Size structure of individual farms in Poland between 1918–2018

• Autorzy: Dacko Aneta , Dacko Mariusz

Identyfikatory

DOI

10.15576/GLL/2019.4.123

Warianty tytułu

PL

Struktura obszarowa gospodarstw indywidualnych w Polsce w latach 1918-2018

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This work contains a comparative analysis of the size structure of farms in Poland in three main time frames of the one hundred years since Poland regained statehood, i.e. the interwar period (1918–1939), the period of the People’s Republic of Poland (1945–1989), and the period of the Third Polish Republic (1989–2018). Data sources included statistical yearbooks and literature on the subject. The periods considered in the work were periods of radical changes in the concept of shaping the agricultural sector. In the first period, dominated by the urgent need to rebuild the state and its economy, the development of full-fledged private farms was favoured. In the second period, in the face of changing political and economic conditions, these farms were often forcibly closed down, favouring socialist land ownership. In the third examined period, along with the transformation of the economy, the sector of state-owned agricultural holdings was liquidated. After difficult years of adjusting to the realities of free market economy, agriculture also experienced another change related to Poland’s accession to the EU and functioning under the CAP. However, the research results prove that despite the political and socio-economic changes, and even despite radical political decisions, the farm size structure was characterized by a specific inertia. In the light of statistical data describing the centenary of Independent Poland, one can speak of the sustainability of the size structure of individual farms, demonstrating its high resistance to external factors and stimuli.

PL

W pracy dokonano analizy porównawczej struktury obszarowej gospodarstw rolnych w Polsce w trzech zasadniczych ramach czasowych stulecia odzyskanej państwowości, tj.: okresie dwudziestolecia międzywojennego (1918-1939), okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (1945-1989) oraz okresie III Rzeczypospolitej (1989-2018). Źródła danych stanowiły roczniki statystyczne oraz literatura przedmiotu. Rozpatrywane w pracy okresy były okresami diametralnych zmian koncepcji kształtowania sektora rolnego. W pierwszym okresie zdominowanym pilną potrzebą odbudowy państwa i jego gospodarki sprzyjano rozwojowi pełnorolnych gospodarstw prywatnych. W drugim okresie, w obliczu zmieniających się uwarunkowań polityczno-gospodarczych, usilnie te gospodarstwa likwidowano faworyzując socjalistyczną własność gruntową. W trzecim badanym okresie wraz z transformacją gospodarki dokonano likwidacji rolniczego sektora państwowego. Po trudnych latach dostosowań do realiów gospodarki rynkowej w okresie tym rolnictwo doświadczyło też kolejnej zmiany związanej ze wstąpieniem Polski do UE i funkcjonowaniem w ramach WPR. Wyniki badań dowodzą jednak, że mimo przemian ustrojowych i społeczno-gospodarczych, a nawet mimo radykalnych decyzji politycznych struktura obszarowa charakteryzowała się właściwą sobie inercją. W świetle danych statystycznych charakteryzujących stulecie Polski Niepodległej można mówić o trwałości struktury obszarowej gospodarstw indywidualnych, świadczącej o jej dużej odporności na bodźce i czynniki zewnętrzne.

Słowa kluczowe

EN

agriculture; farm size structure; land fragmentation

PL

rolnictwo; struktura obszarowa gospodarstw; rozdrobnienie gruntów

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie
• Czasopismo: Geomatics, Landmanagement and Landscape
• Rocznik: 2019
• Tom: no. 4
• Strony: 123--136
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., tab.

Twórcy

autor

Dacko Aneta

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Katedra Geodezji Rolnej, Katastru i Fotogrametrii ul. Balicka 253a, 30-198 Kraków

autor

Dacko Mariusz

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Instytut Ekonomiczno-Społeczny Zakład Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa al. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków

Bibliografia

• Bański J. 2007. Geografia rolnictwa Polski. PWE, Warszawa.
• Dacko A. 2006. Tworzenie warunków do rozwoju terenów wiejskich poprzez scalanie gruntów – aspekt teoretyczny. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 2(2), 29–39.
• Dacko M., Płonka A. 2018. Economic Evaluation of Selected Agricultural Policy Instruments in the Light of the Model of Overproduction on the Cereal Market. Problems of Agricultural Economics, 354 (1), 129–148.
• Dobrzeniecki K. 2010. Reprywatyzacja – problem nadal nierozwiązany. [W:] Infos – zagadnienia społeczno-gospodarcze. Wydawnictwo Sejmowe dla Biura Analiz Sejmowych.
• Dziedzic F. 1928. Stan gospodarstw włościańskich w powiecie wadowickim. Państwowy Instytut Naukowy Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa.
• Kłopot S. W. 2011. Struktura agrarna indywidualnego rolnictwa w latach 1945–2010. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin. Polonia XXXVI, 2.
• Kukuła K. (red.). 2010. Statystyczne studium struktury agrarnej w Polsce. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Łoś M. 2006. Uwarunkowania gospodarcze dekretu o reformie rolnej z 6 września 1944 roku. Rolniczy Magazyn Elektroniczny, 14 (Centralna Biblioteka Rolnicza).
• Mały rocznik statystyczny 1939. GUS. Warszawa
• Musiał W. 2008. Ekonomiczne i społeczne problemy rozwoju obszarów wiejskich Karpat Polskich. Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk. Warszawa.
• Musiał W. 2010. Determinaty rozwoju rolnictwa w regionach rozdrobnionych strukturalnie. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 12 (2).
• Otoliński E. 2007. Przemiany w strukturze agrarnej w Polsce południowej w latach 1996–2005. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, IX.
• Rocznik statystyczny 1955. GUS. Warszawa.
• Szymański M. 1969. Geodezja rolna w planowaniu przestrzennym. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych. Warszawa.
• Ustawa z dnia 28 grudnia 1925 r. o wykonaniu reformy rolnej (Dz. U. R. P. z 1926 r. Nr l, poz. 1).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).