political Project: The Existenzminimum from Klein and Teige to Today. UP 4, 299-314.
• [14] Korzeniewski W., 2011. Projektowanie mieszkań. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Polcen. 526.
• [15] Krause-Brykalska K., 2017. Ergonomia we współczesnej architekturze. Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, 35(4).
• [16] Niezabitowska E., 2014. Metody i techniki badawcze w architekturze. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
• [17] Piliszek, E., red., 1974. Systemy budownictwa mieszkaniowego i ogólnego. W-70, Szczeciński, SBO, SBM-75, WUF-T, OWT-67, WWP. Warszawa: Wydawnictwo Arkady. 203.
• [18] Schneider F., Gänshirt C., Heckmann O., Vismann B., 2004. Grundrißatlas Wohnungsbau = Floor plan manual housing. Basel, Boston: Birkhäuser. 311.
• [19] Vasishta, T., Killingsworth, J., Mehany, M.H., 2023. Comparative life cycle assesment (LCA) and life cycle cost analysis (LCCA) of precast and cast–in–place buildings in United States. Journal of Building Engineering, Volume 67.
• [20] Woyciechowski P., Adamczewski G., 2021. Aspekty materiałowo-technologiczne w strategii realizacji budownictwa prefabrykowanego XXI wieku. Materiały Budowlane, Issue 11/2021, 12-16.