Wybrane gatunki zwierząt w krajobrazie użytkowanym rolniczo i strategia ochrony dziedzictwa przyrodniczego

• Autorzy: Pączka G. , Mazur-Pączka A. , Garczyńska M. , Kostecka J.

Warianty tytułu

EN

Selected Animal Species in Landscape Used for Agriculture and the Strategy for Natural Heritage Protection

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przez ostatnie stulecia człowiek gwałtownie modyfikował środowisko zaburzając funkcjonowanie ekosystemów i obniżając ich naturalną produktywność. Doprowadziło to do zubożenia wielu obszarów, które obecnie nie 100 zaspokajają potrzeb życiowych wielu gatunków dzikich zwierząt [Mroczek, Pączka 2009]. W krajobrazie polnym i leśnym doszło do zmian, których konsekwencją jest wzrost liczebności populacji niektórych gatunków, co z kolei ma dalszy wpływ na jakościowe i ilościowe zmiany w krajobrazie. Synantropizacja środowiska przejawia się m.in. budowaniem ciągów ogrodzeń czy wytyczaniem w pobliżu lasów autostrad oraz dróg szybkiego ruchu przerywających naturalne korytarze ekologiczne i sprawia, że główną bazą żerową zwierząt dziko żyjących stały się grunty uprawne, ponieważ naturalne siedliska leśne zostały przeciążone [Wójcik 2011].

EN

Beaver, wild boar and deer play important roles in the ecosystems and contribute to the functioning of complex relationships in the nature. They are an element of ecosystem services. Because they become a new synanthropic species and the anthropopressure changed their home ranges, they are competing for space and resources with human. As a consequence, damages and losses are notified. According to the sustainable development we must take their needs and requirements into account in order for them to become partakers, not pests, in habitats occupied together with a man. In shaping a new look for the presence of expansive species, help of different professions is needed, including landscape architects and representatives of modern educational services. They should shape the attitudes of the inhabitants of rural areas. The acceptance of actions to support ecosystem services based on biological diversity is urgently needed.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz rolniczy; bóbr; jeleń; edukacja; dziedzictwo; krajobraz; dzik

EN

agricultural landscape; beavers; deer; education; heritage; landscape architect; wild boar

• Wydawca: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN ; Towarzystwo Urbanistów Polskich
• Czasopismo: Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN
• Rocznik: 2016
• Tom: No 262
• Strony: 99--113
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys., fot.

Twórcy

autor

Pączka G.

• Uniwersytet Rzeszowski

autor

Mazur-Pączka A.

• Uniwersytet Rzeszowski

autor

Garczyńska M.

• Uniwersytet Rzeszowski

autor

Kostecka J.

• Uniwersytet Rzeszowski

Bibliografia

• 1. Bieber R. C., Ruf T., 2005, Population Dynamics in Wild Boar Sus scrofa: Ecology, Elastic of Growth Rate and Implications for the Management of Pulsed Resource Consumers. Journal of Applied Ecology, 42. s. 1203-1213.
• 2. Czech A., 2000, Bóbr – gryzący problem. Sposoby rozwiązywania konfliktów pomiędzy ludźmi a bobrami. Towarzystwo na rzecz Ziemi, Kraków–Oświęcim, s. 65.
• 3. Czech A., 2005, Analiza dotychczasowych rodzajów i rozmiaru szkód wyrządzanych przez bobry oraz stosowanie metod rozwiązywania sytuacji konfliktowych. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków, s. 12-31.
• 4. Czech A., 2013, Bóbr – kampania na rzecz ograniczania szkód. Inicjatywy Ekologiczne, Kraków, s. 6-8.
• 5. Flis M., 2007a, Bobry. Przyroda Polska, 8, s. 22-23.
• 6. Flis M., 2007b, Szkody na łąkach. Łowiec Polski, 6, s. 68-71.
• 7. Flis M., 2008, Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez dzikie zwierzęta w uprawach ziemniaków. Ziemniak Polski, 3, s. 8-11.
• 8. Kniżewska W., Rekiel A., 2013, Changes in the Size of Population of the European Wild Boar Sus scrofa L. in the Selected Voivodeships in Poland During the Years 2000-2011. Animal Science, 52, Annals of Warsaw University of Life Science – SGGW, s. 59-66.
• 9. Kostecka J., Mazur-Pączka A., Jasińska T., Batog K., 2012, Pojęcie „świadczenia ekosystemowe” i jego rola w edukacji dla zrównoważonego rozwoju (na przykładzie bzu czarnego Sambucus nigra L.). Inżynieria i Ochrona Środowiska, 15. 4, s. 405-4117.
• 10. Millennium Ecosystem Assessment, 2005, Ecosystems and Human Well-being: Biodiversity Synthesis. World Resources Institute. Washington. DC [http://www.millenniumassessment. org/documents/document.354.aspx.pdf, data wejścia: 28.10.2016].
• 11. Mroczek J., Pączka G., 2009, Analiza zmian liczebności wybranych gatunków zwierząt łownych ekosystemów leśnych i rolnych. Zesz. Nauk. Oddz. PTIE i PTG w Rzeszowie, 11, s. 184-188.
• 12. Okarma H., Tomek A., 2008, Łowiectwo. Wydawnictwo Edukacyjno-Naukowe H2O, Kraków, s. 503.
• 13. Putman R., 1996, Ungulates in Temperate Forest Ecosystems: Perspectives and Recommendations for Future Research. Forest Ecology and Management, 88, s. 205-214.
• 14. Ray R., Seibold H., Heurich M., 2014, Invertebrates Outcompete Vertebrate Facultative Scavengers in Simulated Lynx Kills in the Bavarian Forest National Park, Germany. Animal Biodiversity and Conservation, 37, s. 77-88.
• 15. Rook A., Dumont B., Isselstein J., Osoro K., Wallis de Vries M., Parente G., Mills J., 2004, Matching Type of Livestock to Desired Biodiversity Outcomes in Pastures – a Review. Biological Conservation, 119, s. 137-150.
• 16. Taras A., 2012, Przymierze z bobrem. Łowiec Polski, 2, s. 9-15.
• 17. Wilson E. O., Peter F. M. (red.), 1988, Biodiversity. National Academy Press, Washington DC, s. 16-26.
• 18. Wójcik S., 2011, Szkody łowieckie w uprawach doświadczalnych. Wieś Jutra, 1. 2, s. 30-31.
• 19. Wrona N., 2011, Bobry do odstrzału, [dokument elektroniczny: http://www.podkarpacie24.pl/aktualnosci/6/13118, data wejścia: 06.06.2016].