Two key narrative strategies in approaching historiography on the path of historians in space and time

• Autorzy: Chekanov Vsevolod

Identyfikatory

DOI

10.4467/0023589XKHNT.23.024.18404

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The subject of the study is the distinctive approaches to the formatting of spatial and temporal structures in historical texts. The main methods for historians belonging to a particular tradition to move through historical space and time in the process of creating discourse are highlighted, affecting a distinctive relationship in the representation of past events and structures, chance and regularity. For the sake of clarity, examples are taken of little-known sites (e.g. the Greco-Bactrian Kingdom of Hellenistic period), for which historians face not only the problem of generalising factual material, but also the problem of incorporating such sites cumulatively, without destroying discourse, into the existing structure of historical knowledge. In line with the opposing approaches developed in both historiographical traditions, the author of this study have outlined and for the first time identified the methods that have been used in these traditions to achieve the objective: the method of frontal approximations (in Soviet historiography) and the ‘historian’s wings’ method (in Western historiography). The study presents examples of applying both methods, identifies their shortcomings and advantages, in accordance with which the specific features inherent in both historiographical traditions are specified, and indicates their significance for an adequate presentation of the historical past.

PL

Przedmiotem opracowania są wyróżniające się podejścia do formatowania struktur przestrzennych i czasowych w tekstach historycznych. Zwrócono uwagę na główne metody poruszania się historyków należących do określonej tradycji w czasie i przestrzeni historycznej w procesie tworzenia dyskursu, wpływające na odrębną relację w reprezentacji minionych wydarzeń i struktur, przypadek i prawidłowość. Dla jasności podano przykłady mało znanych stanowisk (np. królestwo grecko-baktryjskie okresu hellenistycznego), dla których historycy stają nie tylko przed problemem uogólnienia materiału faktograficznego, lecz także z problemem włączania takich stanowisk bez niszczenia dyskursu w zastaną strukturę wiedzy historycznej. Zgodnie z przeciwstawnymi podejściami wypracowanymi w obu tradycjach historiograficznych autor niniejszego opracowania nakreślił i po raz pierwszy zidentyfikował metody, które były stosowane w tych tradycjach do osiągnięcia celu: metoda przybliżeń frontalnych (w historiografii sowieckiej) oraz metoda „skrzydeł historyka” (w historiografii zachodniej). W opracowaniu przedstawiono przykłady zastosowania obu metod, zidentyfikowano ich wady i zalety, zgodnie z którymi określono specyfikę obu tradycji historiograficznych oraz wskazano ich znaczenie dla adekwatnego przedstawienia przeszłości historycznej.

Słowa kluczowe

EN

discourse; paradigm; spatio-temporal structures; frontal approximations method; historian’s wings method; route approach

PL

dyskurs; paradygmat; struktury czasoprzestrzenne; metoda aproksymacji frontalnych; metoda „skrzydeł historyka”; podejście „trasowe”

• Wydawca: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
• Czasopismo: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
• Rocznik: 2023
• Tom: T. 68, nr 3
• Strony: 11--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz.

Twórcy

autor

Chekanov Vsevolod

• V.I. Vernadsky Taurida National University, Ukraine

• https://orcid.org/0000-0003-0651-4267

Bibliografia

• Afanasyeva B.K., Šumerskaâ literatura, [in:] Istoriâ drevnego mira, ed. by I.M. D’âkonov, V.D. Neronova, I.S. Svencickaâ, Moskva 1983, p. 117-123.
• Ankersmit F.R., Historical Representation, Stanford 2001.
• Arnold J.H., History: A Very Short Introduction, Oxford 2000.
• Barg M.A. Kategorii i metody istoričeskoj nauki, Moskva 1984.
• Bikerman È., Hronologiâ drevnego mira. Bližnij Vostok i antičnost’, Moskva 1975.
• Breisach E., Historiography: Ancient, Medieval & Modern, Chicago 1994.
• Brzechczyn K., Between Science and Literature: The Debate on the Status of History, [in:] Idealization XIII: Modeling in History, ed. by K. Brzechczyn, Amsterdam, New York 2009, p. 7-30, DOI 10.1163/9789042028326_002.
• Brzechczyn K., How Do Narratives Explain? A Comment from the Point of View of Poznań School of Methodology, [in:] Towards a Revival of Analytical Philosophy of History. Around Paul A. Roth’s Vision of Historical Sciences, ed. by K. Brzechczyn, Leiden, Boston 2018, p. 148-165, DOI 10.1163/9789004356900_011.
• Čekanov V., Femnij lad u Vìzantìï v ìstorìografìï: problema “malodoslìdženostì”, “Kiïvs’ka starovina” 2010, no 3, p. 83-90.
• D’âkonov I.M., Starovavilonskoe obŝestvo, [in:] Istoriâ drevnego mira, ed. by I.M. D’âkonov, V.D. Neronova, I.S. Svencickaâ, Moskva 1983, p. 91-99.
• D’âkonov I.M., Vavilonskaâ literatura, [in:] Istoriâ drevnego mira, ed. by I.M. D’âkonov, V.D. Neronova, I.S. Svencickaâ, Moskva 1983, p. 129-137.
• Evans V., The Structure of Time. Language, Meaning and Temporal Cognition, Philadelphia 2005, DOI 10.1075/hcp.12.
• Gerodot, Istoriâ v devâti knigah, transl. by G.A. Stratanovskij, Leningrad 1972.
• Hunt L., Measuring Time, Making History, New York 2008, DOI 10.1515/9786155211485.
• Kozellek R., Minule majbutnê. Pro semantiku ìstoričnogo času, Kiïv 2005.
• Kozellek R., Časovì plasti. Doslìdžennâ z teorìï ìstorìï, Kiïv 2006.
• Kun L., Vseobŝaâ istoriâ fizičeskoj kul’tury i sporta, Moskva 1982.
• Lakatoš M.O., Ìstorìografìâ problemi rozvitku viŝoï agrarnoï osvìti Ukraïni (seredina XX st.-počatok XXI st.), “Naukovij vìsnik Mukačìvs’kogo deržavnogo unìversitetu. Serìâ «Pedagogìka ta psihologìâ»” 2018, vol. 4, no 1, p. 33-38.
• Oniško O.B., Osoblivostì realìzacìï prava na ìpoteku na teritorìâh shìdnoï Galičini ta zahìdnoï Volinì u skladì Pol’ŝì (1919-1939 rr.), “Socìal’no-pravovì studìï” 2019, vol. 2, no 4, p. 103-109.
• Roth P., How Narratives Explain, “Social Research” 1989, vol. 56, no 2, p. 449-478.
• Savel’eva I.M., Poletaev A.V., Istoriâ i vremâ. V poiskah utračennogo, Moskva 1997.
• Savel’eva I.M., Poletaev A.V., Teoriâ istoričeskogo znaniâ: učebnoe posobie, Sankt--Peterburg 2007.
• Skarga B., Mežì ìstoričnostì, Kiïv 2002.
• Topolski J., Conditions of Truth of Historical Narratives, “History and Theory” 1981, vol. 20, no 1, p. 47-60.
• Walbank F.W., Astin A.E., Frederiksen M.W., Ogilvie R.M., The Cambridge Ancient History. The Hellenistic World, Cambridge 2008.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).